[CAND] Thời gian qua,
trong vùng đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn một số tỉnh phía Bắc và Tây
Nguyên xuất hiện hoạt động của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”. Tà đạo “Giê Sùa”,
“Bà Cô Dợ” đã xuyên tạc Kinh Thánh để lừa mị, lôi kéo đồng bào dân tộc Mông
tham gia vào hoạt động phức tạp về an ninh, trật tự; lợi dụng tín ngưỡng, tôn
giáo để tập hợp phát triển lực lượng lập “Nhà nước Mông”.
|
Ảnh minh họa |
Các đối tượng cầm đầu các tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” ở nước
ngoài đã triệt để sử dụng phương thức, thủ đoạn thông qua điện thoại, mạng xã hội,
các phần mềm họp trực tuyến để chỉ đạo số đối tượng cốt cán ở trong nước tích cực
tuyên truyền, lôi kéo người Mông tham gia với mục đích kích động tư tưởng ly
khai, tự trị, tập hợp lực lượng lập “Nhà nước Mông”. Mặc dù đã được lực lượng
chức năng tổ chức tuyên truyền, vận động nhưng hiện nay vẫn còn một bộ phận đồng
bào dân tộc Mông bị ảnh hưởng bởi các luận điệu tuyên truyền của các đối tượng
cầm đầu bên ngoài, vẫn còn lén lút tin theo và tham gia sinh hoạt tà đạo “Giê
Sùa”, “Bà Cô Dợ” trên mạng xã hội hoặc ẩn thân vào các tổ chức tôn giáo hợp
pháp để chờ thời cơ thuận lợi để tái hoạt động trở lại gây phức tạp về tình
hình an ninh, trật tự trong vùng đồng bào dân tộc Mông.
Vậy bản chất hoạt động của các tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”
là gì? Tác động, ảnh hưởng các tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” trong vùng đồng bào
dân tộc Mông sẽ như thế nào?
Bản chất hoạt động của
tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”
- Về đối tượng cầm đầu:
Tà đạo “Giê Sùa” và tà đạo “Bà Cô Dợ” đều do các đối tượng là người dân tộc
Mông gốc Lào, quốc tịch Mỹ, hiện đang sinh sống ở Mỹ lập ra. Tà đạo “Giê Sùa”
do đối tượng David Her (tên thật là Hờ Chá Sùng, khoảng 60 tuổi, người Mông,
quê quán ở huyện Phông Xa Vẳn, Xiêng Khoảng, nước Cộng hòa DCND Lào, hiện đang
định cư ở bang California, Mỹ) tự lập ra năm 2000 và bắt đầu tác động, ảnh hưởng
vào vùng dân tộc Mông ở Việt Nam vào thời điểm từ đầu năm 2015. David Her đã
sáng tác lôgô của tà đạo “Giê Sùa” gồm chữ YESHUA ở phía trên, ngôi sao 6 cánh ở
giữa cùng một số họa tiết và phía dưới là dòng chữ “House of Healing” (tạm dịch
là “Ngôi nhà an lành”), lợi dụng một số câu, điều trong Kinh Thánh của đạo Tin
Lành soạn ra giáo lý, giáo luật của tà đạo “Giê Sùa” và tuyên truyền vào vùng đồng
bào dân tộc Mông. Trong khi đó, tà đạo “Bà Cô Dợ” (Tiếng Mông: “Pawg ntseeg
vajtswv hlub peb” nghĩa là “Hội thánh Đức Chúa trời yêu thương chúng ta”) do Vừ
Thị Dợ, sinh năm 1977, người Mông gốc Lào, quốc tịch Mỹ, hiện đang sinh sống tại
thành phố Milwaukee, bang Wiscosin, Mỹ lập ra và làm “Hội trưởng” từ cuối năm
2016. Vừ Thị Dợ đã tuyên truyền lôi kéo một số người Mông sinh sống gần nhà để
thành lập ra nhóm đạo và tuyên truyền, phát triển qua các nước, trong đó có Việt
Nam thông qua các đoạn video clip tuyên truyền trên mạng xã hội YouTube để lôi
kéo mọi người tin theo nhằm lập “Nhà nước riêng” của người Mông.
