Minh chứng sinh động phản bác luận điệu sai trái về trường phái ngoại giao “cây tre Việt Nam”

[CAND] Với mưu đồ chống phá, các thế lực thù địch, phản động đã cố tình đưa ra những luận điệu xuyên tạc, công kích đường lối, chính sách ngoại giao, phủ nhận những thành tựu trong công tác đối ngoại của Việt Nam.

Nhận diện âm mưu, thủ đoạn chống phá

Mới đây, sau  khi cuốn sách “Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được ra mắt bạn đọc thì một số tổ chức, cá nhân phản động lưu vong ở nước ngoài, các hãng truyền thông hải ngoại định kiến với Việt Nam đã tung ra những bài viết, hình ảnh, video trên các nền tảng mạng xã hội với nội dung sai trái.

Họ đưa ra luận điệu sai lệch rằng “cuốn sách là không cần thiết”, “trường phái ngoại giao cây tre là ngả nghiêng, không thực chất, không có lập trường, không rõ ràng”, “gió chiều nào theo chiều ấy”… Mục đích của các thế lực thù địch là xuyên tạc trường phái “ngoại giao cây tre”, thể hiện qua những vấn đề sau:

Hội nghị ngoại giao lần thứ 32 xác định xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, vững mạnh…

Thứ nhất, xuyên tạc để tiến tới phủ nhận vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng ta cũng như vai trò quản lý xã hội của Nhà nước, đòi thay đổi thể chế chính trị ở Việt Nam; ca ngợi kiểu cách đối ngoại phương Tây để tạo “cơn sóng ngược” nhằm hướng lái nước ta đi theo con đường tư bản chủ nghĩa, cho rằng như thế mới có đường lối đối ngoại đúng đắn.

Thứ hai, gieo rắc, kích động tư tưởng dân tộc cực đoan, tạo “ngòi nổ” để kích động tâm lý chống đối, phản kháng, gây chia rẽ, kỳ thị trong ngoại giao, đặc biệt gây sự hiểu nhầm đối với người dân trong đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước, gây mất ổn định xã hội, ảnh hưởng tiêu cực an ninh quốc gia, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Thứ ba, hạ bệ vị thế, uy tín nước ta trên trường quốc tế, tìm cách làm cho các đối tác của Việt Nam thiếu niềm tin, e ngại trong xúc tiến hợp tác kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội; gây ra sự hiểu sai về đất nước, con người Việt Nam; tìm cách cô lập Việt Nam với thế giới.

Có thể thấy, âm mưu của các thế lực thù địch là rất nguy hiểm, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, nếu không tỉnh táo nhận diện và có cái nhìn khách quan, đúng đắn, đầy đủ về giá trị trường phái “ngoại giao cây tre”  thì rất dễ rơi vào cái bẫy của đối tượng xấu giăng ra, thậm chí dễ trở thành “quân tốt”, “con bài” trong các hoạt động chống phá của các hội nhóm phản động, cơ hội chính trị.

Cần hiểu đúng về trường phái “ngoại giao cây tre”

“Ngoại giao cây tre” là khái niệm được nhắc nhiều trong những năm gần đây. Đây là trường phái ngoại giao được đúc kết, hình tượng hóa đường lối đối ngoại mà Đảng Cộng sản Việt Nam đã và đang thực hiện, trong đó trường phái ngoại giao này được xây dựng trên phương châm “dĩ bất biến, ứng vạn biến”.

Vậy cụm từ “ngoại giao cây tre” có từ bao giờ?

Vào tháng 8/2016, tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định trường phái ngoại giao độc đáo, mang đậm bản sắc cây tre Việt Nam. Đến tháng 12/2021, tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Tổng Bí thư tiếp tục nhấn mạnh: “Hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đối ngoại, ngoại giao Việt Nam đã kế thừa và phát huy bản sắc, cội nguồn văn hóa và truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa thế giới và tư tưởng tiến bộ của thời đại, phát triển trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, hình thành nên trường phái đối ngoại, ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo, mang đậm bản sắc cây tre Việt Nam. Đó là vừa kiên định về nguyên tắc, vừa uyển chuyển về sách lược; mềm mại, khôn khéo nhưng cũng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, can trường trước mọi khó khăn, thử thách, vì độc lập dân tộc, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân; đoàn kết, nhân ái nhưng kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc”.

Qua đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phân tích, làm sâu sắc thêm cơ sở hình thành, đặc trưng về trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”.

Trên cương vị là người đứng đầu Đảng, với tư duy đối ngoại sâu sắc mang tầm chiến lược cao và thực tiễn trải nghiệm hoạt động ngoại giao phong phú, sinh động, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cho ra đời cuốn sách “Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam””.  Đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương khẳng định, cuốn sách của Tổng Bí thư là kim chỉ nam cho đường lối, chủ trương của Đảng về công tác đối ngoại; đóng góp to lớn, góp phần hoàn thiện hệ thống lý luận và cơ sở thực tiễn về xây dựng CNXH và con đường đi lên CNXH của Việt Nam.

Đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương đánh giá, cuốn sách có giá trị vô cùng to lớn bởi đây là công trình đầu tiên mang tính hệ thống, tập hợp những phát biểu, bài viết của Tổng Bí thư về lĩnh vực đối ngoại, ngoại giao. Các bài viết thể hiện một cách cụ thể, sâu sắc và sinh động sự đóng góp to lớn, quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư trên nhiều cương vị khác nhau trước đây và với cương vị là lãnh đạo cao nhất của Đảng ta hiện nay trong việc xây dựng và phát triển đường lối đối ngoại của Việt Nam; đồng thời, khẳng định sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, toàn diện, xuyên suốt của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với công tác đối ngoại trên cả ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân.

Bàn về những thành tựu đối ngoại và những đóng góp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đồng chí Thongsavanh Phomvihane, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khẳng định: “Những thành tựu của Việt Nam nói chung, những thành tựu trong công tác đối ngoại nói riêng cũng chính là những thành tựu, là bài học kinh nghiệm quý báu cho đất nước Lào… Đặc biệt, Đảng, Nhà nước Lào đánh giá cao ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong việc nhấn mạnh 6 nhóm vấn đề là mục tiêu, nhiệm vụ to lớn, nặng nề nhưng đầy vẻ vang trong việc triển khai thực hiện đường lối đối ngoại của Việt Nam”.

Trong bài viết “Giá trị thời đại của trường phái ngoại giao mang bản sắc “cây tre Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng”, đồng chí Hàn Phương Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc, Chủ tịch Học hội ngoại giao và quan hệ quốc tế CHARHAR đã chia sẻ cảm xúc: “Ngoại giao “cây tre Việt Nam” là vừa kiên trì sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, vừa tích cực mở rộng trong lĩnh vực ngoại giao, bảo vệ và phát triển lợi ích quốc gia của Việt Nam, kết hợp nhuần nhuyễn tính linh hoạt và tính nguyên tắc, nỗ lực thích ứng với thế giới không ngừng biến đổi; mặt khác, cùng với việc phát triển các quan hệ ngoại giao hiện có, thiết lập các quan hệ hợp tác mới. Đây chính là nền tảng ngoại giao để Việt Nam vẫn phát triển ổn định, lành mạnh dù đứng trước tình hình thế giới vô cùng phức tạp”.

Còn rất nhiều chính khách, học giả, nhà nghiên cứu thế giới đánh giá cao đường lối, chính sách đối ngoại, ngoại giao của Đảng, Nhà nước ta, ghi nhận những cống hiến to lớn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong quá trình phát triển đất nước, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Trường phái ngoại giao “cây tre Việt Nam” mang lại giá trị gì?

Các hoạt động đối ngoại theo trường phái ngoại giao “cây tre Việt Nam” đã góp phần củng cố vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; phục vụ đắc lực, hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, tăng cường sức mạnh dân tộc, góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, hợp tác. Qua trường phái ngoại giao ấy, từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII của Đảng đến nay, Việt Nam tiếp tục mở rộng, làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, trọng tâm là các nước láng giềng, đối tác quan trọng và bạn bè truyền thống.

Chỉ tính trong năm 2023, chúng ta đã tổ chức thành công 22 chuyến thăm của lãnh đạo chủ chốt tới các nước láng giềng, các đối tác quan trọng, bạn bè truyền thống và 28 chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao các nước đến Việt Nam cùng với hàng trăm cuộc gặp cấp cao tại các diễn đàn, hội nghị đa phương; trong đó, có những chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử như chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden...

