Phòng, chống tham nhũng chính sách - vấn đề hệ trọng, cấp bách hiện nay

[QĐND] LTS: Đại hội XIII của Đảng xác định, hoàn thiện đồng bộ thể chế là đột phá đầu tiên trong 3 đột phá chiến lược để thúc đẩy đất nước phát triển bền vững.

Tính đồng bộ của hệ thống chính sách, pháp luật thể hiện ở hệ thống pháp luật đầy đủ, cụ thể, minh bạch, làm cơ sở để xây dựng và hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trên tất cả lĩnh vực. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tại Kết luận số 19-KL/TW ngày 14-10-2021 “Về định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV”, một trong những yêu cầu mà Bộ Chính trị đưa ra là phải phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng chính sách, pháp luật.

Bài 1: Tham nhũng chính sách lợi cho thiểu số, nguy hại cho nhân dân, đất nước

“Có 3 dạng tham nhũng: Tham nhũng tài sản vật chất, tham nhũng quyền lực chính trị và tham nhũng chính sách. Dạng tham nhũng nào cũng để lại nhiều hậu quả tai hại cho đất nước và nhân dân. Nếu tham nhũng vật chất gây thiệt hại tài sản Nhà nước, tham nhũng quyền lực chính trị gây thiệt hại cán bộ, thì tham nhũng chính sách gây thiệt hại niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ. Đó là dạng tham nhũng nguy hại nhất hiện nay”. Đó là nhận định của Thiếu tướng, Tiến sĩ (TS) luật học Nguyễn Mai Bộ, thành viên Nhóm chuyên gia 35 Quân ủy Trung ương, nguyên Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng-An ninh của Quốc hội, nguyên Phó chánh án Tòa án Quân sự Trung ương, trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân.

 Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ.

Cảnh báo những hiện tượng cài cắm “lợi ích nhóm” và “bảo kê” chính sách

Phóng viên (PV): Cách đây một năm, ngày 14-10-2021, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 19-KL/TW “Về định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV". Kết luận của Bộ Chính trị nhấn mạnh, những năm qua, hệ thống pháp luật ở nước ta cơ bản đầy đủ, ổn định, tuy nhiên còn một số quy định còn bất cập, gây kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước. Theo đồng chí, sự bất cập đó là gì?

Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ: Trước hết phải khẳng định rằng, trong mấy nhiệm kỳ gần đây, Quốc hội hoạt động ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả hơn. Công tác lập pháp của Quốc hội ngày càng đi vào nền nếp, nhiều bộ luật, luật được ban hành góp phần tháo gỡ những điểm nghẽn, khơi thông những ách tắc, thúc đẩy kinh tế-xã hội đất nước phát triển, mọi mặt đời sống xã hội có chuyển biến rõ rệt. Chỉ tính nhiệm kỳ 2016-2021, Quốc hội khóa XIV đã ban hành 80 văn bản pháp luật, trong đó đa số các luật đều được chuẩn bị cơ bản chu đáo, công phu, vì lợi ích chung của nhân dân, của doanh nghiệp, của đất nước.

Tuy nhiên, như Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị chỉ rõ, công tác xây dựng pháp luật vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong tình hình mới. Vẫn còn tình trạng văn bản luật thiếu tính ổn định, “luật khung, luật ống” còn nhiều. Trong khi đó, vẫn còn biểu hiện tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, lồng ghép “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ của cơ quan quản lý nhà nước trong văn bản pháp luật.

PV: Đồng chí có thể nói rõ hơn “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật biểu hiện ở những khía cạnh nào?

Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ: Theo luật định, quy trình soạn thảo, ban hành luật bao gồm các bước cơ bản như: Soạn thảo luật, nghị quyết; lấy ý kiến vào dự án luật, dự thảo nghị quyết; thẩm định dự án luật, dự thảo nghị quyết; Chính phủ xem xét, thông qua dự án luật, dự thảo nghị quyết để trình Quốc hội; thẩm tra dự án luật, dự thảo nghị quyết; Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự án luật, dự thảo nghị quyết; thông qua dự án luật, dự thảo nghị quyết; công bố về luật. Về tổng thể, đó là quy định hết sức chặt chẽ, nếu làm đúng quy trình, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch, bảo đảm chất lượng ở tất cả các bước thì có thể phòng ngừa được "lợi ích nhóm", lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật. Tuy nhiên, “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật có thể nảy sinh, xuất hiện ở cả 3 công đoạn.

Ở công đoạn đưa ra sáng kiến dự thảo luật, bộ, ngành là cơ quan chủ trì đưa ra mô hình tổng thể của dự thảo luật, chứng minh sự cần thiết, tính cấp bách phải xây dựng và ban hành luật. Ở công đoạn này, cơ quan quản lý nhà nước luôn cố gắng chứng minh, giải trình phương án chính sách đưa ra theo hướng có lợi cho bộ, ngành mình. Khi dư luận hoài nghi về sự cần thiết khách quan của dự thảo luật thì chủ thể xây dựng dự thảo luật tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm lấy ý kiến chuyên gia, nhà khoa học để rộng đường dư luận. Nhưng tôi được biết, thời gian qua, một số bộ, ngành chỉ mời những người ủng hộ quan điểm của họ, những người có ý kiến phản biện nghiêm túc, trách nhiệm thì họ không mời, từ đó dẫn tới kết quả hội thảo, tọa đàm chỉ toàn ý kiến ủng hộ, nhất trí. Điều đó phản ánh không thực chất, khách quan về dự thảo luật.

Ở công đoạn soạn thảo luật, xây dựng chi tiết các chương, điều, những người được giao trách nhiệm soạn thảo dễ bị chi phối bởi lợi ích cục bộ nên thường đưa ra những quy định có lợi cho bộ, ngành mình, thậm chí có lợi cho một nhóm lợi ích thực thi chính sách sau này. Chẳng hạn, có không ít dự thảo luật đưa ra quy định về lập quỹ tài chính. Dưới vỏ bọc “xã hội hóa”, tưởng như những loại quỹ vận động tài chính từ các tổ chức, cá nhân là hợp pháp, nhưng khi đi vào cuộc sống, những quỹ này có thể được sử dụng không đúng mục đích, thậm chí bị “nhào nặn” biến tướng để mang lại lợi ích cho một nhóm người.

Ở công đoạn thẩm định, thẩm tra dự thảo luật, nếu người có trách nhiệm thẩm định, thẩm tra dễ dãi, nể nang và thiếu trình độ, kỹ năng, năng lực thẩm định, thẩm tra thì để tồn tại những kẽ hở trong luật. Đấy là chưa kể có hiện tượng “đi cửa sau” mà nói thẳng là có sự thông đồng giữa người soạn thảo dự luật và người thẩm định, thẩm tra dự thảo luật. Thậm chí, vì đồng tiền chi phối, mua chuộc, có người được giao trọng trách thẩm tra nhưng sẵn sàng chà đạp lên lợi ích chung của nhân dân, của đất nước để “bảo kê” chính sách cho cơ quan soạn thảo.

PV: Như đồng chí vừa nói, “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật có thể được ngăn chặn ngay từ khâu thẩm định, thẩm tra dự thảo luật. Nhưng thời gian qua, vì sao có một số luật có yếu tố “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ trong đó mà vẫn được thông qua?

Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ: Những người manh nha xây dựng nên “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ vốn là những con người phá vỡ nguyên tắc; họ “ăn cơm nhà nước, gánh vác việc công” nhưng lại không thật sự vì dân, vì nước, mà vì những lợi ích cá nhân hẹp hòi. Có những người còn bị hướng lái bởi sự vận động hành lang tinh vi, thiếu lành mạnh của cơ quan soạn thảo chính sách, mà thực chất là họ đã bị đồng tiền “xuyên thủng” sự liêm chính của mình. Bên cạnh đó, một số đại biểu Quốc hội đã nhầm vai giữa hành pháp và lập pháp, “vừa đá bóng vừa thổi còi” nên không đủ dũng khí phản biện nghiêm túc và không thể hiện bản lĩnh để bảo vệ chính kiến, chân lý xác đáng của mình.

Thế nên, không ngẫu nhiên mà trong buổi gặp mặt các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, cán bộ, công chức khối các cơ quan pháp luật, tư pháp, nghiên cứu lập pháp tại Quốc hội, nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9-11-2021), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý: “Đã là cán bộ làm công tác pháp luật, hơn ai hết phải là những người làm rất chuyên nghiệp và cũng phải rất bản lĩnh. Tôi rất mong muốn là trong mọi hoàn cảnh, mọi điều kiện, dù làm công việc gì cũng phải quán triệt các cơ sở chính trị rất quan trọng của Nhà nước ta trong công tác xây dựng pháp luật và bảo vệ pháp luật. Hơn ai hết, cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật phải có bản lĩnh dám nói thẳng. Luật pháp chỉ là đúng, sai chứ không có khái niệm ở giữa”.

Tham nhũng chính sách tạo thêm "điểm nghẽn" gây cản trở sự phát triển của đất nước

PV: Việc cài cắm “lợi ích nhóm” trong xây dựng pháp luật sẽ gây ra những hệ lụy gì cho xã hội, thưa đồng chí?

Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ: Tôi nhớ một lần trong nghị trường, khi được chất vấn về vấn đề cục bộ lợi ích trong xây dựng chính sách, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long từng cho rằng, quy trình làm luật của chúng ta, cơ quan chủ trì soạn thảo bằng cách này, cách khác vẫn có cái nhìn thiên vị, có phần dành thuận lợi hơn cho bộ, ngành mình. Bên cạnh đó, tình trạng cục bộ còn xảy ra khi xây dựng văn bản pháp luật quy định về chế độ, chính sách có lợi cho bộ, ngành mình, mà không quan tâm đến lợi ích chung của toàn xã hội.

Theo tôi, hệ quả của vấn đề này là hết sức nguy hại. Khi những chính sách cài cắm “lợi ích nhóm” ra đời sẽ chồng chéo với văn bản pháp luật trước đó, từ đó dẫn tới xung đột trong thực hiện pháp luật. Mặt khác, các luật ra đời có tuổi thọ ngắn, khó khả thi, từ đó buộc phải sửa đổi luật nhiều lần. Nếu bộ, ngành nào cũng chỉ vì lợi ích của bộ, ngành mình mà không nghĩ đến lợi ích chung của xã hội, của nhân dân, của đất nước thì không bao giờ chúng ta xây dựng được hệ thống pháp luật thống nhất, chặt chẽ, ổn định và có tính khả thi cao.

“Lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ cài cắm trong các văn bản chính sách, văn bản pháp luật là một dạng tham nhũng chính sách. Khi tham nhũng chính sách không bị phát hiện, ngăn chặn sẽ cản trở sự phát triển lành mạnh của xã hội; nguyên tắc công bằng, bình đẳng trước pháp luật bị xâm hại; nguồn lực đất nước bị phân tán, năng lực cạnh tranh quốc gia suy giảm. Một chính sách phát triển ngành có sự lồng ghép lợi ích cục bộ mà được thông qua có thể làm lợi rất lớn cho một số người, cho một bộ phận người trong ngành đó, nhưng cũng có thể làm cạn kiệt các nguồn lực của đất nước và xã hội. Một quyền năng không chính đáng được cài cắm vào trong luật có thể hợp pháp hóa sự nhũng nhiễu của một số người, nhưng cũng có thể làm cho đời sống của người dân, hoạt động của doanh nghiệp thêm khó khăn.

PV: Nếu phát hiện có những văn bản pháp luật bị ảnh hưởng chi phối bởi “nhóm lợi ích”, theo đồng chí, cần tính đến xem xét trách nhiệm liên quan của các tổ chức, cá nhân nào?

Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ: Gắn với 3 công đoạn dự thảo, thẩm định, thẩm tra văn bản pháp luật, nếu để lợi ích chi phối thì có 3 nhóm chủ thể, đó là nhóm chủ thể xây dựng dự thảo luật; nhóm thứ hai là nhóm thẩm định của Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan; nhóm thứ ba là hoạt động thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội. Chúng ta cần coi trọng xử lý ở cả 3 công đoạn này mới ra được một văn bản có hiệu lực cao và không mâu thuẫn với những văn bản pháp luật trước đó. Nhưng theo tôi, quan trọng nhất là phải đề cao sự liêm chính trong công tác xây dựng pháp luật.

PV: Vì sao phải coi trọng và thực hiện sự liêm chính trong xây dựng pháp luật?

Thiếu tướng, TS Nguyễn Mai Bộ: Vì sự liêm chính được ví như tấm áo giáp có thể chở che, bảo vệ uy tín, danh dự, phẩm giá của những người gắn bó với trọng trách xây dựng pháp luật; đồng thời góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân và đất nước.

Pháp luật là công cụ điều chỉnh quan hệ xã hội, cho nên rất cần thiết phải có sự liêm chính trong công tác xây dựng pháp luật. Bởi, có liêm chính sẽ xây dựng được những văn bản khách quan, toàn diện, ít chồng chéo với các văn bản pháp luật ban hành trước đó. Đặc biệt, có liêm chính sẽ không lồng ghép lợi ích cục bộ của bộ, ngành khi soạn thảo, xây dựng dự án luật.

Tôi cho rằng, nếu thiếu liêm chính trong quá trình soạn thảo, thẩm tra dự án luật thì sẽ tạo ra những dự án luật có ít nhất 3 khuyết tật. Khuyết tật thứ nhất là mâu thuẫn, chồng chéo với văn bản pháp luật mà Quốc hội các khóa trước đã dày công ban hành. Khuyết tật thứ hai là công cụ để ban soạn thảo hoặc là hiện thực hóa lợi ích của bộ, ngành mình, trong đó có lợi ích xung đột với lợi ích của nhân dân, hoặc là công cụ để chiếm quyền của bộ, ngành khác và trái với quy định của Luật Tổ chức Chính phủ cũng như Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Khuyết tật thứ ba là vòng đời của các văn bản luật đó rất ngắn và kéo theo Chính phủ, Quốc hội phải tốn kém thời gian, kinh phí để ban hành luật khác thay thế.

Do vậy, tôi đề nghị các cơ quan được giao soạn thảo dự án luật rất cần khởi động lại sự liêm chính trong khâu xây dựng luật; các cơ quan thẩm định, thẩm tra, các đại biểu Quốc hội cũng phải luôn liêm chính trong thẩm tra, phát biểu về dự án luật.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

 “Phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế-xã hội để hạn chế sự tác động tiêu cực của “nhóm lợi ích”, “sân sau”, “tư duy nhiệm kỳ”; ngăn chặn nguy cơ nảy sinh tham nhũng, tiêu cực ngay từ khi xây dựng chính sách, pháp luật”.

(Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, do Bộ Chính trị tổ chức ngày 30-6-2022)

(còn nữa)

THIỆN VĂN (thực hiện)

Thấy đúng phải bảo vệ, biết xấu phải đấu tranh

[QĐND] Sáng đến trường, Bình giọng bực tức kể cho đồng nghiệp chuyện gặp lại người bạn thân sau nhiều năm mà cậu ta cứ luôn miệng nói xấu ngành giáo dục, nói xấu chế độ, ca tụng những bài viết có thông tin xuyên tạc trên mạng xã hội.

Ảnh minh họa / Tuyengiao.vn 

Vì không muốn tranh luận với bạn nên Bình "nuốt cục tức" ra về...

Nghe xong câu chuyện, anh An, Tổ trưởng Tổ Văn "sôi sùng sục":

- Cậu như vậy là không được. Một giáo viên trẻ, lại là đảng viên mà thấy xấu không đấu tranh, thấy sai không phản biện, thờ ơ trước việc làm sai trái, không dám bảo vệ lẽ phải. Im lặng như thế không khác gì đồng ý với cái sai, cái xấu.

- Nhưng anh ơi, lúc ấy trong quán cà phê, bạn nói to tiếng, em không muốn tranh luận. Hơn nữa bạn bè lâu ngày mới gặp, lời đi tiếng lại ảnh hưởng đến tình cảm bạn bè, Bình bối rối thanh minh.

- Cậu suy nghĩ như thế là chưa thấu đáo. Biết cậu là giáo viên mà lại đi nói xấu ngành giáo dục, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước thì bạn cậu không những không tôn trọng cậu mà còn vi phạm pháp luật. Cậu phải xem lại mối quan hệ với anh ta.

Đứng ngoài cửa phòng, Phó hiệu trưởng Tú nghe được câu chuyện. Bước vào phòng, anh nghiêm giọng:

- Bình ạ, An đang nói những lời gan ruột với cháu đấy. Tình bạn là tài sản quý, chúng ta phải xây dựng, giữ gìn. Nếu bạn nhận thức lệch lạc, nói hay làm điều gì sai trái thì cháu phải biết khuyên giải, can ngăn, chỉ cho bạn tỉnh táo trước thông tin xấu độc, tìm “đường sáng” cho bạn mình đi chứ. Đằng này, cháu lại im lặng một cách vô tâm là mình cũng sai như bạn đấy. Nếu không thay đổi, một ngày không xa, cháu có thể mất đi tình bạn, hoặc bạn cháu cũng biến cháu thành người xấu như thế. Làm ngơ trước thông tin xấu độc cũng là một biểu hiện của "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" đấy cháu ạ! Chú tin, cháu không phải là người như vậy!

Nghe thầy Phó hiệu trưởng phân tích, Bình hiểu ra vấn đề và tỏ ra ăn năn:

- Dạ, cháu xin lỗi chú và anh. Cháu đã hiểu và biết cái sai của mình rồi. Lần tới, gặp lại cháu sẽ nói cho bạn hiểu, không nghe theo, không chia sẻ những thông tin xấu độc, trái chiều nữa!

ĐĂNG KHƯƠNG

Lễ đón Thủ tướng Cuba Manuel Marreo Cruz thăm chính thức Việt Nam

Sáng ngày 29/9 tại Phủ Chủ tịch (Hà Nội), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì lễ đón Thủ tướng nước Cộng hoà Cuba - Manuel Marreo Cruz cùng đoàn đại biểu Cuba tới thăm hữu nghị chính nước Việt Nam từ ngày 28/9 đến 2/10 năm 2022.

Chuyến công du của Thủ tướng Cuba - Manuel Marreo Cruz tới Việt Nam là chuyến thăm đầu tiên của nhà lãnh đạo quốc đảo Cuba tới một quốc gia ngoài khu vực châu Mỹ Latinh. Và đây cũng là lần đầu tiên sau 49 năm, Thủ tướng Cuba tới thăm Việt Nam bởi chức vụ thủ tướng vừa mới được khôi phục lại vào tháng 12 năm 2019.

Vừa qua, Việt Nam cũng đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Cuba ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2021-2023; và cũng tích cực hỗ trợ, thúc đẩy Cuba ký kết TAC/ÁEAN đồng thời tiếp tục kêu gọi chấm dứt chính sách bao vây, cấm vận đối với Cuba.

Tới dự lễ đón có Đại sứ Lê Thanh Tùng - Đại sứ Việt Nam tại Cuba; Đại sứ Cuba tại Việt Nam - ông Orlando Nicolás Hernández Guillén cùng đại diện các bộ, ban, ngành hai bên.

Ngay sau lễ đón chính thức, hai bên sẽ cùng nhau hội đàm và tiếp sau đó sẽ là Lễ trao Huân chương Hồ Chí Minh cho Thủ tướng Cuba Manuel Marreo Cruz.

Chiều cùng ngày, Thủ tướng Cuba sẽ có cuộc hội kiến với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và tới chào xã giao Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng.

Trong khuôn khổ chuyến công du của nhà lãnh đạo Cuba tại Việt Nam, Thủ tướng Manuel Marreo Cruz sẽ tham dự diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam và tới thành phố Hồ Chí Minh gặp gỡ lãnh đạo thành phố, thăm địa đạo Củ Chi.

Đây là lần đầu tiên sau 49 năm, Thủ tướng nước Cộng hoà Cuba tới thăm Việt Nam.

Hai nhà lãnh đạo chụp ảnh chung tại Văn phòng Chính phủ.

Ngay sau lễ đón tại Phủ Chủ tịch, hai bên đã có cuộc hội đàm; Cuba và Việt Nam hiện đang thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực như thương mại, y tế, giáo dục...

Chuyến công du tới Việt Nam là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Cuba tới một quốc gia nằm ngoài khu vực châu Mỹ Latinh.

Thay mặt Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chào mừng Thủ tướng Cuba Manuel Marreo Cruz tới thăm hữu nghị chính thức Việt Nam và hy vọng chuyến thăm của nhà lãnh đạo Cuba tới Việt Nam thành công tốt đẹp.

P.Sơn - Báo CAND

Vì sao Việt Á?