- Về đối tượng tham gia và địa bàn hoạt động của tà đạo: Đối
tượng tham gia của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” chủ yếu là người Mông theo các
hệ phái Tin lành như: Hội thánh Tin lành Việt Nam (miền Bắc), Hội thánh Tin
lành Truyền giáo Phúc âm…, thân nhân, người nhà của số đối tượng cầm đầu, cốt
cán và một bộ phận người dân tộc Mông thiếu hiểu biết, khó khăn về đời sống
kinh tế nên dễ bị lôi kéo, mua chuộc. Địa bàn ảnh hưởng và hoạt động của “Giê
Sùa”, “Bà Cô Dợ” chủ yếu tại các bản, xã vùng sâu, vùng xa, biên giới các tỉnh
phía Bắc (Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Bắc Kạn…) và một số tỉnh
vùng Tây Nguyên (Đắk Nông, Đắk Lắk).
- Về phương thức truyền giáo: Kết hợp giữa truyền giáo thông
qua hệ thống công nghệ thông tin, còn sử dụng lực lượng tại chỗ; nội dung tuyên
truyền vừa vẽ ra viễn cảnh tạo hi vọng như theo đạo không làm cũng có ăn, được
sung sướng, có đất đai, còn dùng biện pháp đe dọa tạo nên nỗi sợ hãi với người
tin theo. Chúng tuyên truyền “sắp có chiến tranh xảy ra, Chúa dạy phải tích lũy
lương thực, than đá...”, khiến một số hộ tin theo mua, tích trữ lương thực,
than đá với số lượng lớn, gây hoang mang trong dân chúng, ảnh hưởng đến ANTT. Số
cầm đầu “Bà Cô Dợ” bên ngoài thường xuyên thông qua mạng xã hội (YouTube,
Facebook) đăng tải, chia sẻ bài viết, video clip để tuyên truyền cho tà đạo “Bà
Cô Dợ” hoặc lập các hội kín thông qua ứng dụng Zoom để mọi người tham gia sinh
hoạt, tuyên truyền, rao giảng về Kinh Thánh và chỉ đạo hoạt động trong nước. Số
đối tượng cầm đầu ở bên ngoài thường xuyên hướng dẫn, chỉ đạo, tài trợ cho số đối
tượng cốt cán ở trong nước để sử dụng vào mục đích tuyên truyền, phát triển tà
đạo.
- Về kinh sách: Tà đạo “Bà Cô Dợ” sử dụng Kinh Thánh cựu ước
và tân ước, in bằng chữ Mông Latinh (chữ Mông mới) và chữ phổ thông giống đạo
Tin lành đang sử dụng. Ngoài ra, một số trường hợp nghiên cứu Kinh Thánh và tự
biên soạn tài liệu có nội dung giải thích Kinh Thánh theo cách hiểu riêng của
mình để tuyên truyền, hướng dẫn người tin theo.
