Thấy gì từ việc đơn thư khiếu nại, tố cáo người ứng cử chỉ bằng 18% so với kỳ bầu cử trước?

Sáng nay, tại phiên họp thứ 57 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu đã nghe Hội đồng bầu cử quốc gia báo cáo tổng kết bước đầu cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Ông Bùi Văn Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia đã trình bày báo cáo.

Ông Bùi Văn Cường, Tổng Thư kỳ, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia.

Theo báo cáo, trong cuộc bầu cử ngày 23/5/2021, cử tri cả nước đã bầu đủ 500 đại biểu Quốc hội khóa XV. Tuy nhiên, trong quá trình xem xét xác nhận tư cách người trúng cử, Hội đồng bầu cử quốc gia đã có nghị quyết không xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV đối với 01 trường hợp tại đơn vị bầu cử số 01 thuộc tỉnh Bình Dương (ông Trần Văn Nam, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương) vì không bảo đảm tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội theo quy định của pháp luật. Do đó, đã có 499 người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV (đạt 99,8%) .

Đại biểu do các cơ quan, tổ chức ở trung ương giới thiệu: có 194 người trúng cử; đại biểu do các cơ quan, tổ chức ở địa phương giới thiệu: có 301 người trúng cử; đại biểu tự ứng cử: có 04 người trúng cử. Số đại biểu hoạt động chuyên trách ở Trung ương trúng cử là 126 người; số đại biểu hoạt động chuyên trách ở địa phương trúng cử là 67 người.

Về cơ cấu kết hợp: đại biểu là phụ nữ: 151 người (tỷ lệ 30,26%); đại biểu là người dân tộc thiểu số: 89 người (tỷ lệ 17,84%); đại biểu trẻ dưới 40 tuổi: 47 người (tỷ lệ 9,42%); đại biểu là người ngoài Đảng: 14 người; đại biểu khóa XIV tái cử hoặc đã từng là đại biểu Quốc hội các khóa trước: 203 người (tỷ lệ 40,68%); đại biểu lần đầu tham gia Quốc hội: 296 người (tỷ lệ 59,32%).

Về trình độ chuyên môn: trên đại học: 392 người (tỷ lệ 78,55%), trong đó: Tiến sĩ: 144 người, Thạc sĩ: 248 người; đại học: 106 người (21,24%); dưới đại học: 01 người (tỷ lệ 0,20%). Về học hàm: Giáo sư, Phó Giáo sư: 32 người (tỷ lệ 6,40%). 

Liên quan đến việc giải quyết khiếu nại, tố cáo được Hội đồng bầu cử quốc gia chỉ đạo khẩn trương, nghiêm túc, đúng quy định của pháp luật, bảo đảm những người được lựa chọn đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, chất lượng ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp.

Tính đến ngày 07/6/2021, Hội đồng bầu cử quốc gia tiếp nhận tổng số 201 đơn thư của công dân có nội dung khiếu nại, tố cáo và phản ánh về công tác bầu cử và ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Số lượng đơn thư gửi Hội đồng bầu cử quốc gia chỉ bằng 18% so với kỳ bầu cử trước.

Điều này cho thấy cấp ủy, chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương đã làm tốt công tác chuẩn bị nhân sự để giới thiệu, lựa chọn người ứng cử; làm tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là những vụ việc đông người, phức tạp đã được các cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung xem xét, chỉ đạo giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở.

Cơ cấu đại biểu trúng cử có nơi chưa đạt 

Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia Bùi Văn Cường cho biết thêm, cuộc bầu cử lần này còn một số hạn chế, liên quan đến việc rà soát danh sách cử tri, phát thẻ cử tri; ở một vài nơi, tỷ lệ người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND là phụ nữ, người dân tộc thiểu số chưa đạt so với quy định; cơ cấu đại biểu trúng cử có nơi chưa đạt, vẫn có nơi bầu chưa đủ số lượng đại biểu HĐND cấp xã; một số khu vực bầu cử còn để xảy ra nhầm lẫn trong việc đóng dấu phiếu bầu, sai sót về in phiếu bầu… Tuy nhiên, các sai sót, khiếm khuyết nói trên chỉ mang tính cá biệt, không phổ biến và phần lớn đều đã được các cơ quan, tổ chức phụ trách bầu cử khắc phục, xử lý kịp thời theo thẩm quyền. 

Về một số nhiệm vụ cần tiếp tục triển khai trong thời gian tới, ông Bùi Văn Cường nhấn mạnh cần tiếp tục chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền rộng rãi, sâu sắc về kết quả và những thành công, ý nghĩa của cuộc bầu cử; xem xét, giải quyết khiếu nại về kết quả bầu cử ĐBQH. Cũng thời gian tới, Hội đồng Bầu cử Quốc gia sẽ họp để xem xét, xác nhận tư cách ĐBQH đối với người trúng cử (dự kiến ngày 12/7); cấp giấy chứng nhận ĐBQH khóa XV cho những người trúng cử.

Trên cơ sở tổng kết công tác bầu cử của Ủy ban Bầu cử các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, của Chính phủ và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Hội đồng Bầu cử Quốc gia tổ chức hội nghị toàn quốc tổng kết công tác bầu cử (dự kiến ngày 15/7)... 

Phát biểu kết thúc thảo luận nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với Báo cáo kết quả cuộc bầu cử. Ông đề nghị cơ quan chức năng của Hội đồng Bầu cử Quốc gia tiếp thu tối đa ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu để bổ sung, hoàn thiện Báo cáo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trước khi trình hội nghị toàn quốc tổng kết công tác bầu cử.