“Cơn bão” Việt Á lần lượt khui lộ những mảng tối của ngành y. Sau khi người đứng đầu Bộ Y tế phải “vào lò”, nay đến lượt người đứng đầu cấp ủy tại địa phương - Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương cũng được xác định là “củi tươi”! Đến lúc này, tiêu cực trong vụ Việt Á không còn giới hạn trong ngành y và 800 tỉ hoa hồng của Việt Á hay cái tên Phan Quốc Việt chỉ là “tranh màu” trong một nhóm lợi ích tồn tại đan xen.

Vụ Việt Á ban đầu chỉ được xem như tiêu cực xảy ra trong phạm vi một công ty, sau lộ dần ra CDC các tỉnh. Tuy nhiên, nay nhìn lại, Việt Á giống như cơn bão, những khui lộ ban đầu thực ra vẫn chỉ là “rìa bão”, cho đến khi những mảng tối phía trong tiếp tục được bóc ra. Hãy cùng nhìn lại những ảnh hưởng của Việt Á từ lúc phát lộ đến nay đã diễn ra như thế nào.

Ngày 17-12-2021, Cơ quan CSĐT Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án hình sự vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty Việt Á và các đơn vị, địa phương liên quan.

Việt Á là ai, cơ ngơi thế nào mà có thể thao túng cả một “quần thể” rộng lớn như vậy?

Liên quan vụ Việt Á, cơ quan điều tra thi hành quyết định khởi tố, bắt tạm giam bị can Đỗ Đức Lưu - Giám đốc CDC Nam Định. Ảnh: TTXVN

Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) được thành lập năm 2007, có trụ sở chính tại TP Hồ Chí Minh với vốn đăng ký thành lập doanh nghiệp rất khiêm tốn, chỉ 80 triệu đồng. Công ty Việt Á là công ty chuyên về lĩnh vực sinh học phân tử và tự giới thiệu có đội ngũ cán bộ chuyên môn kinh nghiệm hơn 10 năm về lĩnh vực sinh học phân tử. Đây cũng là một trong những doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng thành công và đưa vào thương mại từ rất sớm các kit sử dụng kỹ thuật Realtime PCR và lai phân tử. Những năm gần đây, Việt Á được biết tới là "ông lớn" trong ngành y dược tại Việt Nam và là doanh nghiệp đầu tiên được Bộ Y tế cấp phép sản xuất đại trà bộ kit test nhanh. Khi đó, ông Phan Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á từng phát biểu với báo chí rằng, ông là một người con ngành y, lại may mắn đi vào chuyên ngành khá “hot”, đó là sinh học phân tử Trường Đại học Quốc gia Hà Nội.

Và, công ty của ông được Học viện Quân y lựa chọn đối tác hơn chục năm qua, đặc biệt là việc hợp tác với Học viện Quân y sản xuất thành công kit xét nghiệm COVID-19 mang tên “made in Vietnam” vào tháng 3-2020. Tháng 4-2020, công ty được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành kit test COVID-19.

Tại thời điểm đó, Phan Quốc Việt cho biết năng lực sản xuất của công ty khoảng 10.000 bộ kit/ngày, khi cần huy động có thể tăng công suất lên 3 lần. Giá mỗi bộ từ 400.000 - 600.000 đồng/test, thấp hơn thế giới nhiều lần. Trước khi sản xuất bộ kit xét nghiệm COVID-19 mang tên “made in Vietnam”, Việt Á cũng được Bộ Y tế cấp phép sản xuất kit thử. Ngoài kit test, Việt Á cũng trúng nhiều gói thầu tại các bệnh viện lớn trên cả nước. Phan Quốc Việt khẳng định, ông không cổ súy cho việc một số doanh nghiệp lợi dụng tinh thần người Việt dùng hàng Việt để đẩy giá sản phẩm lên cao.

“Quan điểm của tôi là người Việt dùng hàng tốt giá tốt. Doanh nghiệp sản xuất trong nước phục vụ cho chính người dân của mình. Vậy tại sao phải tăng giá lên cắt cổ người dân mình” - Phan Quốc Việt khẳng định.

Tuy nhiên, trái với những tuyên bố nêu trên, sự việc được cơ quan điều tra lần lượt phanh phui. Kết quả điều tra cho thấy, lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu test COVID-19 của các địa phương trên cả nước, sản phẩm này thuộc danh mục được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn nên Phan Quốc Việt chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố sử dụng. Sau đó, Việt thông đồng với lãnh đạo các đơn vị này hợp thức hồ sơ chỉ định thầu bằng cách sử dụng các pháp nhân trong hệ thống lập hồ sơ chào hàng sản phẩm, xác nhận khống các báo giá cao hơn nhiều so với giá thành sản xuất. Đồng thời, để được giao cung ứng trước thiết bị, vật tư y tế, tiêu thụ với số lượng lớn, thanh quyết toán theo giá do Công ty Việt Á đề nghị, Phan Quốc Việt còn thỏa thuận, thống nhất chi cho cán bộ, lãnh đạo các đơn vị mua hàng số tiền rất lớn.

Để thu lợi nhuận bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Việt và nhóm của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá, xác định giá bán là 470.000 đồng/kit, thỏa thuận và chi tiền phần trăm hợp đồng cho lãnh đạo bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố trong quá trình cung cấp sản phẩm. Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã làm rõ sai phạm trong việc Công ty Việt Á bán kit xét nghiệm COVID-19 cho CDC Hải Dương thông qua 5 hợp đồng với tổng giá trị 151 tỉ đồng. Việt đã chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng cho ông Phạm Duy Tuyến, Giám đốc CDC Hải Dương gần 30 tỉ đồng.

Tại Kỳ họp thứ 19, Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Hải Dương đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu kiểm tra, giám sát, để UBND tỉnh và một số tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong phòng, chống dịch, nhất là việc chỉ đạo ký hợp đồng, tạo điều kiện để Công ty Việt Á độc quyền bán bộ kit xét nghiệm và tham gia thực hiện xét nghiệm trái quy định; mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm, hóa chất xét nghiệm, cung ứng thuốc; chi hỗ trợ cho công tác phòng, chống dịch; cải tạo, sửa chữa các cơ sở y tế; một số cán bộ tham nhũng, tiêu cực, nhận hối lộ bị khởi tố, bắt tạm giam.

Trách nhiệm đối với những vi phạm nêu trên thuộc về Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Hải Dương và các ông Phạm Xuân Thăng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Dương Thái, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh; Lương Văn Cầu, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Phạm Mạnh Cường, Giám đốc Sở Y tế; Nguyễn Trọng Hưng, nguyên Giám đốc Sở Tài chính. Vi phạm của các tổ chức, cá nhân trên đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, thiệt hại lớn ngân sách nhà nước, nguồn lực của xã hội, gây bức xúc trong nhân dân, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy, chính quyền địa phương. Ngày 17-9, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra các quyết định khởi tố, bắt tạm giam đối với ông Phạm Xuân Thăng và Phạm Mạnh Cường về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, quy định tại khoản 3, Điều 356, Bộ luật Hình sự.

Liên quan vụ Việt Á, đến nay, Cơ quan điều tra Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và công an các địa phương đã khởi tố hơn 80 đối tượng, trong đó có cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh. Doanh thu Việt Á bán kit test cho 62 tỉnh, thành phố là gần 4.000 tỷ đồng, Việt Á đã chi “hoa hồng” cho các đối tác lên tới 800 tỷ đồng.

Vụ án Việt Á được xem là lớn nhất trong ngành y tế từ trước tới nay khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi chưa dễ trả lời. Đó là tại sao một công ty chỉ “thường thường” như Việt Á, thậm chí nếu so sánh trong giới y tế, Việt Á hoàn toàn “không có tuổi” khi mới thành lập năm 2007 và vốn điều lệ hết sức khiêm tốn, chỉ 80 triệu đồng. Một công ty non trẻ, vốn bé nhỏ như vậy, hỏi “tuổi gì” để chi phối lĩnh vực đầy sức mạnh như đấu thầu trong y tế?

Về Giám đốc Phan Quốc Việt, nhân thân của nhân vật này cũng khiến người ta bàng hoàng khi không cho thấy tài năng, kinh nghiệm gì, vậy làm sao một giám đốc được xem “non” lại có thể điều phối công ty, lũng đoạn cả lĩnh vực kit test, gây nhiễu động kinh hoàng đến thế? Cần thấy rằng, trước vụ kit test, Việt Á đã trúng thầu nhiều mảng miếng lớn trong ngành y. Một Việt Á tưởng “bé và nhỏ” với giám đốc “yếu và non” mà lại thao túng được “miếng ngon” tới hơn 4.000 tỉ, mặc nhiên rút, chia 20% (800 tỉ) dễ như ăn kẹo? Vậy, xung quanh Việt Á là gì, phía sau Phan Quốc Việt là gì?

Chúng ta xoáy sâu vào sai phạm của Việt Á trong kit test nhưng với góc nhìn nêu trên, tiêu cực không chỉ trong kit test và có lẽ, cái tên Việt Á cũng chỉ là một “bóng cây” lộ ra trong khu vườn rậm được nhìn thấy mà thôi. Không có Việt Á này sẽ có Việt Á khác. Sai phạm không phải mang tính hiện tượng của một, hai cá nhân mà liên quan nhiều lãnh đạo, theo ê-kíp với sự liên kết chặt chẽ. 800 tỉ “hoa hồng” của Việt Á hay cái tên Phan Quốc Việt chỉ là “tranh màu” trong một nhóm lợi ích tồn tại đan xen.

Gần đây, có ý kiến phát biểu rằng, nếu cứ xử lý nhiều như thế thì lấy đâu ra cán bộ để làm và “anh em lo lắng, không còn tinh thần làm việc”. Chúng tôi cho rằng, những lý lẽ nói trên là mang tính ngụy biện. Với một ngành được coi thiết yếu như y tế, sai phạm, tiêu cực kéo theo bao nhiêu hậu quả đau lòng, làm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và niềm tin xã hội. Việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng chỉ đạo, xử lý các vụ án liên quan đến vụ Việt Á vừa thể hiện rõ tính nghiêm minh của luật pháp, vừa là cuộc “đại phẫu” để cứu một lĩnh vực hệ trọng của xã hội tránh chệch đường ray, buộc trở lại quỹ đạo của nó. Do đó, không thể nói xử nghiêm là “hết cán bộ để làm”. Không có chuyện dừng lại và không thể dừng, phải quyết tâm cao hơn, đây là yêu cầu của Đảng, của Nhân dân.

Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, không sợ thiếu cán bộ, bởi không thiếu cán bộ tâm huyết với Đảng, trách nhiệm với dân, với đất nước. Không sợ mất uy tín, chỉ không làm, không xử lý cán bộ vi phạm mới tự đánh mất uy tín của mình...