- Về giáo lý, giáo luật: Tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” đều
chưa hình thành hệ thống giáo lý, giáo luật riêng mà chủ yếu cắt xén, cóp nhặt,
xuyên tạc từ Kinh Thánh. Những người tuyên truyền “Bà Cô Dợ” phủ nhận vai trò cứu
thế của Chúa Giê Su, chỉ có chúa tái lâm lần thứ 2 mới là chúa thật. Vừ Thị Dợ
tự nhận mình là nhà tiên tri được “Chúa Cha” chọn làm sứ giả giúp cai quản công
việc ở trần gian, hơn nữa bà còn được “Chúa Cha” chọn làm người sinh ra chúa
tái lâm lần 2, tên là Nu-Long (con trai út của Vừ Thị Dợ) để cứu giúp người
Mông và cai quản công việc trần gian; những người theo đạo khác sẽ bị đày xuống
hỏa ngục, ai theo chúa tái lâm lần 2 sẽ được lên thiên đường; khi có chiến
tranh xảy ra, chúa tái lâm sẽ cứu sống những người tin theo và đưa họ về vùng đất
do chúa tái lâm lần 2 đứng đầu để sinh sống. Những người theo “Bà Cô Dợ” không
thờ cúng ông bà, tổ tiên, không thừa nhận Chúa Giê Su, chỉ thừa nhận chúa tái
lâm lần 2. Còn tà đạo “Giê Sùa” không thừa nhận tên chúa là Giê Su mà gọi là
“Giê Sùa”; không thừa nhận các nhân vật Adam và Eva trong Kinh Thánh mà thay thế
bằng nhân vật khác có tên là “Chàng Ong” và “Cô Ía” theo truyền thuyết của người
Mông. David Her tự nhận mình chính là thiên sứ (người đưa tin), sứ giả của Chúa
Giê Sùa và biết trước ngày chúa tái lâm và sẽ làm vua của người Mông, ai tin và
đi theo Chúa Giê Sùa sẽ có đất nước riêng; cho rằng, đạo Tin lành không phải là
tôn giáo của người Mông, chỉ có Giê Sùa mới là tôn giáo của người Mông. Những
người theo “Giê Sùa” cũng không thờ cúng ông bà, tổ tiên, phủ nhận Chúa Giê Su
mà chỉ thờ Chúa Giê Sùa.
- Về sinh hoạt: Những người tin theo tà đạo “Giê Sùa”, “Bà
Cô Dợ” sinh hoạt đạo bằng hình thức trực tuyến là chủ yếu; các đối tượng và người
tin theo sử dụng mạng xã hội Facebook, qua ứng dụng Zoom, điện thoại thông minh
để hội họp, nghe, xem đối tượng cầm đầu ở Mỹ giảng trực tiếp, sử dụng Kinh tân
ước và cựu ước như đạo Tin lành. Khi giảng đạo họ trích nguyên câu Kinh Thánh
nhưng lại giải thích khác đi theo ý của mình. Ngoài ra còn tập trung tại nhà
riêng của số đối tượng cầm đầu để sinh hoạt, các điểm nhóm tụ tập sinh hoạt
không có nhóm trưởng mà nhiều người thay nhau chủ trì buổi sinh hoạt.
Tà đạo “Bà Cô Dợ” không tổ chức lễ Phục sinh, chỉ tổ chức lễ
Giáng sinh vào ngày 23/11 hằng năm vì cho rằng đây là ngày sinh của chúa tái
lâm lần 2; không bắt tín đồ đóng 10% thu nhập mà ai theo sẽ được chia tiền khi
những người ở nước ngoài gửi về; thời gian sinh hoạt do “Bà Cô Dợ” đưa ra từ
22h ngày thứ bảy đến 3h ngày chủ nhật, nhưng ở Việt Nam các điểm nhóm thường
sinh hoạt vào buổi sáng (7-9h), chiều (13-15h) ngày chủ nhật. Còn tà đạo “Giê
Sùa” không tổ chức lễ Giáng sinh, Phục sinh, coi đây là bịp bợm, chuyển ngày
sinh hoạt từ chủ nhật sang sáng thứ bảy hằng tuần với lý do chúa đã làm việc và
tạo dựng đất trời, muôn loài trong sáu ngày, đến ngày cuối cùng chúa phải được
nghỉ ngơi.
Tác động, ảnh hưởng
tiêu cực của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” trong vùng đồng bào dân tộc Mông
Sự du nhập và phát triển của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ”
vào vùng đồng bào dân tộc Mông các tỉnh phía Bắc, Tây Nguyên đã có những ảnh hưởng,
tác động tiêu cực đến tình hình an ninh, trật tự và đời sống kinh tế, văn hóa,
xã hội trên địa bàn.
Thứ nhất, hoạt động của các tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” đã
làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số, làm hủy hoại các giá
trị văn hóa, tín ngưỡng truyền thống: Nhiều người sau khi tin theo tà đạo “Giê
Sùa”, “Bà Cô Dợ” đã từ bỏ các hoạt động văn hóa cộng đồng, truyền thống tốt đẹp
của dân tộc; tâm lý trong tình trạng hoang mang khi số đối tượng cầm đầu tà đạo
“Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” thường xuyên tuyên truyền về ngày tận thế, chúa tái lâm,
chiến tranh... Đời sống sinh hoạt hằng ngày của người dân bị xáo trộn, tạo sự
hoang tưởng khiến bà con không nghĩ đến việc lao động sản xuất, tập trung phát
triển kinh tế gia đình gây mất ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.