Thành công của các chuyến thăm, hoạt động đối ngoại này đã tạo nên bước phát triển mới về chất trong đối ngoại và hội nhập quốc tế của nước ta. Đến nay, nước ta đã có quan hệ ngoại giao với 193 quốc gia, trong đó có 6 nước đối tác chiến lược toàn diện, 12 nước đối tác chiến lược và 12 nước đối tác toàn diện. Trên phương diện kinh tế, thông qua ngoại giao “cây tre Việt Nam”, năm 2023 đã góp quan trọng vào thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, xuất nhập khẩu đạt trên 680 tỷ USD, thu hút FDI đạt 36,6 tỷ USD, tăng 32,8%, nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đã cam kết đầu tư dài hạn ở Việt Nam…

Khẳng định thành tựu do “ngoại giao cây tre” mang lại, tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32 ngày 19/12/2023, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định, công tác đối ngoại đã “đạt được nhiều kết quả, thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử, trở thành một điểm sáng đầy ấn tượng trong toàn bộ những kết quả, thành tựu chung của đất nước”.

Trước một thế giới với vô vàn sự chia rẽ, xung đột, Việt Nam đang dần khẳng định vị thế, uy tín đối với bạn bè quốc tế, là biểu tượng của hòa bình, độc lập, tự chủ, thân thiện, hiếu khách, nơi các đối tác đặt niềm tin cho những mối quan hệ tốt đẹp. Những đóng góp của trường phái ngoại giao “cây tre Việt Nam” đã được chứng minh, khẳng định giá trị trên thực tế. Đây là minh chứng sinh động góp phần bác bỏ những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, phản động về đường lối, chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Đại Thắng – Trịnh Thúy

Nở rộ đổi tiền lì xì Tết, cẩn trọng 'tiền mất tật mang'

Không chỉ bị lừa đảo, việc rao đổi tiền mới, tiền lẻ lấy phí còn là hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Những ngày cận Tết Nguyên đán, hàng loạt bài đăng, nhóm cộng đồng mời chào đổi tiền mới, tiền lì xì "độc-lạ" xuất hiện dày đặc trên các mạng xã hội, các trang tìm kiếm.

Tùy vào mệnh giá và số lượng mà phí đổi tiền rất chênh lệch và càng gần Tết, phí này càng tăng cao. Tuy nhiên, đã có không ít trường hợp bị lừa đảo, tiền mất tật mang khi thực hiện đổi tiền qua mạng.

*"Đổi bao nhiêu cũng có..."

"Đổi tiền để lì xì tết các bác ơi. Em nhận đổi tiền mới các mệnh giá 10k, 20k, 50k, 100k, 200k. Phí bao rẻ nhất thị trường. Đổi bao nhiêu cũng có. Càng gần tết phí càng tăng. Ai muốn đổi phí rẻ nên đổi bây giờ luôn mọi người nhé..."; "Em có tiền lẻ để đổi phí siêu rẻ nha mọi người..."; "Nhận đổi tiền mới để lì xì, đi lễ. Số lượng có hạn. Không nhanh thì không còn đâu ạ"...

Chỉ cần gõ cụm từ khóa "đổi tiền lì xì" hoặc "đổi tiền mới" trên Facebook, Zalo, Tiktok, Google... sẽ có hàng triệu kết quả trả về có nội dung như trên.

Nắm bắt được nhu cầu của người dân muốn đổi tiền mới, tiền số seri đẹp, tiền in hình linh vật của năm, các đồng tiền nước ngoài may mắn, "độc-lạ"... để mừng tuổi ngày Tết, hầu hết các quảng cáo đều nhấn mạnh vào yếu tố "càng gần tết phí càng tăng" để thu hút người đổi tiền.

Theo tìm hiểu của phóng viên TTXVN, mức phí đổi tiền được quảng cáo trên mạng dao động phổ biến từ 1-10% cho các mệnh giá, như tiền 50.000 đồng phí đổi từ 7%; tiền 100.000 đồng và 200.000 đồng phí từ 3-4%; các mệnh giá nhỏ 2.000 đồng, 5.000 đồng phí từ 10%; tiền 10.000 đồng, 20.000 đồng phí từ 15%... Đáng chú ý, các đồng tiền 500 đồng, 1.000 đồng có nơi còn thu phí đến 20%, tức đổi 1 triệu đồng chỉ nhận về 800.000 đồng.

Chị Bùi Diễm (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết trong nhóm cư dân tại chung cư chị có người rao đổi tiền miễn phí nhưng khi liên hệ lại được báo là phí từ 5%, một số loại tiền mệnh giá nhỏ phí tới 18%.

Tương tự, anh Minh Việt (Đống Đa, Hà Nội) cho biết vừa đổi tiền qua mạng với mức phí từ 14-16%. Ví dụ như đổi 10 triệu đồng loại tiền 100.000 đồng thì phải thanh toán 11.400.000 đồng, hay đổi tiền 10.000-50.000 đồng thì phải trả tới 11.600.000 đồng.

Ngoài tiền VNĐ mới đủ mọi mệnh giá, các bài đăng trên còn rao bán một số loại tiền nước ngoài khác như các đồng 2 USD tượng trưng cho sự may mắn, đồng USD mạ vàng có in hình rồng, tờ tiền có những biểu tượng "Thuận buồm xuôi gió," "Mã đáo thành công"..., giá thường từ 200.000-360.000 đồng/tờ tùy theo số lượng.

Tiền mất tật mang

Việc rao đổi tiền lẻ, tiền mới, tiền ngoại tệ "độc-lạ" không phải mới xuất hiện. Đã có không ít người từng bị lợi dụng, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Chị Bùi Diễm chia sẻ: "Tôi từng tìm đến ngân hàng để đổi tiền mới nhưng hầu như các phòng giao dịch đều báo không có nên đành đổi tiền trên mạng. Có lần chuyển tiền thanh toán cho một tài khoản trên mạng xong, đến sát Tết vẫn chưa thấy tiền mới được chuyển tới. Liên hệ lại mới biết họ đã chặn số điện thoại, chặn cả tin nhắn Facebook của mình. Không có cách nào liên lạc được nên đành chấp nhận mất tiền."

Không chỉ bị lừa đảo, việc rao đổi tiền mới, tiền lẻ lấy phí còn là hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Cụ thể, Nghị định 88/2019/NĐ-CP của Chính Phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng quy định phạt tiền từ 20 đến 40 triệu đồng đối với hành vi thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật.

Theo Thông tư số 25/2013/TT-NHNN của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, chỉ những tổ chức được Nhà nước cho phép như: Ngân hàng Nhà nước, Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước, Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước mới được phép thu, đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông cho tổ chức, cá nhân. Ngoài các đơn vị này, mọi hoạt động thu, đổi tiền của cá nhân, tổ chức khác đều là bất hợp pháp.

Công điện 01/CĐ-NHNN mới đây của Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng và chi nhánh Ngân hàng Nhà nước thực hiện tăng cường phối hợp kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động mua, bán ngoại tệ, vàng và thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật nhằm ngăn chặn tình trạng trên.

Do đó, người dân cần cẩn trọng, tránh giao dịch, chuyển tiền cho người lạ, tránh tiền mất tật mang.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng hiện đã tích hợp tính năng lì xì online ngay trên ứng dụng điện thoại di động (app). Người dùng có thể vào app ngân hàng, lựa chọn những con số đẹp mang ý nghĩa tài lộc như 9999, 8888, 6666, 6868, 8686... hoặc ngày tháng năm sinh... kèm những câu chúc Tết và dễ dàng gửi đến cho bạn bè, người thân dù ở bất kỳ đâu. Điều này giúp hạ nhiệt phần nào nhu cầu đổi tiền lẻ, tiền mới ngày cuối năm./.

(TTXVN/Vietnam+)

Bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất

[CAND] Luật Đất đai sửa đổi chính thức được Quốc hội thông qua tại kỳ họp Quốc hội bất thường ngày 18/1 vừa qua. Đây là bộ luật có ảnh hưởng lớn, nhận được sự quan tâm của mọi tầng lớp người dân. Những thay đổi, điều chỉnh của Luật Đất đai lần này được nhận định sẽ giải quyết được những vướng mắc, hạn chế của Luật Đất đai 2013, đồng thời sẽ góp phần quan trọng, tạo động lực rất lớn để phát triển kinh tế xã hội.

Xung quanh câu chuyện những thay đổi, những điểm mới tích cực của Luật Đất đai sửa đổi lần này, PV đã có cuộc trò chuyện cùng TS Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.

TS Phan Đức Hiếu

PV: Thưa TS Phan Đức Hiếu, Luật đất đai sửa đổi có 260 Điều với rất nhiều sửa đổi, bổ sung. Ở góc nhìn của mình, ông cho rằng những điểm mới nổi bật là gì?

TS Phan Đức Hiếu: Luật đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua có rất nhiều thay đổi liên quan đến chính sách đất đai. Nhưng theo tôi, những điểm mới nổi bật nhất có thể tóm lược lại vào trong 5 nhóm vấn đề. Nhóm vấn đề đầu tiên là cả luật này nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Muốn nói gì thì nói nhưng kỳ vọng của người dân và cử tri đối với Luật đất đai phải là vấn đề này.