An Nhi – Báo CAND

Lừa đảo qua mạng, chiếm đoạt gần 15 tỷ đồng

Chiều 26/9, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm (ANM&PCTP) sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Ngãi cho biết, vừa phá thành công chuyên án bắt giữ 3 đối tượng lừa đảo qua mạng xã hội Zalo, Facebook chiếm đoạt gần 15 tỷ đồng.

Qua công tác nắm tình hình, Phòng ANM&PCTP sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Ngãi phát hiện nhóm đối tượng chuyên tạo lập các tài khoản Facebook giả mạo, sau đó kết bạn với nhiều người, gửi đường link trang web có hành vi lừa đảo, với hình thức bình chọn ảnh đẹp, giọng hát Việt nhí… Từ đó, các đối tượng này lấy thông tin đăng nhập, mật khẩu, số điện thoại đăng ký tài khoản Zalo, Facebook rồi chiếm quyền kiểm soát các tài khoản mạng xã hội này, mạo danh chủ tài khoản để nhắn tin lừa mượn tiền.

Các đối tượng Hoàng Mạnh Quỳnh (ảnh trên), Hoàng Thanh Sơn, Lê Văn Hữu Thứ.

Với thủ đoạn trên, các đối tượng đã chiếm quyền quản trị 2 tài khoản Zalo, Facebook của một số công dân ở TP Quảng Ngãi, mạo danh chủ tài khoản nhắn tin mượn tiền, chiếm đoạt của 3 người với số tiền 75 triệu đồng trong ngày 19/2/2022. Qua vận động người dân tố giác và cung cấp thông tin tội phạm, xét thấy tính chất nghiêm trọng, phức tạp của vụ việc, ngoài các bị hại ở Quảng Ngãi, còn có nhiều bị hại ở các địa phương khác; số tiền chuyển vào tài khoản ngân hàng của các đối tượng đặc biệt lớn, lên đến hàng chục tỷ đồng nên Phòng ANM&PCTP sử dụng công nghệ cao đã báo cáo Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ngãi cho xác lập chuyên án để tập trung điều tra, xác minh làm rõ.

Kết quả điều tra, xác minh bước đầu cho thấy, các đối tượng sử dụng sim rác, dịch vụ Internet công cộng, mua tên miền quốc tế, dùng nhiều máy điện thoại di động, mua hàng chục tài khoản ngân hàng của người khác để chuyển tiền lòng vòng rồi chiếm đoạt; đồng thời đã nắm được địa bàn cư trú và chân dung của các nghi phạm. Dưới sự chỉ đạo của Ban chuyên án, các tổ công tác được triển khai nhiều hướng điều tra, xác minh. Tại tỉnh Quảng Trị, sau khi xác định được nơi ở của nhóm nghi phạm, đã phối hợp các lực lượng chức năng ở địa phương triệu tập 3 đối tượng Hoàng Mạnh Quỳnh (16 tuổi), Hoàng Thanh Sơn (18 tuổi), đều thường trú tại thị xã Quảng Trị và Lê Văn Hữu Thứ (15 tuổi), trú tại huyện Hải Lăng, đến cơ quan Công an để đấu tranh.

Tại cơ quan Công an, Quỳnh, Sơn và Thứ khai nhận: Để có tiền tiêu xài cá nhân, mua sắm đồ hiệu, ăn chơi, du lịch, các đối tượng đã tìm kiếm những tài khoản Facebook cá nhân chính chủ, có nhiều bạn bè, sau đó tạo lập tài khoản Facebook giả mạo trùng tên với tài khoản Facebook thật, với ảnh đại diện, ảnh bìa, một số thông tin cá nhân công khai và dùng tài khoản này kết bạn với những người trong danh sách bạn bè của các tài khoản Facebook thật. Sau khi kết bạn thành công, Quỳnh, Thứ gửi đường link www.edusbinhchonanhdepkidsvietnam.weebly.com để bình chọn ảnh đẹp với các mục ghi thông tin gồm số điện thoại đăng ký tài khoản Zalo, Facebook, họ tên người bình chọn, mã số hình ảnh, mã OTP xác thực mật khẩu… để chủ tài khoản mạng xã hội nhập các thông tin.

Qua đó, Quỳnh và Thứ sẽ chiếm quyền kiểm soát các tài khoản Zalo, Facebook, mạo danh chủ tài khoản nhắn tin mượn tiền, chuyển tiền vào các tài khoản ngân hàng do Quỳnh, Thứ cung cấp. Khi người bị hại chuyển tiền vào, Quỳnh và Thứ nhanh chóng chuyển tiền qua nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau, rồi nhờ Sơn nhận, rút tiền để chia nhau tiêu xài cá nhân. Bước đầu xác định số tiền chuyển vào tài khoản ngân hàng của các đối tượng lừa đảo gần 15 tỷ đồng.

Hiện vụ án đang được cơ quan Công an mở rộng điều tra theo quy định của pháp luật. Những ai là nạn nhân đã chuyển tiền vào các tài khoản ngân hàng sau: Ngân hàng VPBank, số tài khoản 166604083333 tên Lưu Văn Trương; Ngân hàng ACB, số tài khoản 23853557 tên Tạ Trang Anh; Ngân hàng Vietcombank, số tài khoản 1019421919 tên Lều Hoàng Vũ; Ngân hàng BIDV, số tài khoản 56110001314439 tên Nguyễn Văn Phương Nam; Ngân hàng SHB số 7474743939 và số 3456678888 (đều đăng ký thông tin của Hoàng Mạnh Quỳnh, SN 1994, trú tại Ba Vì, Hà Nội); cần đến Phòng ANM&PCTP sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Ngãi, số 200 Trường Chinh, phường Chánh Lộ, TP Quảng Ngãi để trình báo, xử lý theo pháp luật.

Trung Thành – Báo CAND

Tận tình đến tận nhà làm căn cước công dân cho người già yếu

Để nhanh chóng hoàn thành mục tiêu 100% công dân trên địa bàn tỉnh Hà Nam trong độ tuổi theo quy định được cấp căn cước công dân (CCCD) gắn chíp điện tử, góp phần đưa Tháng cao điểm nhanh chóng hoàn thành mục tiêu về đích sớm, những ngày này, CBCS Công an tỉnh Hà Nam đang nỗ lực từng ngày, từng giờ, tăng ca, tăng thời gian thu nhận hồ sơ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để người dân làm thủ tục hồ sơ cấp thẻ CCCD gắn chíp.

Không những vậy, với phương châm "Lúc dân cần, lúc dân khó, có Công an", Công an các địa bàn tỉnh Hà Nam còn triển khai các tổ công tác lưu động, không quản ngại khó khăn, nắng mưa vất vả, đi từng ngõ, gõ từng nhà để làm thủ tục cấp CCCD cho người già yếu, người tàn tật đi lại khó khăn.

Cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Hà Nam đến tận nhà làm thủ tục cấp căn cước công dân cho người già yếu.

Theo một tổ công tác của Công an huyện Kim Bảng đến từng hộ có người già yếu, neo đơn, người tàn tật ở xã Văn Xá để trực tiếp thu nhận hồ sơ, làm thủ tục cấp CCCD gắn chíp. Các bước tiến hành thu nhận hồ sơ cấp CCCD tuy khá đơn giản, nhưng lại mất rất nhiều thời gian do có nhiều trường hợp công dân bệnh nặng, già yếu, không thể ngồi dậy rất khó chụp hình hoặc tuổi cao bàn tay chai sạn, vân tay mất nét, khó lấy dấu vân tay...

Xúc động khi tổ công tác đến tận nhà hỗ trợ cụ Trần Thị Khí làm CCCD, chị Nguyễn Thị Phương - con gái cụ Khí xúc động nói: "Mẹ tôi năm nay 85 tuổi, bị tai biến, nhiều năm nay nằm liệt giường không đi lại được. Khi nghe được tin các anh, chị Công an đến tận nhà làm CCCD cho mẹ, tôi mừng lắm, cảm ơn các anh, chị đã không quản vất vả đến tận nhà giúp đỡ mẹ tôi làm CCCD".

Chị Phương cho biết, mỗi lần đi bệnh viện làm thủ tục thanh toán viện phí cho mẹ mình, nhiều khi phải chị mang theo rất nhiều loại giấy tờ, nào là CMND, nào là thẻ bảo hiểm y tế… rất bất tiện. Khi được các CBCS Công an giải thích những tiện ích khi làm CCCD gắn chíp cho cụ Khí, chị Phương và gia đình rất vui, không ngớt lời cảm ơn các chiến sĩ Công an đã không quản vất vả đến tận nhà làm thủ tục cấp CCCD giúp mẹ chị.

Gần nửa tháng qua, CBCS Công an tỉnh Hà Nam đã chạy đua với thời gian, bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu cấp CCCD gắn chíp cho nhân dân. Quá trình làm nhiệm vụ, có biết bao câu chuyện, hình ảnh đẹp về việc làm ý nghĩa, nhân văn ấy đã để lại những tình cảm sâu đậm trong lòng nhân dân. Việc triển khai cấp CCCD gắn chíp điện tử tận nhà cho người già, người bệnh và người khuyết tật là một trong rất nhiều phần việc cụ thể, thiết thực thể hiện tinh thần trách nhiệm "Vì nhân dân phục vụ"; đồng thời thể hiện tình cảm, sự gần gũi, gắn bó giữa lực lượng Công an với nhân dân.

Theo Thượng tá Nguyễn Thị Hồng Minh, Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính (QLHC) về TTXH Công an tỉnh Hà Nam, xác định tầm quan trọng của việc cấp CCCD gắn chíp và tài khoản định danh điện tử mang lại nhiều lợi ích cho công dân, Công an các đơn vị, địa phương trên toàn địa bàn tỉnh Hà Nam đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về vai trò, tầm quan trọng của CCCD gắn chíp và tài khoản định danh điện tử trên các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống loa phát thanh, truyền thanh. Phân công CBCS xuống từng thôn, xóm, hộ gia đình tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện...

Một trong những sáng kiến hay của Công an tỉnh Hà Nam trong đợt thi đua cao điểm làm CCCD đợt này đó là đã tham mưu cho chính quyền các cấp chỉ đạo cán bộ, công chức, viên chức gương mẫu, đi đầu trong việc cài, sử dụng định danh điện tử và CCCD gắn chíp trong thực hiện các giao dịch như: Khám chữa bệnh, rút tiền ngân hàng, đăng ký tạm trú... đồng thời hướng dẫn, tuyên truyền để người thân hiểu, sử dụng. Song song với đó, Công an các địa bàn còn chủ động triển khai nhiều tổ công tác đến tận nhà để làm thủ tục cấp CCCD cho người già yếu, người tàn tật, người có hoàn cảnh neo đơn.