Thứ hai, hoạt động của các tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” đã
gây mâu thuẫn, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc, chia rẽ trong từng gia đình, dòng
họ, giữa các tôn giáo với nhau, gây chia rẽ giữa một bộ phận quần chúng nhân
dân với cấp ủy, chính quyền địa phương. Những đối tượng cầm đầu tà đạo “Giê
Sùa”, “Bà Cô Dợ” thường xuyên đả kích các tôn giáo chính thống, chê bai phong tục
truyền thống người dân tộc Mông; tuyên truyền gây chia rẽ người Mông với các
dân tộc khác, kích động tư tưởng ly khai, tự trị, gây phức tạp về an ninh, trật
tự.
Thứ ba, hoạt động của các tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” đã
gây cản trở việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước tại địa phương: Sự xâm nhập của các tà đạo vào địa bàn ảnh hưởng trực tiếp
đến việc thực hiện các chế độ chính sách dân tộc, tôn giáo của Đảng, Nhà nước.
Một số đối tượng theo tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” đã hướng dẫn cách thức đối
phó với chính quyền khi được mời lên làm việc, hướng dẫn cách thức thu thập
thông tin, tài liệu, viết bản tường trình, báo cáo cho các cá nhân, tổ chức thiếu
thiện chí nước ngoài và tuyên truyền cho số người tin theo không thực hiện tiêm
vaccine phòng ngừa COVID-19 trong thời điểm dịch đang bùng phát.
Thứ tư, lợi dụng tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” để hoạt động
thành lập “Nhà nước Mông”. Bản chất của “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” là một tà đạo, lợi
dụng những yếu tố đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông để tuyên truyền, kích động
gây chia rẽ dân tộc Mông với các dân tộc khác; tạo dựng ngọn cờ, tập hợp lực lượng
ly khai, tự trị thành lập “Nhà nước Mông”. Điển hình như trong quá trình tuyên
truyền, David Her đã kích động người Mông ở các nước, trong đó có Việt Nam, kéo
về Lào để chiến đấu, xây dựng “Nhà nước Mông” tại Xiêng Khoảng, Lào. Các đối tượng
cầm đầu đã tuyên truyền: “Đức Chúa trời Giê Hô Va đã chia đất nước cho người
Mông nhưng người Mông không đoàn kết nên bị các nước khác xâm chiếm; người Mông
không có lãnh thổ, nhà nước riêng, suốt đời đi làm thuê cho các dân tộc khác,
thời gian tới chúa sẽ tái lâm làm vua của dân tộc Mông. Ai tin tưởng chúa “Giê
Sùa” thì có được đất nước riêng của người Mông, cuộc sống sẽ ấm no, hạnh phúc…
Số đối tượng cầm đầu tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” ở Mỹ thường
xuyên tuyên truyền luận điệu cho rằng đây là tôn giáo chính thống của người
Mông; coi các tôn giáo khác là tà giáo để từ đó gây chia rẽ những người theo tà
đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” với các tôn giáo khác, tập hợp lực lượng, hình thành
tôn giáo riêng của người Mông. Sự xuất hiện của tà đạo “Giê Sùa”, “Bà Cô Dợ” gắn
liền với vấn đề “Nhà nước Mông” và gần đây các đối tượng có xu hướng sử dụng tà
đạo như một dạng của Tin lành của người Mông. Hoạt động này cùng với sự hậu thuẫn
của các cá nhân, tổ chức chống phá bên ngoài và một số đối tượng phản động
trong vùng dân tộc Mông tiềm ẩn nhiều yếu tố, gây phức tạp về an ninh, trật tự
trong vùng đồng bào dân tộc Mông.
Phan Dương – Lường Tuấn