Nhóm vấn đề thứ hai là về tiếp cận đất đai, phát huy vai trò của đất đai như một nguồn lực đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh, công cụ sản xuất. Đây là nhóm vấn đề cũng rất quan trọng bởi Luật đất đai lần này đã xác định đúng vai trò của đất đai trong việc thực hiện phát triển kinh tế-xã hội. Nhóm vấn đề thứ ba là nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Nhóm thứ tư là các vấn đề liên quan đến tài chính đất đai của sửa đổi để phù hợp với thực tế và đáp ứng yêu cầu phát triển. Nhóm vấn đề cuối cùng là nâng cao hiệu quả, hiệu lực của quản lý nhà nước đối với đất đai.

PV: Như ông đã nói, trong 5 nhóm vấn đề trên thì nhóm vấn đề quan trọng đầu tiên là Luật đất đai sửa đổi đã bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Kỳ vọng của người dân và cử tri về điều này là rõ ràng. Ông có thể nói kỹ hơn về vấn đề này không?

TS Phan Đức Hiếu: Ở Luật đất đai sửa đổi lần này đã mở rộng phạm vi quyền và đối tượng người sử dụng đất. Chẳng hạn như trước đây người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì bị hạn chế các quyền về đất đai nhưng hiện nay họ cũng có quyền như người Việt Nam đang sinh sống ở trong nước. Có nghĩa là mọi công dân Việt Nam dù đang sinh sống ở đâu nhưng cũng có quyền bình đẳng như nhau. Điều này có ý nghĩa rất lớn trong việc thực thi các chính sách của Đảng, Nhà nước đối với công dân. Đồng thời, đây cũng là tín hiệu rất tốt để huy động nguồn lực đầu tư của các đối tượng là công dân Việt Nam đang sinh sống, làm việc ở nước ngoài quay trở về Tổ quốc.

Rồi là trong Điều 48 của Luật đất đai sửa đổi là một loạt chính sách đối với việc giao đất, công nhận quyền sử dụng đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc. Điều này cũng vừa là thực hiện đúng các chính sách, chủ trương của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào các dân tộc, không phân biệt. Tiếp đến là đồng bào các dân tộc được giao đất ổn định sinh sống, sản xuất thì khu vực đồng bào dân tộc sẽ ổn định, góp phần vào bảo vệ an ninh quốc gia.

Hay như quyền và lợi ích của người dân khi bị thu hồi đất khi thực hiện các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng cũng có rất nhiều cải thiện. Ví dụ như khi người dân phải nhường đất cho các hoạt động xã hội thì các chính sách đền bù sẽ thoả đáng hơn. Nếu tái định cư thì trong luật đã quy định rõ về các điều kiện hạ tầng, kinh tế-xã hội theo tiêu chuẩn tương đương với các khu dân cư khác. Chính sách đền bù đất ở, các đất khác cũng đa dạng hơn các hình thức. Đảm bảo quyền lợi cho người dân là có nơi tái định cư rồi mới được thu hồi đất, các chính sách đền bù, hỗ trợ về tài sản cũng tốt hơn…

Người dân khi bị thu hồi đất để phục vụ các dự án phát triển kinh tế-xã hội, an ninh quốc phòng sẽ được đền bù thoả đáng hơn.

PV: Như ông vừa đề cập, khi người dân phải nhường đất cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế-xã hội sẽ được đền bù thoả đáng hơn, cụ thể như thế nào thưa ông?

TS Phan Đức Hiếu: Luật đất đai sửa đổi lần này đã thể hiện rất rõ điều này. Tôi lấy ví dụ như đền bù về thiệt hại tài sản. Người dân khi phải phá cái nhà cũ đang sinh sống phục vụ cho dự án thu hồi đất. Trước đây chúng ta đền bù thiệt hại trên thực tế cái nhà cũ đó đã xây cách đây 10 năm. Thế nhưng điều này là chưa thoả đáng với người dân. Bởi vì khi người ta phải phá cái nhà cũ đó đi, nhận tiền đền bù của cái nhà cũ đó thì số tiền đó họ không thể xây được căn nhà mới. Tiền đâu để họ xây nhà, tạo dựng chỗ ở. Luật đất đai lần này đã quy định thoả đáng hơn là đền bù cho họ đáp ứng được điều kiện để họ xây cái nhà mới với tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương. Có nghĩa là chính sách đền bù thực tế hơn, thoả đáng hơn, đảm bảo đúng quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

PV: Liên quan đến đất đai, một vấn đề rất “nóng” những năm qua là chuyện thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng. Luôn có những mâu thuẫn, xung đột liên quan xảy ra. Luật đất đai sửa đổi lần này sẽ điều chỉnh vấn đề này thế nào thưa ông?

TS Phan Đức Hiếu: Đây là vấn đề nằm trong nhóm tiếp cận đất đai mà tôi đã nói đến. Luật đất đai sửa đổi lần này đã quy định rất rõ, rất cụ thể 31 trường hợp thu hồi đất để phục vụ mục đích phát triển kinh tế-xã hội. Việc quy định cụ thể này nhằm để tránh bị lạm dụng. Trong các trường hợp thu hồi đất sẽ thúc đẩy mạnh mẽ các lĩnh vực mà chúng ta đang xã hội hoá như về giáo dục, y tế, văn hoá… Việc nâng cao tiếp cận đất đai sẽ hỗ trợ rất lớn cho các chính sách phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội này, chứ không chỉ là hỗ trợ phát triển kinh tế, sản xuất kinh doanh.

Luật cũng sử dụng rất nhiều cơ chế thị trường trong việc tiếp cận đất tránh việc giao đất theo kiểu chỉ định, hành chính. Luật quy định rõ trường hợp nào phải đấu giá, trường hợp nào phải đấu thầu. Đồng thời, luật cũng khuyến khích việc thoả thuận về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Đây là theo cơ chế thị trường, tránh đối đầu giữa người dân với doanh nghiệp, cơ quan nhà nước. Điều 127 đã có hẳn một cơ chế rất mới về việc thoả thuận này. Mấu chốt ở đây là cơ chế thị trường, nhà nước khuyến khích tự thoả thuận giữa những người có đất và những người có nhu cầu tiếp cận đất. Cơ chế này có nhiều lợi ích là tránh được những chi phí hành chính của nhà nước can thiệp vào quan hệ đất đai và “giải mã” được những mâu thuẫn xung quanh câu chuyện thu hồi và bồi thường đất đai đang tồn tại thời gian qua.

PV: Kỳ vọng của người dân trong trường hợp bị thu hồi đất là phải được đền bù thoả đáng. Đây cũng chính là nguồn cơn của các mâu thuẫn, xung đột. Ông có cho rằng vấn đề này sẽ thực sự được “giải mã”?

TS Phan Đức Hiếu: Liên quan đến câu chuyện đền bù này, dù luật có đã nhiều đổi mới để bảo vệ quyền lợi nhưng người dân không nên quá kỳ vọng về cái gọi là sự thoả đáng tuyệt đối. Không thể và không bao giờ có sự đền bù thoả đáng một cách tuyệt đối. Chỉ là trong nỗ lực thoả đáng nhất có thể vì có những cái giá trị mà người dân khi nhường đất không bao giờ đền bù được. Tình cảm người dân nhiều năm qua ở trên mảnh đất đó, kể cả khi chuyển sang vị trí khác thì sự thuận lợi cũng không được như cũ. Đất đai có một tính chất rất đặc biệt, chỉ ở vị trí đó thì sự thuận lợi không thể so sánh nhưng khi chuyển sang vị trí khác lại kém đi mặc dù có thể tương đồng về mặt diện tích, tương đồng một phần về mặt vị trí. Chẳng hạn như hai cửa hàng ở hai vị trí khác nhau, sự thuận lợi sẽ khác nhau. Do đó, nói về sự thoả đáng tuyệt đối là không thể.

Thế nhưng trong luật này đã có nhiều cố gắng để đảm bảo quyền lợi cho người có đất. Ở đây là sử dụng cơ chế thị trường để định giá đất giúp việc đền bù giá trị về quyền sử dụng đất cũng sát hơn. Ở đây tôi nói là sát hơn với giá trị thực, chứ còn nói là bằng giá thị trường cũng là rất khó. Thứ hai là luật cũng đã gia cố rất nhiều về tiêu chuẩn, điều kiện cho việc xây dựng các khu tái định cư để các khu tái định cư này có điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, đời sống ở mức tốt, không kém hơn. Cùng với đó là rất nhiều cơ chế để bồ thường về tài sản phù hợp hơn với thực tế.

Về mặt cá nhân, tôi rất chia sẻ với những người phải hy sinh nơi ở của mình để thực hiện các dự án phát triển kinh tế-xã hội, an ninh quốc phòng. Nhưng rất khó để có sự đền bù thoả đáng một cách tuyệt đối vì rất nhiều lý do như chúng ta vừa nói.