Một kinh nghiệm hay của Công an huyện Thanh Liêm đang tích cực triển khai trong Tháng cao điểm này được Đại úy Trần Thị Ngọc Bích, Phó Trưởng Công an huyện Thanh Liêm chia sẻ, đó là: Công an huyện Thanh Liêm đã huy động toàn thể lực lượng CBCS Đội Cảnh sát QLHC về TTXH và Công an các xã, thị trấn trên địa bàn đi từng nhà để chủ động rà soát danh sách những người già yếu, người tàn tật không thể tự đi lại được để bố trí xe đưa, đón miễn phí công dân đến trụ sở Công an hay các điểm đặt máy lưu động hoặc đến tận nhà làm CCCD cho người dân. Mặc dù có vất vả nhưng với tinh thần trách nhiệm của người chiến sĩ CAND và được cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện, nhân dân nhiệt tình hợp tác nên chúng tôi cũng quên đi mệt mỏi...".

Hà Anh – H.Sâm - Báo CAND

Ngăn chặn âm mưu tác động “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh

Hiện nay, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là nguy cơ hết sức nghiêm trọng đối với sự tồn vong, vững mạnh của đất nước ta, diễn ra ở nhiều lĩnh vực, trong đó có quốc phòng, an ninh. Đây thực sự là một hiểm họa tiềm tàng, một loại kẻ thù giấu mặt, một thứ “giặc nội xâm” nguy hiểm, cần được nhận diện, ngăn ngừa, đấu tranh.

Hội nghị Trung ương 4, khóa XIII đã chỉ rõ: “Bước vào giai đoạn phát triển mới,đất nước ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, 4 nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra vẫn đang hiện hữu, có mặt còn gay gắt hơn; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,“tự diễn biến”,“tự chuyển hoá”còn diễn biến phức tạp”.

Lợi dụng những vấn đề liên quan đến quốc phòng - an ninh của đất nước, các thế lực thù địch đã và đang đẩy mạnh nhiều hoạt động tuyên truyền, xuyên tạc chống phá. Mục đích của họ là tuyên truyền, kích động nhằm làm lung lạc, suy giảm hoặc mất niềm tin của nhân dân đối với đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về sự nghiệp an ninh, quốc phòng. Vì vậy, cần phải nhận diện và đề cao cảnh giác.

Người có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh có 3 mức độ, tăng dần về tính chất.

Ở mức độ biểu hiện đầu tiên, người có biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh có thái độ thiếu tin tưởng vào khả năng, sức mạnh quốc phòng, an ninh trong bảo vệ Tổ quốc. Lịch sử mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta đã viết nên những trang sử vẻ vang với bao chiến công chói lọi chống lại kẻ thù ngoại xâm. Nhưng đáng buồn thay, một số kẻ đã vội quên đi những chiến thắng oanh liệt được đánh đổi bằng hi sinh, xương máu của các thế hệ cha anh.

Nhìn lại sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 năm 2014, khi tình hình biên giới, biển, đảo có diễn biến phức tạp, nhạy cảm, những người này thể hiện sự bi quan, hoang mang. Một số quay sang phê phán đường lối xử lý của Đảng, Nhà nước ta. Thậm chí có quan điểm còn cho rằng, Việt Nam là nước nhỏ nên cần phải nhượng bộ, “chấp nhận” theo sự sắp đặt của các nước lớn. Những biểu hiện ấy dẫn đến sự lệch lạc trong nhìn nhận, xem xét các vấn đề về quốc phòng, an ninh; làm ảnh hưởng tới sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang và đối sách của Đảng, Nhà nước.

Ở mức độ tiếp theo, từ thiếu niềm tin, họ bắt đầu đòi hỏi phải có sự đổi mới nhưng theo hướng dựa vào bên ngoài, xa rời nguyên tắc độc lập, tự chủ. Họ muốn đi theo các nước lớn để nhận được sự giúp đỡ về vũ khí, trang bị kỹ thuật nhằm gia tăng sức mạnh bảo vệ Tổ quốc. Đây là suy nghĩ phiến diện, một chiều, có thể gây ra mối nguy hại về lâu dài cho đất nước. Bởi lẽ, trên thế giới đã có việc nước nhỏ dựa vào nước lớn để trợ giúp về vũ khí, quân sự. Tuy nhiên, sự trợ giúp này không phải là “miễn phí”, mà còn kèm theo những yêu cầu, đòi hỏi từ nước lớn nên thường dẫn tới yếu tố gây mất ổn định chính trị, thậm chí nguy cơ xảy ra xung đột, chiến tranh.

Ở mức độ cuối cùng, họ xuyên tạc, công kích, chống đối đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh của Đảng và Nhà nước ta. Đây là mức độ biểu hiện, phản ánh rõ ràng tính chất trầm trọng và đặc biệt nguy hiểm của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Nội dung thông tin và luận điệu xuyên tạc trên lĩnh vực quốc phòng - an ninh hiện nay hết sức đa dạng, với nhiều biểu hiện khác nhau. Chủ yếu vẫn là: đòi phi chính trị hóa Quân đội và Công an, phủ nhận nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với lực lượng vũ trang và sự nghiệp quốc phòng, an ninh; xuyên tạc mục đích của các hợp đồng mua bán vũ khí, trang bị cho Quân đội và Công an; xuyên tạc mục đích các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và Quân đội ta tới các nước và nguyên thủ các nước tới thăm Việt Nam; xuyên tạc, bóp méo tình hình khiếu kiện, mất ổn định và cách giải quyết của lãnh đạo, chính quyền ở một số địa phương; xuyên tạc lịch sử và thực trạng tình hình biên giới, hiện trạng trên biển...

Mục đích của những thông tin và luận điệu xuyên tạc đó là làm xấu hình ảnh của Quân đội và Công an trước nhân dân và dư luận quốc tế; chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tạo ra sự nghi ngờ, hoang mang trong nhân dân; làm xói mòn niềm tin của nhân dân vào đường lối lãnh đạo, cách thức giải quyết sự việc liên quan đến quốc phòng, an ninh của Đảng và Nhà nước ta. Đồng thời, truyền bá tư tưởng, đạo đức, lối sống phương Tây vào CAND, QĐND hòng làm cho cán bộ, chiến sĩ mơ hồ, lơi lỏng nhiệm vụ, rơi vào lối sống thực dụng, từng bước tác động nhằm làm phai nhạt mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, xa rời bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc và truyền thống tốt đẹp của CAND và QĐND.

Với vai trò là lực lượng vũ trang nhân dân, “thanh kiếm và lá chắn” bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân, CAND có vị trí đặc biệt quan trọng trong cuộc đấu tranh chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực quốc phòng - an ninh. Ý thức sâu sắc về trách nhiệm của mình, lực lượng CAND đã thực hiện và hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị quan trọng. Đã chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và vô hiệu hóa nhiều âm mưu, hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch; tổ chức có hiệu quả công tác đấu tranh, phản bác các luận điệu xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quan điểm sai trái, thù địch. Đồng thời, gương mẫu đi đầu trong thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII của Đảng“Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”...

Bên cạnh những kết quả đạt được, cuộc đấu tranh chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của lực lượng CAND vẫn còn một số hạn chế, nhất là trong công tác quản lý cán bộ, bảo vệ chính trị nội bộ còn bộc lộ sơ hở, có nơi để xảy ra một số vụ việc cán bộ, chiến sĩ vi phạm kỷ luật của Đảng, của ngành, gây dư luận xấu, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, truyền thống của lực lượng. Trong công tác và chiến đấu, một số cán bộ, chiến sĩ còn có tư tưởng trung bình chủ nghĩa, thiếu ý chí rèn luyện, phấn đấu vươn lên, thậm chí có biểu hiện phai nhạt lý tưởng, suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống.

Để đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống “tự chuyển biến”, “tự chuyển hóa” nói chung và “tự chuyển biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực quốc phòng, an ninh nói riêng, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị phải nhận diện chính xác những biểu hiện của “tự chuyển biến”, “tự chuyển hóa”; kiên quyết, kiên trì, chủ động ngăn chặn, phản bác những thông tin, luận điệu sai trái, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Là lực lượng tiên phong, gương mẫu đi đầu, cán bộ, chiến sĩ CAND cần không ngừng rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính trị, quyết tâm giữ mình trong sạch; không sa ngã trước những cám dỗ; không để các thế lực thù địch lợi dụng, mua chuộc, lôi kéo, tác động.

Vũ Tuấn Anh - Báo CAND

Thủ tướng họp khẩn chỉ đạo ứng phó bão Noru

Sáng ngày 27/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp trực tuyến về ứng phó khẩn cấp với bão số 4 (bão Noru) – một trong những cơn bão lớn nhất ảnh hưởng tới nước ta những năm qua. Thủ tướng yêu cầu phải có phương án giảm thiểu tối đa thiệt hại về người, tài sản, di sản, điều kiện, sinh kế của người dân, ngay từ khi bão chưa đổ bộ.

Cuộc họp được kết nối trực tiếp đến trụ sở UBND các tỉnh, thành phố, trụ sở UBND quận, huyện, xã, phường, thị trấn có liên quan.

Cuộc họp được kết nối trực tuyến tới 8 địa phương khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên có khả năng chịu ảnh hưởng của bão: Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Gia Lai, Kon Tum; 88 quận, huyện, thị xã; 1.155 xã, phường, thị trấn.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, chủ trì cuộc họp khẩn ứng phó với bão số 4 sáng 27/9 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tham dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương. Tham dự cuộc họp tại các điểm cầu địa phương có lãnh đạo các tỉnh, thành phố, quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn.

Trước đó, ngày 25/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã ký ban hành Công điện của Thủ tướng Chính phủ và có các cuộc họp, chỉ đạo về công tác ứng phó bão.  Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đang có mặt ở miền Trung để trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo công tác ứng phó bão.