PV: Một vấn đề nữa cũng được người dân hết sức quan tâm là Luật đất đai lần này đã bỏ khung giá đất và hàng năm sẽ có bảng giá đất được định giá sát với giá thị trường. Tuy nhiên, không ít ý kiến đang thắc mắc về việc định giá đất thế nào để sát với giá thị trường, vấn đề này cần được hiểu thế nào thưa ông?

TS Phan Đức Hiếu: Mấu chốt vấn đề là đất đai được định giá chính xác và hạch toán đầy đủ vào nền kinh tế. Các phương pháp định giá và bỏ khung giá đất có ý nghĩa như vậy.

Quy trình định giá đất theo Nghị quyết 18 được nâng cao cả về tính chuyên môn và độc lập. Ví dụ như tổ chức tư vấn định giá đất là cơ quan chuyên môn, việc định giá phải thông qua hội đồng định giá cũng là một cơ quan chuyên môn trước. Hội đồng định giá thẩm tra, sau đó mới trình các cơ quan có thẩm quyền của nhà nước quyết định giá. Định giá đất theo luật này được thiết kế trên nguyên tắc thị trường từ cơ chế đến quy trình. Nâng cao tính chuyên môn, độc lập giữa cơ quan có chuyên môn định giá và cơ quan quyết định giá. Cùng với đó là bổ sung các quy định sử dụng các thông tin, dữ liệu có chất lượng phục vụ cho quy trình định giá, tránh sử dụng các thông tin mang tính chất chủ quan. Việc này sẽ phát huy tác dụng khi hệ thống thông tin dữ liệu được hoàn chỉnh, nâng cao chất lượng theo thời gian.

PV: Đang có rất nhiều kỳ vọng vào Luật đất đai sửa đổi lần này. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, có nghĩa là chỉ trong một thời gian ngắn nữa các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành luật phải được hoàn thiện. Ông có cho rằng, đây sẽ là áp lực lớn đối với các cơ quan xây dựng chính sách?

TS Phan Đức Hiếu: Ngoài các chính sách ban hành cần phải được ưu tiên như vấn đề định giá đất cần phải có ngay. Khối lượng công việc là rất lớn, ví dụ như có đến 65 điều khoản Chính phủ phải có quy định chi tiết. Thế nhưng tôi cho rằng Chính phủ cũng đã rất nỗ lực bởi ngay khi luật được Quốc hội thông qua, hai ngày sau Chính phủ đã họp để triển khai xây dựng các nghị định, văn bản hướng dẫn thi hành. Đây cũng là những tín hiệu tích cực.

Bây giờ cũng không có cách nào mà phải triển khai thực hiện như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nói là đề nghị Chính phủ bố trí nguồn lực, chuẩn bị ngay các điều kiện bảo đảm, ban hành và triển khai kế hoạch cụ thể để nhanh chóng đưa Luật đất đai (sửa đổi) vào cuộc sống. Khẩn trương xây dựng, ban hành theo thẩm quyền và chỉ đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ ban hành các văn bản quy định chi tiết. Hướng dẫn việc chuyển tiếp đúng quy định, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Tập trung đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đất đai, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đa mục tiêu và kết nối liên thông; kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về đất đai bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Loại bỏ khâu trung gian, thực hiện phân cấp, phân quyền theo quy định của Luật, đồng thời tăng cường kiểm tra, thanh tra và kiểm soát quyền lực; giải quyết hiệu quả trên thực tế những tồn tại, vướng mắc có liên quan đến quản lý và sử dụng đất, thị trường quyền sử dụng đất và thị trường bất động sản nói chung.

PV: Xin cảm ơn ông!

Phan Hoạt (thực hiện)

Tiếp tục hoàn thiện thể chế phát triển phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập của Việt Nam

(TG) - Trong gần 40 năm đổi mới - xây dựng và hoàn thiện thể chế phát triển, chúng ta  đã làm tốt việc xây dựng, hình thành nhiều thể chế, tuy nhiên, hiệu lực, hiệu quả của thể chế trong thúc đẩy văn minh xã hội chưa thể hiện rõ ràng. Thành tựu về kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, phát triển bền vững là không thể phủ nhận, song về cơ bản, nhiều khía cạnh của đời sống xã hội còn mang nặng dấu ấn của văn minh nông nghiệp.

Ảnh minh họa

NHỮNG ĐIỂM NGHẼN CƠ BẢN VỀ THỂ CHẾ PHÁT TRIỂN HIỆN NAY

Một là, sự đồng bộ giữa thể chế phát triển chính trị, văn hóa - xã hội chưa bắt nhịp với thể chế phát triển kinh tế, hội nhập.

Mặc dù đạt nhiều thành tựu to lớn về quá trình xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển ở nước ta trong những năm qua, tuy nhiên, những biểu hiện trên bề mặt đời sống xã hội như: sự suy thoái của một bộ phận cán bộ đảng viên; tình trạng tham nhũng, tiêu cực; sự xuống cấp về đạo đức gia đình, xã hội, nghề nghiệp... đã và đang là “những hồi chuông cảnh báo” về các nguy cơ “đổ vỡ niềm tin” của nhân dân vào hệ thống chính trị, vào những giá trị, chuẩn mực mà chúng ta chủ trương lan tỏa... Đây là hệ quả của quá trình xây dựng, hoàn thện thể chế phát triển chính trị, văn hóa, xã hội chưa được chú trọng đúng mức và thúc đẩy song hành với quá trình xây dựng thể chế phát triển kinh tế. Bệnh thành tích với quy mô kinh tế giản đơn đang cản trở chúng ta chú ý sự phát triển một cách toàn diện, văn minh.

Hai là, tính đồng bộ của thể chế mới cơ bản đạt được sự tương thích với nguyên tắc phổ thông của kinh tế thị trường, nhưng chưa bám sát và cụ thể hóa thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN).

Những thể chế phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, hội nhập thời gian qua được xây dựng, ban hành, đổi mới, bổ sung ngày càng đầy đủ, bao quát hơn, nhiều mặt đã bám sát các nguyên tắc của nền kinh tế thị trường hiện đại. Tuy nhiên, đó mới là những nguyên tắc phổ thông nhất mà bất kỳ nền kinh tế thị trường nào cũng phải tuân thủ. Vấn đề đặt ra ở tầm sâu sắc hơn là thể chế phát triển Việt Nam còn cần phải là tiền đề để hiện thực hóa cụ thể giá trị XHCN phù hợp với từng giai đoạn phát triển. Những giá trị cơ bản dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh phải được thể hiện trước hết từ trong hệ thống thể chế. Quyền làm chủ của nhân dân phải được triển khai từ thể chế ra bề mặt xã hội. Bản sắc văn hóa, những giá trị tốt đẹp phải được thể hiện trong hệ thống chính trị. Các tinh hoa văn hóa phải dần trở thành nền tảng tinh thần và động lực của đời sống xã hội...

Ba là, tác động cộng hưởng, cùng chiều tích cực trong thúc đẩy văn minh xã hội theo hướng tiến bộ của thể chế phát triển chưa rõ nét.

Trong gần 40 năm đổi mới - xây dựng và hoàn thiện thể chế phát triển, chúng ta đã làm tốt việc xây dựng, hình thành nhiều thể chế, tuy nhiên, hiệu lực, hiệu quả của thể chế trong thúc đẩy văn minh xã hội chưa thể hiện rõ ràng. Thành tựu về kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, phát triển bền vững là không thể phủ nhận, song về cơ bản, nhiều khía cạnh của đời sống xã hội còn mang nặng dấu ấn của văn minh nông nghiệp. Văn minh công nghiệp hiện đại, văn minh sinh thái chưa đạt được thành tựu rõ ràng. Đời sống xã hội, văn minh đô thị chưa thể hiện tính ưu việt nổi trội… Đây chính là hệ quả của việc thiếu tác động cộng hưởng cùng chiều của thể chế phát triển. Văn minh tinh thần chưa theo kịp văn minh vật chất nên đang có nguy cơ bị lai căng, tha hóa, biến dạng cả về văn minh vật chất lẫn văn minh tinh thần. Đây là hạn chế rất lớn xét về dài hạn và bám sát mục tiêu XHCN tiến bộ.

ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP TIẾP TỤC HOÀN THIỆN THỂ CHẾ PHÁT TRIỂN Ở VIỆT NAM

Tiếp tục đổi mới tư duy xây dựng thể chế phát triển

Thực tiễn luôn phát triển và biến đổi không ngừng, thực tiễn là tiền đề để hình thành tư duy thể chế. Chính vì vậy, cách thức tư duy, nếp nghĩ, sự quan tâm tới lợi ích khách quan sẽ chi phối quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế của các chủ thể quản trị quốc gia. Tư duy hạn hẹp do tầm nhìn và năng lực hạn chế cũng sẽ ảnh hưởng tới chất lượng thể chế phát triển. Vì vậy, việc đổi mới tư duy theo yêu cầu của trình độ phát triển hiện đại, với tầm nhìn dài hạn và cách tiếp cận trăm năm là hết sức cấp thiết.

Ở cấp độ thứ nhất, cần dứt khoát chuyển đổi tư duy xây dựng và hoàn thiện thể chế theo cách nghĩ cũ, cơ chế vận hành nền kinh tế kiểu cũ… sang tư duy hướng tới sự phục vụ xã hội, phục vụ sự nghiệp phát triển chung. Cách tư duy mới, phù hợp với sự phát triển của thể chế kinh tế thị trường hiện đại là lấy sự phát triển của mọi mặt đời sống xã hội, sự thúc đẩy văn minh, sự bền vững của chế độ chính trị làm mục đích tự thân của mọi quá trình xây dựng thể chế; không trì trệ, không bảo thủ là biện pháp tự chủ trong thực hiện quyền lực quản trị quốc gia.

Cấp độ tiếp theo, nhanh chóng và thường xuyên chuyển từ tư duy thụ động sang tư duy chủ động, vượt trước, dẫn dắt sự phát triển bằng những giải pháp thể chế dẫn dắt là chủ yếu thay cho thể chế bám đuổi là chủ yếu. Với thể chế dẫn dắt, đòi hỏi tư duy xây dựng thể chế phải có tính dự báo, trên cơ sở tiếp thu chọn lọc những bài học kinh nghiệm thất bại của các quá trình phát triển đi trước, của các quốc gia đã từng vấp phải.

Cấp độ sâu hơn, thực hiện chuyển đổi tư duy xây dựng thể chế phát triển đơn tuyến, tiếp cận ngành, thiên về tính cục bộ sang tư duy cộng hưởng, liên ngành, lợi ích toàn diện và dài hạn. Thời gian qua, sở dĩ có sự trùng chéo, kém hiệu lực, hiệu quả trong thể chế phát triển trên nhiều lĩnh vực ở nước ta, có nguyên nhân từ các tiếp cận đơn tuyến trong tư duy làm thể chế; thể hiện ngay trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Việc xây dựng thể chế đòi hỏi cộng đồng trách nhiệm của cả hệ thống các chủ thể quản trị quốc gia, không phải chỉ là việc của Trung ương, cũng không chỉ là tín hiệu từ địa phương. Trung ương và địa phương đều có trách nhiệm xây dựng tư duy dẫn dắt, mở đường, khai phóng nguồn lực. Như vậy, việc tháo gỡ các điểm nghẽn là sự tháo gỡ đồng loạt, thay vì địa phương nào cũng xin cơ chế đặc thù.

Cùng với đó, việc phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng đảng và hệ thống chính trị là then chốt, phát triển văn hóa trở thành nền tảng tinh thần của xã hội phải trở thành tư duy thường trực trong xây dựng thể chế phát triển và các hệ sinh thái thể chế phát triển.

Nhóm giải pháp hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển kinh tế

Thứ nhất, rà soát toàn diện theo cấu trúc nhóm thể chế nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt đến quá trình sản xuất, lưu thông, trao đổi, hội nhập.

Các nhóm thể chế theo sinh thái cấu trúc gồm các bộ phận chủ yếu: 1) Nhóm thể chế tạo lập nền tảng chế độ kinh tế (sở hữu, quyền tài sản; quyền tự do kinh doanh; quyền hưởng lợi; quyền được bảo hộ tài sản…). Cần hình thành hệ sinh thái thể chế đồng bộ và đơn giản hóa theo hướng tối thiểu chi phí để đảm bảo lợi ích tối đa. Đây chính là cách đảm bảo sự phù hợp với nguyên tắc thị trường trong vận hành thể chế về tạo lập nền tảng chế độ kinh tế của quốc gia. 2) Nhóm thể chế tạo lập môi trường bình đẳng, thông thoáng, loại trừ được sự cản trở và điểm nghẽn. Cạnh tranh hiệu quả trong nền kinh tế thị trường hiện đại, đầy đủ đến năm 2030, tầm nhìn 2045 cần phải có lộ trình thực hiện cụ thể để xác lập các thể chế, nhằm thúc đẩy phát triển của công nghệ, nâng cao năng suất lao động xã hội, tiết kiệm nguồn lực; thúc đẩy việc làm và mở rộng khả năng đáp ứng nhu cầu phong phú của xã hội; thực hiện các tầng an sinh xã hội hiệu quả; kiểm soát được các cấu trúc quyền lực thị trường, chống những “bàn tay to” thao túng thị trường... 3) Nhóm thể chế tiếp cận nguồn lực. Cần có một hệ thống sinh thái về tiếp cận nguồn lực nhất quán đối với các nguồn lực cơ bản cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Hiện nay, hệ thống sinh thái thể chế về tiếp cận nguồn lực còn hạn chế về tính đồng bộ, thiếu bình đẳng giữa các chủ thể. 4) Nhóm thể chế tạo lập sinh thái tuân thủ pháp luật trong hoạt động kinh tế. Nhóm thể chế này cần phải được rà soát sớm và bổ sung ngay những chế tài thiết thực, cân bằng lợi ích, kinh tế hóa thay vì hình sự hóa các quan hệ kinh tế.

Thứ hai, đi đôi với việc rà soát, cần chú trọng đảm bảo sự tương thích, tác động cộng hưởng, cùng chiều tích cực của hệ thống thể chế phát triển kinh tế, đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống thể chế phát triển kinh tế không chỉ ở một khâu, một lĩnh vực mà phải trên tổng thể quá trình tái sản xuất của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Điều này đòi hỏi tầm nhìn bao quát, sâu sắc, xuyên suốt trong quá trình hoàn thiện thể chế. Để đảm bảo được tính tổng thể, còn phải chú ý sự đồng bộ của tổng thể thể chế, hệ sinh thái thể chế phát triển kinh tế, đảm bảo sự ăn khớp giữa nguồn lực và khả năng sử dụng nguồn lực; giữa năng lực sản xuất với thị trường tiêu thụ; giữa lưu thông, phân phối.

Nhóm giải pháp hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển chính trị

Thứ nhất, nhóm thể chế tiếp tục phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực hiệu quả trong thể chế đảng duy nhất cầm quyền.

Về hệ thể chế này cần tiếp tục bổ sung các thành tố thể chế đảm bảo bịt những kẽ hở dẫn đến sự lạm dụng, lợi dụng, thu vén lợi ích cá nhân. Thể chế về phát huy dân chủ trong cơ chế tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách phải gắn với phương thức tạo ra người đứng đầu trách nhiệm, khách quan, công tâm. Hệ thống thể chế phòng ngừa lạm dụng quyền lực, kiểm soát quyền lực thường xuyên, từ sớm, từ xa hiện nay mới chủ yếu dừng ở hệ các quy định đối với đảng viên; hệ thống kiểm soát quyền lực kinh tế, quyền lực chính trị của doanh nghiệp tư nhân còn là khoảng trống chưa có hệ sinh thái thể chế thực hiện. Quyền lực dù ở khu vực công hay tư đều phải đặt dưới sự kiểm soát bằng thể chế; công năng thể chế kiểm soát quyền lực phải được thực hiện bao trùm đối với toàn bộ các chủ thể trong hệ thống chính trị cũng như quyền lực kinh tế.

Thứ hai, nhóm thể chế thực hiện phân cấp, phân quyền trong sự phát triển của nền quản trị quốc gia tốt.

Việc phân cấp, phân quyền là tất yếu trong quá trình phát triển theo chiều hướng xã hội văn minh. Càng đi sâu đổi mới hệ thống chính trị càng đòi hỏi sự phân cấp, phân quyền rõ ràng, phù hợp với quy luật phát triển. Tuy vậy, giới hạn, phạm vi và cách thức phân cấp, phân quyền để đảm bảo thực chất, có khả năng triển khai, đòi hỏi phải có thể chế dẫn dắt. Những cấu trúc thể chế quy định về phạm vi, trách nhiệm, quyền hạn, nghĩa vụ trong thực hiện phân cấp cần được căn cứ vào nhiệm vụ phát triển của cấp được phân quyền. Đi đôi với phân cấp, phân quyền, thể chế về phối hợp trong thực hiện quyền phân cấp và thể chế về trách nhiệm của quyền được phân cấp với đảm bảo quản trị quốc gia thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng cũng cần được thực hiện trên cơ sở thể chế. Hệ thống thể chế như vậy để việc phối hợp sử dụng quyền lực trong quản trị quốc gia phải đảm bảo hiệu lực, hiệu quả, thống nhất hơn dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Nhóm giải pháp hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển văn hóa - xã hội

Một là, về mặt tư duy. Thực hiện tư duy tổng hợp về phát triển văn hóa cùng với các lĩnh vực đời sống xã hội để thúc đẩy văn minh. Văn hóa phát triển là tiền đề để dịch chuyển văn minh xã hội. Do đó, thể chế phát triển văn hóa - xã hội cần được đặt song hành với việc hoàn thiện thể chế phát triển kinh tế, phát triển chính trị, thậm chí có những khâu, những lĩnh vực của nền tảng văn hóa, văn minh cần phải được thúc đẩy mang tính dẫn dắt sự phát triển kinh tế và đời sống chính trị.