Dự báo vị trí và đường đi của bão số 4 (bão NORU). Ảnh NCHMF

Phát biểu đầu cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, các tỉnh, thành phố đã triển khai các giải pháp, nhiệm vụ được giao nhưng Thủ tướng vẫn tiếp tục triệu tập cuộc hộp để rà soát lại công tác chuẩn bị ứng phó bão và ứng phó với các diễn biến sau bão…

"Nhân dân ở xã phường, nên có cuộc họp được tổ chức trực tuyến tới cấp xã phường. Phải có phương án giảm thiểu tối đa thiệt hại về người, tài sản, di sản, điều kiện, sinh kế của người dân; phải bảo vệ tính mạng, tài sản người dân ngay từ khi bão chưa đổ bộ bởi "phòng hơn chống"", Thủ tướng phát biểu.

Công an TP Hội An giúp người dân ven biển Cửa Đại chằng chống nhà cửa ứng phó với bão Noru.

Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh một số nhiệm vụ như: Khẩn trương rà soát, kêu gọi tàu thuyền, ngư dân nằm trong vùng nguy hiểm tìm nơi tránh trú, kêu gọi ngư dân không đánh bắt trong những ngày này; rà soát kiên quyết sơ tán người dân tại những nơi nguy hiểm; bảo đảm an toàn hồ đập, lồng bè nuôi trồng thủy sản; bảo vệ học sinh, khách du lịch; bảo vệ di sản, nhất là phố cổ Hội An; ứng phó với áp thấp nhiệt đới, hoàn lưu bão, nguy cơ sạt lở đất, lũ lụt sau bão…

Là lãnh đạo địa phương phát biểu đầu tiên, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho biết đến nay gần như toàn bộ diện tích lúa và 85% diện tích thủy sản đã được thu hoạch. Chỉ còn 3 tàu thuyền đang trong vùng nguy hiểm nhưng dự kiến 10h sẽ thoát khỏi vùng nguy hiểm.

Theo số liệu cập nhật, hơn 44.000 hộ dân được di dời. Lương thực đã được bố trí dự trữ, đặc biệt là khu vực vùng núi có nguy cơ chia cắt cao. Các hồ thủy điện đang ở mực nước thấp, nên có thể yên tâm về khả năng đón lũ với 900 triệu mét khối nước. Lực lượng thanh niên xung kích với 12.000 người đã sẵn sàng. Sau cuộc họp, tỉnh sẽ triển khai 3 đoàn công tác tới địa phương để ứng phó bão.

Cuộc họp được kết nối trực tuyến tới 8 địa phương khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên có khả năng chịu ảnh hưởng của bão - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đồng chí Trần Lộc, lãnh đạo phường Tân An, TP Hội An cho biết đây là phường ven biển, địa phương sẽ cố gắng cao nhất, tập trung chằng chống nhà cửa, di dời dân, bảo đảm an toàn tuyệt đối tính mạng và hạn chế thấp nhất tài sản, ảnh hưởng tới di sản Hội An, các ngôi nhà cổ.

Lãnh đạo huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi cho biết đến nay còn 17 hộ dân chưa di dời, huyện không di dời tập trung mà xen ghép với các hộ dân khác. Thủ tướng yêu cầu nếu tình hình căng thẳng, có thể tính tới phương án di dời dân vào đất liền. Lãnh đạo huyện đảo cho biết nếu cần, có thể huy động hầm quân sự để người dân tránh trú.

Lãnh đạo xã Phú Diên, huyện Phú Vang, Thừa Thiên Huế cho biết đã phân công các đảng ủy viên về các thôn để kiểm tra; đặc biệt quan tâm người già, trẻ em, người ốm, phụ nữ mang thai..; chuẩn bị lương thực, thực phẩm, nước uống, nhu yếu phẩm cho người dân và hệ thống nghe nhìn trong những ngày bão…

Lãnh đạo phường Lê Lợi, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định cho biết đã phân công trực 24/24 trong những ngày qua để kịp thời ứng phó với mọi tình huống. 9 tàu của phường đã vào nơi tránh trú an toàn. Trên địa bàn chưa có người dân nào phải di dời. Lãnh đạo xã Pờ Ê, huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum cho biết đội ngũ cán bộ đã chia làm các tổ đi vận động người dân không đi rừng, qua sông qua suối trong những ngày này, chuẩn bị đề phòng các điểm sạt lở; học sinh đã nghỉ học ở nhà… để ứng phó bão.

Lãnh đạo huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị cho biết huyện có hơn 660 tàu thuyền các loại đã vào khu neo đậu an toàn, không còn ngư dân trên biển. Hơn 1.700 hộ hơn 6.000 nhân khẩu đã có phương án di dời. Học sinh nghỉ học từ chiều ngày 27/9. Cuộc họp cũng nghe lãnh đạo phường An Hải Đông, quận Sơn Trà, Đà Nẵng, xã La Ka, huyện Chư Păh, Gia Lai, thị trấn Đắk Tô, huyện Đắk Tô, tỉnh Kon Tum… báo cáo về công tác chuẩn bị.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết sau khi kiểm tra, ông nhận định các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi và Đà Nẵng đã nghiêm túc triển khai công tác phòng chống bão; chúng ta có thể tương đối yên tâm với công tác bảo đảm an toàn hồ đập.

Bộ trưởng đề nghị nhấn mạnh quan điểm “không hối tiếc” khi ứng phó cơn bão này bởi mọi sự thiệt hại về tính mạng và tài sản có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Trên biển còn 9 tàu đang di chuyển về phía Nam vào nơi an toàn, nhưng 3 tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định phải quyết liệt, tích cực hơn bởi không loại trừ khả năng bà con sẽ đánh bắt khi thấy cá nhiều do bão.

Cùng với đó, hết sức quan tâm, phát hiện, kịp thời xử lý các nguy cơ sạt lở đất, các vấn đề vận hành liên hồ chứa, hồ thủy lợi, đập thủy điện…, giữ vững thông tin liên lạc trong mọi tình huống, không để địa điểm nào bị cô lập do mất thông tin liên lạc.

PV - Báo CAND

Ai đang đánh tráo khái niệm về nhân quyền?

Cái gọi là “thư ngỏ” của một vài tổ chức nhân danh quốc tế về nhân quyền gửi tới các quốc gia thành viên Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) nhằm vận động không bỏ phiếu cho Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025 thật thiếu cơ sở.

Ngoài việc thường xuyên “đâm bị thóc, chọc bị gạo” vấn đề nhân quyền của các quốc gia mà họ thù địch, thì vài tổ chức nhân danh quốc tế về nhân quyền này đã làm được gì để quyền con người trên thế giới tốt đẹp hơn? Thật lố bịch khi họ lại tự cho mình có quyền phán xét, mặc cả, ra điều kiện về nhân quyền đối với các quốc gia có chủ quyền như Việt Nam.

Một bản kiến nghị “tổ ong”

Tổ ong có hình thức thủng lỗ chỗ. Thư ngỏ của một số tổ chức này giống như một tổ ong. Nó chỉ có phần lõm mà không có phần lồi. Thôi thì vẫn còn một chút niềm tin vớt vát rằng, nhiều khả năng nguồn thông tin mà các tổ chức nhân danh nhân quyền này tiếp nhận được về Việt Nam thông qua một lăng kính méo mó.

Vì họ không được mắt thấy, tai nghe, tiếp nhận thông tin sai lệch nên họ mới đưa ra kiến nghị rằng “Việt Nam là một quốc gia vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và triền miên, không tuân thủ các cam kết, có thành tích hợp tác kém với Hội đồng Nhân quyền (HRC)”.

Họ tiếp tục chụp mũ: Tình hình nhân quyền đang xấu đi ở Việt Nam như đàn áp các tổ chức phi chính phủ, các nhà báo độc lập, các nhóm tôn giáo, những người bảo vệ môi trường và đất đai, những người ủng hộ nhân quyền...

Trong khi đó, báo cáo của họ lại phớt lờ, không đề cập đến những thành tựu với sự nỗ lực không mệt mỏi mà Việt Nam đã đạt được khi phấn đấu cho quyền con người. Những thành tựu ấy không chỉ được “tai nghe, mắt thấy” ở Việt Nam, mà còn được chính các tổ chức lớn của LHQ báo cáo, đánh giá định kỳ, như Chương trình Phát triển của LHQ (UNDP); Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hay chính Hội đồng Nhân quyền (HRC)...

Đến đây thì "thư ngỏ" đã “lòi đuôi cáo” khi nó rất không công bằng, cố tình chỉ thấy cây mà không chịu thấy rừng. Không chỉ dịp này, năm nào cũng vậy, họ luôn cùng nhau “tiền hô hậu ủng” để cho ra đời những bản báo cáo về nhân quyền đầy màu sắc chính trị, sai sự thật để chống phá Việt Nam và một số quốc gia mà họ cho là đối lập về hệ tư tưởng.

Ảnh: TTXVN 

Điều đầu tiên cần nói rõ, những tổ chức nhân danh nhân quyền trên không có tư cách để đánh giá, chấm điểm, xếp loại về nhân quyền ở Việt Nam, chứ chưa nói đến việc làm sai trái khi cố tình gửi yêu sách đến LHQ.

Chính lịch sử hàng trăm năm đấu tranh cho sự tiến bộ của loài người, vì quyền con người, các quốc gia trong mái nhà chung LHQ đã thống nhất một quan điểm: “Áp đặt tiêu chuẩn dân chủ, nhân quyền cho một quốc gia là vô lý”. Các nước trên thế giới ở những trình độ phát triển khác nhau, thể chế chính trị khác nhau nên không thể lấy giá trị, tiêu chuẩn về dân chủ, nhân quyền của nước này áp đặt cho nước khác. Các văn kiện pháp lý về quyền con người được LHQ quy định rất rõ ràng.

Không quốc gia nào, kể cả LHQ, có quyền can thiệp vào công việc thực chất thuộc thẩm quyền quốc gia, chứ đừng nói gì đến các tổ chức nhân danh. Mục 7, Điều 2, Chương I, Hiến chương LHQ khẳng định: “Hiến chương này hoàn toàn không cho phép LHQ được can thiệp vào những công việc thực chất thuộc thẩm quyền nội bộ của bất cứ quốc gia nào...”.

Trong môi trường hội nhập, sự trao đổi, hợp tác, đối thoại trên lĩnh vực quốc tế về nhân quyền là rất quan trọng, vì có thể bổ sung thêm cơ chế, kinh nghiệm trong việc bảo đảm quyền con người, tuy nhiên, theo các quy định pháp lý, nó chỉ nhằm bổ sung chứ không thể thay thế các cơ chế về bảo đảm quyền con người đang vận hành tại các quốc gia.

Vậy thì mấy tổ chức nhân danh nhân quyền kia lấy tư cách gì để đòi tước tư cách một quốc gia có chủ quyền như Việt Nam? Họ chẳng có tư cách gì!