Hai là, về biện pháp thực hiện. Xây dựng hệ sinh thái thể chế phát triển văn hóa Việt Nam văn minh, giàu bản sắc, độc lập tự chủ từ chủ trương, luật pháp, chiến lược, chương trình, đề án, nguồn lực và tổ chức thực hiện.

Trên cơ sở rà soát lại những thể chế đang có, phát hiện những bất cập, điểm nghẽn, khuyết thiếu để bổ sung, điều chỉnh, ban hành và xây dựng mới các thể chế theo nguyên tắc mới, thích hợp với thị trường ở khâu huy động và phân bổ nguồn lực, tránh thị trường hóa thể chế dẫn đến sự thương mại hóa vai trò nhà nước trong lĩnh vực văn hóa - xã hội.

Bên cạnh việc xây dựng thể chế thúc đẩy hệ giá trị văn hóa mới, việc thể chế hóa, công nhận chính thức việc giữ gìn, phát huy, thừa nhận một cách đầy đủ những giá trị truyền thống còn phù hợp với tính nhân văn, nhân bản của con người, thúc đẩy văn minh xã hội cũng cần phải được chú trọng.

Về mặt xã hội, hệ thống thể chế về thực hiện an sinh xã hội nhiều tầng cần được rà soát và hoàn thiện. Việc kết hợp trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với vai trò xã hội trong thực hiện chức năng của Nhà nước hiện nay là khoảng trống thể chế cần sớm được hoàn thiện.

Về thể chế phát triển con người toàn diện, ngoài hệ thống luật pháp về giáo dục - đào tạo, phát triển con người văn minh trong môi trường thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, phải có hệ sinh thái thể chế toàn diện, đồng bộ hơn so với việc chỉ chú trọng vào luật giáo dục. Hệ thống pháp luật về giáo dục mới chỉ là một phần mang tính kỹ thuật tổ chức việc đào tạo, giáo dục mà chưa bao quát được phát triển hệ giá trị con người và tạo bệ đỡ để phát triển con người Việt Nam toàn diện. Do đó, cùng với việc hoàn thiện đầy đủ hơn, nhất quán hơn hệ thống pháp luật về giáo dục, còn cần phải bổ sung hệ sinh thái thể chế cho phát triển con người toàn diện, đồng bộ với sinh thái thể chế phát triển văn hóa, xây dựng giá trị con người. Hệ sinh thái thể chế phát triển con người phải tạo tiền đề để các môi trường giáo dục và xã hội cùng phối hợp thực hiện đức dục, trí dục, mỹ dục, thể dục.

Nhóm giải pháp hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển hội nhập

Một là, nhóm thể chế tạo lập sự kết nối giữa mục tiêu đẩy mạnh hội nhập với xây dựng toàn diện nền độc lập, tự chủ Việt Nam trong môi trường thể chế quốc tế luôn biến đổi.

Nền độc lập tự chủ trên lĩnh vực hội nhập cần có thể chế về xây dựng nền kinh tế Việt Nam độc lập tự chủ; xây dựng chế độ chính trị bền vững độc lập, tự chủ; xây dựng nền văn hiến, văn minh độc lập tự chủ trong tiến trình không ngừng hội nhập. Đây là những mối quan hệ lớn, khó. Muốn nâng cao hiệu quả, bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc thì tính độc lập tự chủ càng phải được khẳng định. Muốn đứng vững trong môi trường thể chế thế giới luôn biến động thì càng cần phải trở nên độc lập, tự chủ. Vì vậy, vấn đề trước mắt và lâu dài là tiếp tục hoàn thiện hệ sinh thái thể chế để tranh thủ khai thác tối đa các cơ hội từ những hiệp định, thỏa thuận, thể chế quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, công nhận

Hai là, nhóm thể chế dẫn dắt sự lựa chọn mục tiêu rõ ràng để phát triển trong hội nhập cần được rà soát và chuẩn bị cho những thập kỷ tới.

Thuộc nhóm này có rất nhiều khía cạnh cần phải có thể chế cụ thể. Chẳng hạn như: những quy định và tiêu chí lựa chọn ngành, định hướng mục tiêu phát triển ngành, lĩnh vực nhất quán với chủ trương lớn xây dựng nền kinh tế Việt Nam độc lập tự chủ, để Việt Nam trở thành nước phát triển trên con đường XHCN, định vị sự phát triển và trình độ phát triển của Việt Nam trong tầm nhìn khu vực, quốc tế. Những thể chế mang tính nguyên tắc lựa chọn ngành, vùng ưu tiên, định hướng ưu đãi, dẫn dắt đầu tư phát triển theo kế hoạch, chiến lược tổng thể, dài hạn của Việt Nam cần được rà soát và bổ sung. Hiện nay, thể chế về đầu tư nước ngoài của Việt Nam mới hướng mạnh vào thu hút mà chưa đủ mạnh để dẫn dắt theo ý tưởng phát triển của chúng ta. Đây là vấn đề cần có sự chuyển hướng nhanh hơn nữa.

Ảnh minh họa

Nhóm giải pháp đồng bộ giữa các thể chế phát triển phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập

Đi đôi với việc rà soát, hoàn thiện từng bộ phận thể chế phát triển, việc rà soát để đảm bảo sự đồng bộ của tổng thể hệ thống phát triển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 cũng cần được thực hiện một cách toàn diện. Việc đồng bộ hóa thể chế phát triển phù hợp với trình độ nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập theo định hướng XHCN là yêu cầu cấp bách và thực hiện với lộ trình cụ thể. Trước mắt, trong lộ trình 5-10 năm tới, việc rà soát tổng thể thể chế phát triển để tháo gỡ những điểm trùng chéo, loại trừ, triệt tiêu nhau trong các quy định thể chế theo từng nhóm sinh thái thể chế và trên phạm vi hệ sinh thái thể chế phát triển cần được triển khai dứt khoát, có kế hoạch cụ thể.

Song song với việc rà soát, cần xây dựng, ban hành, bổ sung những thể chế còn khuyết thiếu trên các lĩnh vực thể chế phát triển như đã nêu trên. Không chờ kết quả rà soát xong mới thực hiện hoàn thiện. Cần thực hiện phương châm song song, quyết liệt tháo gỡ ngay những điểm nghẽn đang nổi cộm về phát triển kinh tế đã bộc lộ.

Trong tầm nhìn dài hạn hơn, việc nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm thất bại của các quốc gia đi trước về những kịch bản phát triển, tính trước những nguy cơ trên mọi mặt kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, hội nhập quốc tế để có những thể chế phòng ngừa từ sớm, từ xa nhằm chủ động giữ vững chế độ chính trị ổn định dưới sự lãnh đạo của Đảng ta. Những nhóm thể chế thuộc diện phòng ngừa này cần được suy tính để tích hợp, lồng ghép vào những thể chế phát triển đang được sửa chữa, bổ sung, điều chỉnh trong những năm trước mắt đến 2030.

Tóm lại, với những điểm nghẽn thể chế hiện nay, các giải pháp nêu trên rất cần được triển khai một cách đồng bộ, để từ đó có được sự phát triển đất nước nhanh và bền vững hơn nữa./.

Việc  phát triển kinh tế là trọng  tâm, xây dựng đảng và hệ thống chính trị là then chốt, phát triển văn hóa trở thành nền tảng tinh thần của xã hội phải trở thành tư duy thường trực trong xây dựng thể chế phát triển và các hệ sinh thái thể chế phát triển.

PGS. TS. NGÔ TUẤN NGHĨA

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

 

Cảnh giác trước các âm mưu lôi kéo, kích động

[QĐND] - Xem thông tin kết thúc phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự “Khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; khủng bố; tổ chức cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép; che giấu tội phạm” xảy ra tại huyện Cư Kuin (tỉnh Đắk Lắk), nhiều bác nghỉ hưu ở khu phố 7, phường Xuân Khanh (Sơn Tây, Hà Nội) không khỏi bất ngờ. Trong giờ uống trà buổi tối, chuyện này được bàn luận sôi nổi.

- Tôi nghĩ với tính chất, hành vi khủng bố dã man, tàn bạo, nguy hiểm, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như vậy thì mức án các bị cáo phải chịu nặng hơn. Thực tế, không chỉ người dân nước ta mà cả thế giới đều lên án mạnh mẽ hành vi khủng bố. Các nước đều đấu tranh kiên quyết và triệt để, không khoan nhượng với tội phạm khủng bố...

Cựu chiến binh Sơn vừa dứt lời, bác Mẫn cũng bày tỏ bức xúc:

- Đúng thế! Đó là chưa kể, những kẻ khủng bố hoạt động có tổ chức nhằm thực hiện mưu đồ lật đổ chính quyền nhân dân, chống phá đất nước, làm xáo trộn cuộc sống bình yên của cả huyện, cả tỉnh. Tại phiên tòa, tất cả bị cáo và luật sư bào chữa, trợ giúp viên pháp lý cho các bị cáo đều đồng ý với bản luận tội của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk. Ngay một số trang mạng phản động lần này cũng không thể có ý kiến phản đối tội danh của các bị cáo, bởi những hành vi nguy hiểm và tội lỗi các bị cáo gây ra đã quá rõ ràng. Đáng lẽ tòa phải tuyên phạt thích đáng hơn.

Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: TTXVN 

Thấy các “bạn hưu” đều không đồng tình với mức án “nhẹ” mà tòa sơ thẩm tuyên phạt các bị cáo trong vụ khủng bố ở Đắk Lắk vào đêm 10-6, rạng sáng 11-6-2023, bác Hòa, nguyên là cán bộ ngành tư pháp, giải thích:

- Các bác nói cũng hợp lý, vì với tính chất, mức độ, hành vi phạm tội khủng bố gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như vậy thì mức án pháp luật quy định rất nặng. Tại phiên tòa, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt tử hình đối với 2 bị cáo, tù chung thân đối với 11 bị cáo, các bị cáo khác đề nghị mức án từ 12 tháng đến 20 năm tù giam. Khi nói lời sau cùng, các bị cáo đều bày tỏ đã nhận rõ hành vi phạm tội của mình và rất ăn năn hối cải, xin được Đảng, Nhà nước, pháp luật, nhân dân và Hội đồng xét xử xem xét khoan hồng, giảm nhẹ hình phạt để sớm về đoàn tụ với gia đình, làm lại cuộc đời. Đồng thời, các bị cáo cũng xin lỗi những gia đình người bị hại và mong được tha thứ; mong mọi người không nghe theo kẻ xấu, không làm những hành vi sai trái, vi phạm pháp luật. Nhận thấy hầu hết bị cáo là người dân tộc thiểu số, hiểu biết còn hạn chế, dễ bị các đối tượng xấu lợi dụng, dụ dỗ, lôi kéo, kích động làm những việc trái pháp luật; sau khi xem xét khách quan, toàn diện vụ án, các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ, đặc biệt là thực hiện chính sách khoan hồng của pháp luật, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt các bị cáo mức án thấp hơn Viện Kiểm sát nhân dân đề nghị. Cụ thể là tuyên phạt 10 bị cáo mức án tù chung thân, các bị cáo khác bị phạt từ 9 tháng đến 20 năm tù. Như vậy, mức án này thể hiện rõ chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước ta, hợp lý và hợp tình. Nếu các bị cáo có trình độ hiểu biết mà phạm tội thì chắc sẽ bị xử phạt nặng hơn, các bác ạ!

Nghe ông Hòa phân tích thấu đáo, mọi người đều gật gù bày tỏ sự đồng tình. Cựu chiến binh Thắng tiếp lời:

- Tôi thấy bài học rút ra là mỗi chúng ta phải hết sức cảnh giác để không bị lôi kéo, kích động. Các cấp chính quyền cần tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu biết pháp luật, nhận rõ những âm mưu, thủ đoạn chống phá đất nước. Mỗi gia đình, từng khu dân cư cũng phải thường xuyên quan tâm làm tốt việc này để chủ động phòng, chống âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, phản động. Kẻ xấu sẽ không dụ dỗ, lôi kéo được người dân làm những việc trái pháp luật nếu cán bộ, đảng viên từ cấp cơ sở sâu sát bám nắm, làm cho nhân dân hiểu và có tinh thần cảnh giác, ý thức tự giác chấp hành pháp luật, các ông nhỉ?

LÂM SƠN

Phối hợp đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án 06

[CAND] Chiều 23/1, Đoàn công tác thực hiện Đề án 06 của Chính phủ do Thượng tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an, Tổ phó Thường trực Tổ công tác Đề án 06 của Chính phủ (Đề án 06) làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) về tình hình, kết quả triển khai, thực hiện Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030”.

Dự buổi làm việc có đồng chí Đặng Quốc Khánh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TN&MT; các đồng chí lãnh đạo chủ chốt thuộc Bộ TN&MT…

Tại buổi làm việc, thành viên đoàn công tác đã trao đổi, làm rõ vai trò, thống nhất nhận thức về việc triển khai Đề án 06 là rất quan trọng, đột phá, tạo ra nhiều tiện ích, dịch vụ, mang lại lợi ích thiết thực, phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn, hiệu quả hơn. Đồng thời các thành viên đoàn công tác cũng đã tập trung giải đáp, làm rõ những vướng mắc, khó khăn gặp phải trong quá trình triển khai Đề án 06 tại Bộ TN&MT, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án trong thời gian tới.

Trong đó, tập trung vào các quy định pháp lý trong lĩnh vực đất đai để đẩy nhanh triển khai thực hiện Đề án số 06; rà soát, xây dựng quy trình, số hóa dữ liệu từ văn bản giấy sang điện tử; rà soát cơ sở hạ tầng, nguồn lực công nghệ thông tin…

Thượng tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an phát biểu tại buổi làm việc.

Sau khi nghe ý kiến phát biểu của các đại biểu, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đánh giá dữ liệu đất đai là một trong 5 nhóm dữ liệu chính của Dữ liệu quốc gia, do đó, nếu dữ liệu đất đai không hoàn thành thì Đề án 06 cũng không thể hoàn thành.

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc nhấn mạnh, lộ trình hoàn thành Đề án 06 đang đến gần, do đó, Bộ TN&MT cần vào cuộc một cách quyết liệt hơn, chuẩn bị tốt hơn; hệ thống dữ liệu số cần phải làm thường xuyên để dữ liệu luôn “đúng, đủ, sạch, sống”; lĩnh vực nào, địa phương nào đã hoàn thành xây dựng dữ liệu số thì cần phải rút bài học kinh nghiệm, triển khai nhân rộng, làm đến đâu chắc đến đó…

Thời gian tới, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đề nghị, Bộ TN&MT cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, khẩn trương rà soát, phân công cụ thể và chỉ đạo quyết liệt, tìm hướng khắc phục ngay những khó khăn, vướng mắc "điểm nghẽn" làm chậm tiến độ triển khai Đề án 06 tại Bộ TN&MT. Toàn ngành cần xác định triển khai Đề án 06 là một nhiệm vụ trọng tâm, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục ở tất cả các cấp, các ngành, các địa phương…

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc nhấn mạnh, Bộ TN&MT cần có kế hoạch tổng thể, phân định theo 5 nhóm vấn đề (cơ sở pháp lý, hạ tầng công nghệ, dữ liệu, bảo mật và con người) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị trong việc thực hiện Đề án 06. Khẩn trương thành lập Tổ chỉ đạo triển khai Đề án 06 của ngành, gắn trách nhiệm của từng đồng chí lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ và đề ra mốc thời gian hoàn thành nhiệm vụ. Chú ý, tổ chức đào tạo, tập huấn cho cán bộ, công chức, viên chức nâng cao kỹ năng số, kỹ năng bảo mật thông tin trên môi trường mạng, thành thạo sử dụng công nghệ thông tin. Chú ý đến công tác an toàn thông tin, an ninh mạng…

Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, Bộ sẽ thành lập ngay Tổ chỉ đạo triển khai Đề án 06.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh ghi nhận những ý kiến phát biểu của Thượng tướng Nguyễn Duy Ngọc và đoàn công tác đã chỉ ra tại buổi làm việc. Bộ trưởng Bộ TN&MT nhấn mạnh, thời gian tới, đơn vị sẽ thành lập ngay Tổ chỉ đạo triển khai Đề án 06, có kế hoạch tổng thể triển khai Đề án 06.

"Bộ TN&MT sẽ xác định rõ cách làm, ai làm, làm như nào, làm bao giờ xong, cái gì làm trước, làm sau. Cần lựa chọn nhiệm vụ ưu tiên trước để làm, trong quá trình thực hiện sẽ vừa làm vừa cập nhật, bổ sung", Bộ trưởng Bộ TN&MT nói. Đồng thời, đề nghị các đơn vị thuộc Bộ TN&MT cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, vượt qua khó khăn, sát sao với cơ sở, phối hợp chặt chẽ với Tổ công tác Đề án 06 của Chính phủ để quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

CL

Nhan nhản “chợ” bạc bịp trên mạng

Ngoài việc lừa phỉnh, dụ dỗ con bạc vào tròng, thì khi công nghệ càng phát triển thì các thủ đoạn lừa đảo cờ bạc cũng tinh vi theo, đặc biệt là các thiết bị cờ bạc bịp.