Sự thật không như họ nói

Cùng với việc bác bỏ nội dung sai sự thật, không khách quan với định kiến xấu mà một số tổ chức nhân danh nhân quyền quốc tế đã đưa ra về tình hình Việt Nam, ngày 22-9, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, về việc Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh, những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam trong lĩnh vực bảo đảm quyền con người trong thời gian vừa qua đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Chúng ta hãy kiểm chứng lời của người phát ngôn:

Trước tiên, xin được dẫn đánh giá của bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam qua Báo cáo phát triển con người toàn cầu năm 2020: “Với chủ trương phát triển lấy con người làm trung tâm, ưu tiên phát triển con người và thúc đẩy bình đẳng trong các chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, Việt Nam đạt được mức phát triển con người cao. Đây là một thành tựu đáng ghi nhận và cũng tạo cơ hội cho sự phát triển tốt hơn, nhanh hơn trong giai đoạn tới”.

Từ nhiều năm nay, LHQ luôn lấy Việt Nam là một điểm sáng về phát triển con người, nhất là trong thực hiện các mục tiêu Thiên niên kỷ về xóa đói, giảm nghèo, về công bằng và tiến bộ xã hội. Việt Nam nằm trong số những quốc gia đạt tốc độ giảm đói nghèo nhanh nhất thế giới.

Năm 2006, Việt Nam đã tuyên bố hoàn thành "Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ (MDGs) về xóa nghèo", về đích trước gần 10 năm so với thời hạn. Cũng theo bà Caitlin Wiesen, quốc tế nhìn nhận rất tích cực những thành quả Việt Nam đạt được trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo trong vài thập kỷ vừa qua.

Đảng, Nhà nước ta luôn xác định chính sách nhất quán của Việt Nam trong bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, lấy con người là trung tâm, mục tiêu và động lực phát triển quan trọng nhất của đất nước. Đại hội XIII của Đảng xác định: “Lấy con người là trung tâm của phát triển và được chia sẻ những thành quả của quá trình phát triển”(1).

Chính sách phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam là công bằng, hướng tới mọi đối tượng, không chỉ chú trọng phát triển kinh tế ở thành thị, mà luôn dành nguồn lực lớn, sự quan tâm sâu sắc tới xây dựng nông thôn mới, chăm lo đời sống người nông dân. Qua từng năm, hầu hết các chỉ tiêu về phát triển văn hóa, xã hội đều thay đổi nhanh chóng.

Một điểm đặc biệt của Việt Nam được quốc tế đánh giá rất cao, đó là đất nước rất chú trọng đến Chỉ số phát triển con người (HDI), dù kinh tế chưa đạt được như các nước tiên tiến. Báo cáo hằng năm của UNDP cho thấy, Việt Nam nằm trong nhóm các nước có tốc độ tăng HDI cao nhất thế giới. Nếu năm 1990, HDI của Việt Nam chỉ đạt mức thấp là 0,48 thì đến năm 2021, HDI của Việt Nam được UNDP công bố là 0,703, xếp thứ 115 trong số 191 quốc gia và vùng lãnh thổ. Cùng với quan tâm phát triển con người, quyền của các nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật... có những bước tiến rõ rệt.

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia xóa bỏ khoảng cách giới nhanh nhất trong vòng 20 năm qua; được LHQ đánh giá là điểm sáng về thực hiện bình đẳng giới trong thực hiện các mục tiêu Thiên niên kỷ.

Phát biểu tại phiên họp cấp cao Khóa họp thường kỳ lần thứ 46 Hội đồng Nhân quyền LHQ ngày 22-2-2021, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh (nay là Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ) khẳng định: "Là một thành viên tích cực của LHQ cũng như cộng đồng quốc tế, Việt Nam khẳng định thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế về quyền con người, và luôn nỗ lực thúc đẩy phát triển quyền con người cả ở trong nước cũng như trên thế giới".

Một quốc gia có trách nhiệm giữa nói và làm

Cũng tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao ngày 22-9 vừa qua, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định: "Chính sách nhất quán của Việt Nam là bảo vệ và thúc đẩy các quyền cơ bản của con người. Điều này đã được quy định cụ thể trong Hiến pháp 2013 và nhiều văn bản pháp luật khác có liên quan".

Quyền con người ở Việt Nam đã được thể hiện toàn diện, đầy đủ trong hiến pháp-đạo luật nền tảng của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Từ bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946 đến Hiến pháp 2013, đã quy định rất rõ các quyền dân sự, chính trị; các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa; các quyền của nhóm dễ bị tổn thương. Đặc biệt, Hiến pháp 2013 đã dành riêng một chương gồm 36 điều chế định và hiến định rõ ràng các quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Đây là bản hiến pháp được quốc tế đánh giá là đỉnh cao trong hoạt động lập hiến bảo vệ quyền con người, quyền công dân, nó phù hợp với thực tiễn Việt Nam và với chuẩn mực quốc tế về quyền con người. Đơn cử như Điều 24 Hiến pháp 2013 quy định: “Mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật. Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo”.

Cùng với hiến pháp và các bộ luật, đến nay Việt Nam đã tham gia hầu hết các công ước quốc tế về quyền con người, như: Công ước về quyền dân sự, chính trị; Công ước về quyền kinh tế, xã hội, văn hóa; Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc; Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ; Công ước về quyền trẻ em; Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người; Công ước về quyền của người khuyết tật...

Dù là quốc gia phải chịu nhiều đau thương, mất mát do chiến tranh tàn phá, nhưng đến nay, chúng ta có quyền tự hào, tự tin khi Nhà nước Việt Nam đã xây dựng được hệ thống pháp luật khá toàn diện, trong đó lấy con người làm trung tâm.

Việc Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025 là phù hợp với thực tiễn. Việt Nam không những đã có nhiều đóng góp tích cực mà còn có kinh nghiệm khi phấn đấu cho quyền con người.

Trước đó, năm 2013, Việt Nam lần đầu tiên trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2014-2016 với số phiếu 184/192, cao nhất trong số các nước thành viên mới. Khi đó, những sáng kiến của Việt Nam trong nhiệm kỳ 2014-2016 được quốc tế đánh giá cao, tiêu biểu như việc Việt Nam phối hợp cùng các quốc gia khác đưa ra: Vấn đề về bảo đảm quyền lao động của người khuyết tật; về bảo đảm môi trường làm việc an toàn cho người lao động trên biển; Nghị quyết về tác động của biến đổi khí hậu với quyền trẻ em; về nâng cao giáo dục trong phòng, chống buôn bán phụ nữ và trẻ em gái...

Việc Việt Nam tiếp tục ứng cử là thành viên của Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025 là hoàn toàn xứng đáng. ASEAN cũng đã chính thức công nhận Việt Nam là ứng cử viên duy nhất của khối. Đó là minh chứng xác đáng cho những thành tựu và nỗ lực không ngừng của Việt Nam cho một cuộc sống tươi đẹp trên hành tinh xanh.

Việt Nam ứng cử làm thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025 cùng nhiều cam kết, ưu tiên với thông điệp “Tôn trọng và Hiểu biết-Đối thoại và Hợp tác-Tất cả các quyền con người cho tất cả mọi người”. Việt Nam cũng đã được Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ủng hộ là ứng cử viên duy nhất của hiệp hội cho nhiệm kỳ này.

NGUYỄN ANH TUẤN

--------------------------------

(1) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. II, tr. 81

Tạm giữ 1 nghi can liên quan đến vụ cháy hàng loạt kiot ở quận Hoàng Mai

Liên quan đến vụ cháy hàng loạt kiot trước cửa KCN Vĩnh Tuy (phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai, Hà Nội) vào tối 25/9, Công an quận Hoàng Mai đã tạm giữ 1 nghi can liên quan đến vụ hoả hoạn.

Lực lượng cứu hoả triển khai phương án dập lửa.

Như Báo CAND online đưa tìn, vào hồi 20h03’ tối 25/9, nhận được tin báo từ Trung tâm chỉ huy Công an TP Hà Nội báo xảy cháy tại nhà dân tại số 255 đường Lĩnh Nam, phường Vĩnh Hưng, Công an quận Hoàng Mai đã xuất 3 xe chữa cháy, 1 xe téc và Công an quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) xuất 2 xe chữa cháy xuống hiện trường cùng hơn 30 cán bộ chiến sĩ cứu hoả phối hợp với Công an phường và lực lượng cơ sở tổ chức chữa cháy.

Nhận định ban đầu, đám cháy xuất phát từ vị trí cửa quán “Hát cho nhau nghe”, do ông Dương B (SN 1963, ở quận Thanh Xuân, Hà Nội) làm chủ.

Trước thời điểm xảy ra vụ hoả hoạn, cơ sở đã dừng hoạt động và UBND phường Lĩnh Nam cũng đã đặt biển thông báo: “Cơ sở không đủ điều kiện an toàn Phòng cháy chữa cháy và an ninh trật tự đề nghị quý khách không sử dụng dịch vụ”.

Đến khoảng 21h cùng ngày đám cháy được dập tắt hoàn toàn.

Sau thời gian tích cực chữa cháy, đến khoảng 21h cùng ngày, đám cháy được dập tắt hoàn toàn. Qua đánh giá sơ bộ, diện tích đám cháy khoảng 150m2. Đám cháy không gây thiệt hại về người, về tài sản đang thống kê làm rõ.

Liên quan đến vụ việc, cơ quan Công an đã tạm giữ 1 nghi gây ra vụ hoả hoạn. Theo lời khai của người này cho biết, nguyên nhân cháy do tự hàn cắt, sửa chữa cửa sắt ra vào làm bắn vẩy hàn ra vật dụng trang trí, biển quảng cáo nên gây ra cháy và lan sang các nhà bên cạnh.

Bước đầu xác định vụ hoả hoạn gây thiệt hại lớn về tài sản nhưng rất may không có thiệt hại về người. 

Cũng theo lời khai của nghi can, trước khi tiến hành hàn xì, người này đã để bình chữa cháy và chậu nước bên cạnh. Tuy nhiên, trong lúc hàn đã xảy ra sự việc và đám cháy phát triển nhanh nên không thể xử lý kịp thời.

Hiện vụ việc vẫn đang được điều tra làm rõ.

Quang Trường - Báo CAND

Đừng để tâm hồn treo ngược cành cây...

[QĐND] Trong bài thơ “Là thi sĩ”, tặng các nhà thơ Việt Nam, ra đời năm 1942, nhà thơ Sóng Hồng (bút danh của đồng chí Trường Chinh) đã truyền thông điệp rằng: Nếu thi sĩ “Để tâm hồn treo ngược ở cành cây... Chìm đắm ở thương hoa và tiếc ngọc...” thì đó là tai ương, chướng họa của nhân quần.

Tám thập kỷ trôi qua, soi rọi vào hiện thực cuộc sống và công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay, tư tưởng và thông điệp ấy vẫn vẹn nguyên tính thời sự...

Tư duy “nổi loạn” và những hệ lụy

Thời gian gần đây, trên một số diễn đàn văn học, nhất là tài khoản cá nhân của nhiều nhà văn trên mạng xã hội, đã chia sẻ thông tin, bình luận về những cuốn sách mới xuất bản của một số tác giả. Phần lớn những cuốn sách này không có gì nổi trội, nhiều tác giả còn rất xa lạ với bạn đọc. Điều gây chú ý đối với dư luận là những lời tán dương về sự “nổi loạn” của tác giả, tác phẩm.

Thực ra, “nổi loạn” không phải là thuật ngữ xa lạ, mới mẻ. Nó xuất hiện trong đời sống văn học-nghệ thuật lâu nay như một kiểu hội chứng dị biệt và được không ít người cổ xúy, tung hô như là một sự đột phá, sáng tạo, phá cách. Nói về sự “nổi loạn” trong tác phẩm văn học-nghệ thuật, đó có thể là một kiểu nhân vật có tính cách “nổi loạn”, các kiểu lập ngôn “nổi loạn”, hay một khuynh hướng sáng tác “nổi loạn”... Và tất cả đều bắt nguồn từ tư duy “nổi loạn” của người sáng tạo. Khách quan mà nói, không phải tất cả phong cách “nổi loạn” đều mang hàm ý xấu, tiêu cực. Có những sự “nổi loạn” về nghệ thuật tu từ, về xây dựng tính cách nhân vật được tác giả sử dụng như một thủ pháp nghệ thuật để tạo sự khác biệt, điển hình, làm nổi bật tư tưởng, nội dung tác phẩm, được giới chuyên môn và công chúng đánh giá cao. Tuy nhiên, không ít người lại cố tình “nổi loạn” hoặc lấy cớ “nổi loạn” để cho ra đời những sản phẩm gây hại. Người thì muốn “nổi loạn” để tạo sự khác biệt, gây chú ý. Người lại thích “nổi loạn” như một kiểu bắt chước, học đòi. Và cái sự “nổi loạn” được nhắc đến nhiều trong thời gian qua chính là dục tính trong tác phẩm. Người ta gọi đó là “dâm thư” (sách khiêu dâm). Ở đây, chúng tôi không bàn sâu về học thuật, bởi đó là phần việc của các nhà phê bình. Xét trên phương diện “nghệ thuật vị nhân sinh”, soi rọi vào hiện thực đời sống xã hội thì thấy rõ, sự “nổi loạn”, lệch chuẩn, loạn chuẩn trong sáng tác văn học-nghệ thuật hiện nay chính là biểu hiện tiêu cực, một dạng của suy thoái tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống trong một bộ phận văn nghệ sĩ.

Ảnh minh họa / tuyengiao.vn

Những tác phẩm có tính chất “nổi loạn” kiểu này hoàn toàn không có tác dụng gì trong việc bồi đắp đời sống văn hóa tinh thần cho công chúng ngoài việc gây tò mò, kích thích lối sống trụy lạc, ru ngủ thanh niên... Từ sự “nổi loạn” trong tác phẩm văn học-nghệ thuật đến hành vi nổi loạn của con người trong đời sống xã hội có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, bởi văn học-nghệ thuật có chức năng giáo dục thẩm mỹ, định hướng lối sống cho công chúng. Những cuốn “dâm thư” và những sản phẩm nghệ thuật lấy việc mô tả trần trụi cảnh sinh hoạt tình dục của con người trong các mối quan hệ ma mị, ma quái, kinh dị... có ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống văn hóa tinh thần của công chúng. Nó làm cho lớp trẻ bị ru ngủ, say sưa trong ý tưởng hoan lạc, phó thác cuộc đời cho số mệnh, thủ tiêu ý chí phấn đấu, thui chột động lực phát triển, bàng quan với khát vọng phát triển đất nước phồn vinh... Đó chính là những biểu hiện của suy thoái phẩm chất đạo đức, lối sống trong văn học-nghệ thuật. Thực trạng này đã được Đảng ta chỉ rõ trong Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), đó là: “Tác động, lôi kéo, lái dư luận xã hội không theo đường lối của Đảng; cổ xúy cho quan điểm, tư tưởng dân chủ cực đoan; thổi phồng mặt trái của xã hội. Sáng tác, quảng bá những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật lệch lạc...”. Mặc dù đã được nhắc đến nhiều, nhưng những biểu hiện lệch lạc ấy vẫn chưa được khắc phục. Tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021, Đảng ta tiếp tục nhấn mạnh: “Những yếu kém, bất cập nêu trên chậm được giải quyết mặc dù đã được nhắc đi, nhắc lại trong nhiều văn kiện, nghị quyết của Đảng. Sự yếu kém, khuyết điểm này đã gây hệ luỵ, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế-xã hội, đến xây dựng con người và môi trường văn hóa của chúng ta”...

Coi trọng đào tạo, giáo dục lý luận chính trị cho văn nghệ sĩ

Trong lần trao đổi với một nhà văn đàn anh nổi tiếng ở TP Hồ Chí Minh, chúng tôi được anh thẳng thắn chia sẻ rằng, cái mà một số người cho là “nổi loạn” ấy, thực ra là một sự bất lực về tài năng và mù mờ về ý tưởng sáng tạo. Do nghèo nàn ý tưởng sáng tạo và dao động về tư tưởng nên nhà văn khó tìm lối đi riêng, đành “để tâm hồn treo ngược ở cành cây”, thoát ly hiện thực, tưởng tượng ra những hình thức dục tính lập dị, ma quái để giật gân, câu khách. Thông điệp cảnh tỉnh của nhà thơ Sóng Hồng từ 8 thập kỷ trước vẫn vẹn nguyên giá trị trong đời sống văn hóa, văn học-nghệ thuật hôm nay: “...Thì bạn hỡi một nhà thơ như rứa/ Là tai ương, chướng họa của nhân quần/ Nhọc tơ lòng mà phí cả ngày xuân/ Để ca ngợi bất công và tàn ngược...”. Trong xu thế hội nhập, hơn lúc nào hết, khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, xã hội phồn vinh đang được Đảng, Nhà nước ta đề cao, trở thành xu thế tất yếu của hành trình phát triển. Trong bối cảnh đó, nếu một bộ phận không nhỏ văn nghệ sĩ “Để tâm hồn treo ngược ở cành cây...”, ngụp lặn trong ngôn ngữ dung tục và tư duy “nổi loạn”, kích thích lối sống ẩn mình, ích kỷ, thực dụng, trao gửi số phận cuộc đời cho “mộng ái cao siêu”, đi ngược lại xu thế thời đại... thì đó là hành vi trái đường lối, quan điểm của Đảng. Sự lệch chuẩn ấy lại được cổ xúy, tung hô bằng kiểu lập ngôn “nổi loạn” của không ít người viết phê bình, thì sự nguy hại đối với đời sống văn hóa tinh thần của xã hội càng lớn.

Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của nền văn hóa và con người Việt Nam...”.

Như vậy, những biểu hiện, khuynh hướng hay trào lưu sáng tác tác phẩm văn học-nghệ thuật với lối tư duy “nổi loạn”, lệch chuẩn, cần phải kịp thời có giải pháp chấn chỉnh, khắc phục. Đặt trong mối quan hệ với công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tiêu cực, suy thoái... thì chúng ta cần nhất quán quan điểm lấy xây để chống. Đầu tiên và trên hết là phải khơi thông tư tưởng, xóa bỏ định kiến ngay trong tư duy sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ. Cần thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, yếu kém trong công tác đào tạo, giáo dục lý luận chính trị, đạo đức cách mạng cho đội ngũ văn nghệ sĩ, như Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) đã chỉ ra: “Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng dạy và học tập nghị quyết của Đảng chưa được coi trọng đúng mức, kém hiệu quả, nội dung và phương pháp giáo dục, truyền đạt chậm đổi mới; chưa tạo được sự thống nhất cao trong nhận thức...”. Rõ ràng, những biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống trong môi trường văn học-nghệ thuật, bên cạnh yếu tố chủ quan do bản lĩnh, lập trường, tư duy cá nhân của một bộ phận tác giả, còn có nguyên nhân hết sức quan trọng là công tác giáo dục lý luận chính trị chưa được coi trọng đúng mức. Khiếm khuyết này dẫn đến một bộ phận văn nghệ sĩ hạn chế về tư duy lý luận, tư tưởng dao động, ngả nghiêng, bắt chước phong cách nước ngoài một cách tự nhiên chủ nghĩa. Để khắc phục những hạn chế trong công tác đào tạo, giáo dục lý luận chính trị trong đội ngũ văn nghệ sĩ, trách nhiệm trước hết thuộc về tổ chức đảng trong các cơ quan chủ quản, các tổ chức hội, đoàn, cơ quan tuyên giáo các cấp...

Sinh thời, Bác Hồ đã dạy: “Để làm tròn nhiệm vụ cao quý của mình, văn nghệ sĩ cần phải rèn luyện đạo đức cách mạng, nâng cao tinh thần phục vụ nhân dân, giữ gìn thái độ khiêm tốn; phải thực sự hòa mình với quần chúng, cố gắng học tập chính trị, trau dồi nghề nghiệp...”(1).

Thấm nhuần lời dạy của Bác, Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021 tiếp tục nhấn mạnh việc “Đặc biệt chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ trí thức văn nghệ sĩ làm công tác văn hóa, văn học-nghệ thuật. Đội ngũ này có vai trò cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp văn hóa nói riêng và trong sự nghiệp cách mạng nói chung...”.

Gắn chặt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, chỉnh đốn hệ thống chính trị, trọng tâm là phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” vào môi trường văn học-nghệ thuật, chúng ta cần nhất quán quan điểm: Xây dựng, chỉnh đốn Đảng vừa là mục tiêu, động lực, vừa là đề tài sáng tạo của văn nghệ sĩ. Đó cũng chính là cách để mỗi văn nghệ sĩ không để tâm hồn “treo ngược cành cây”, đặt mình đúng vị trí trong xu thế thời đại với cảm hứng chủ đạo là khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh.

PHAN TÙNG SƠN

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 10, tr.647.