Chính vì thế các thiết bị cờ bạc bịp rất được ưa chuộng và rao bán công khai trên chợ mạng và mạng xã hội. Dù cơ quan chức năng đã bắt giữ và xử lý nhiều vụ mua bán các loại thiết bị này nhưng vẫn chỉ như bắt cóc bỏ đĩa.

Thiết bị cờ bạc rao bán tràn lan

Do các đơn vị cung cấp nền tảng công nghệ không kiểm soát tốt thông tin đăng tải của chủ tài khoản trên mạng xã hội, dẫn tới tình trạng xuất hiện nhiều thông tin hướng người xem theo những tệ nạn xã hội như: cá độ, lô đề, cờ bạc… Các đối tượng bán thiết bị cờ bạc bịp liên tục chạy quảng cáo, đẩy những mặt hàng này lên mạng xã hội. Chỉ cần gõ từ khóa “dụng cụ cờ bạc bịp” trên Facebook sẽ cho ra vô số kết quả dẫn đến những tài khoản cá nhân hoặc Fanpage chuyên bán dụng cụ cờ bạc bịp.

Một con bạc cho biết, các loại thiết bị cờ bạc bịp bán trên mạng chủ yếu là hàng dỏm.

Đơn cử như trang: “Đồ chơi cờ bạc bịp chuyên nghiệp”, tại đây những sản phẩm được cho là “cập nhật thời đại” giúp các con bạc đánh đâu thắng đấy được rao bán la liệt. Những dụng cụ bịp như: bầu cua, tôm cá, xóc đĩa, kính áp tròng nhìn xuyên thấu, bài thửa, quân máy… được quảng cáo rất nhiều. Để tạo uy tín, lòng tin, người bán quay video để chứng minh sản phẩm là “chất như nước cất” khi có thể giúp chơi “xóc đĩa an toàn, chuẩn xác tuyệt đối”; “có thể nhìn kết quả qua màn hình điện thoại trắng đen cùi bắp”; “có thể thấy trong hộp là gà, bầu, tôm, cá, nai, cua”..

Các video này có nội dung xoay quanh việc các nhân vật với nhiều cọc tiền mệnh giá lớn, buông lời thách thức nhau tham gia đánh bạc. Người bán vừa chơi vừa khẳng định nếu sử dụng thiết bị sẽ không bao giờ thua bất kỳ ván nào, đặc biệt là rất bí mật và an toàn. Các thiết bị được thiết kế ẩn trong hình dáng một chiếc điện thoại thông minh có màn hình cảm ứng, hoặc dạng điện thoại nhỏ phím bấm.

Theo như người bán, các thiết bị này được kết nối bluetooth với tai nghe siêu nhỏ nhét trong tai từ đó máy sẽ đưa ra các thông số để người dùng bốc, cắt bài sao cho bản thân có số điểm cao nhất. Nhưng chủ hàng cũng cho hay, mỗi chiếc máy này chỉ hoạt động với bộ bài cài sẵn mã vạch thiết kế tương thích. Một loại máy khác cũng được coi là “thiện xạ” mỗi khi vào chiếu bạc, máy này cũng cài đặt trên điện thoại có camera giấu kín. Khi người chơi để ở vị trí thuận lợi, máy sẽ thu hình ảnh rồi truyền về mắt chủ sở hữu qua 1 mắt kính áp tròng.

Tang vật trong một vụ bắt thiết bị cờ bạc gần đây.

Để khảo sát thị trường dụng cụ cờ bạc bịp, phóng viên vào trang Facebook cá nhân có tên “Siêu bịp”. Tại đây người bán đăng tải rất nhiều dụng cụ khác nhau và không quên để cả số điện thoại liên lạc. Gọi theo số 0976445xxx, phóng viên biết được, một bộ thiết bị của các đối tượng được rao bán dao động từ 2 đến 5 triệu đồng, cá biệt có những bộ cả vài chục triệu đồng. Sau khi giới thiệu giá và một số chủng loại hỗ trợ bạc bịp, người bán giới thiệu tên Hoàng sống tại Hà Nội. “Chị mua đồ của em là chuẩn địa chỉ rồi, khách của em chưa bao giờ phải chịu trận cả. Đặc biệt đồ của em rất an toàn, bí mật tuyệt đối, nhiều anh em kiếm ăn được còn lộc lá lại cho bọn em cơ mà. Chị cứ an tâm bọn em giao hàng tận tay, chỉ cần chị chuyển khoản 30% giá trị đơn hàng, khi nhận hàng kiểm tra mới chuyển nốt tiền”, Hoàng cho biết.

Theo như dân chuyên mua bán dụng cụ cờ bạc bịp, những ngày cận Tết các sản phẩm hỗ trợ cờ bạc bịp được bán rất chạy. Bởi những ngày nghỉ Tết nhiều người có thời gian rảnh, vui chơi đầu xuân. Nhưng những hệ lụy của cờ bạc và cả những con bạc bịp thì khó mà dự đoán trước được. Còn nhớ Tết năm 2023, có một người ở Yên Nghĩa (Hà Đông) có sử dụng quân sóc đĩa “máy” vào sới bạc chuyên nghiệp và bị phát hiện. Tên này đã kiếm cả vài trăm triệu nhưng sau bị phát hiện, các con bạc khác nhốt vào và đánh cho thập tử nhất sinh.

Bất chấp vì lợi nhuận

Cuối tháng 8/2023, Công an huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã phá chuyên án, bắt giữ khởi tố 12 đối tượng đánh bạc chuyên nghiệp, thu giữ hơn 300 triệu đồng và nhiều tang vật khác có liên quan, trong đó có thiết bị cờ bạc bịp. Bằng việc áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, Công an huyện Thạch Hà đã huy động 30 cán bộ, chiến sĩ đột kích vào địa điểm đánh bạc tại nhà riêng của đối tượng Lê Văn Nam (sinh năm 1968), trú tại tổ dân phố 9, thị trấn Thạch Hà, bắt quả tang 12 đối tượng khi đang thực hiện hành vi đánh bạc bằng hình thức xóc đĩa.

Hình ảnh được các đối tượng bán thiết bị cờ bạc bịp quảng cáo trên trang cá nhân để bán hàng.

Tại hiện trường, cơ quan Công an thu giữ số tiền hơn 300 triệu đồng, 12 điện thoại di động, 1 xe ôtô 7 chỗ, 1 thiết bị điều chỉnh con vị cùng nhiều tang vật khác có liên quan.

Tại cơ quan Công an, các đối tượng đã khai nhận hành vi phạm tội của mình. Lê Văn Nam được xác định là đối tượng đầu sỏ, ngoài việc tổ chức đánh bạc, Nam còn cho các con bạc vay tiền, thu tiền lãi, lấy tiền hồ, đặc biệt Lê Văn Nam còn sử dụng hình thức đánh bạc “bịp” bằng cách gắn thiết bị điện tử giúp đối tượng biết trước kết quả con vị trong mỗi lần xóc đĩa, để lừa các con bạc trong quá trình chơi.

Cách đây ít lâu, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Thanh Hóa cũng kiểm tra hành chính, phát hiện, bắt giữ một điểm bán thiết bị, dụng cụ cờ bạc bịp. Điểm buôn bán dụng cụ cờ bạc bịp này có số lượng lớn tại số nhà 25 phố Lê Hồng Sơn, phường Đông Thọ, thành phố Thanh Hóa do Lê Văn Hiền, sinh năm 1983 cùng vợ là Lê Thị Huệ, sinh năm 1990 làm chủ.

Tại đây, lực lượng Cảnh sát hình sự Công an Thanh Hóa đã phát hiện số lượng lớn thiết bị, dụng cụ phục vụ cho việc đánh bạc bịp, gồm: hơn 2.500 bộ bài các loại đã được tẩm hóa chất, quét mã vạch và đánh dấu các hoa văn dùng cho các máy đánh bạc; 40 hộp kính áp tròng, kính đeo mắt nhìn thấu quân bài; 2 bộ dụng cụ ép bài; 28 bộ bát đĩa, quân vị có gắn chíp điện tử để điều khiển các đối tượng tham gia đánh bạc; 9 bộ bệ chôn dưới đất; 30 máy rung màu đen kiểu dáng điện thoại; 3 đồng hồ soi lá bài; 12 áo bên trong gắn máy đổi bài... cùng một số tang vật phục vụ việc chơi “cờ bạc bịp”.

Tại cơ quan Công an, Lê Văn Hiền khai nhận đã mua các dụng cụ, thiết bị này từ cửa khẩu Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh về Thanh Hóa  bán để kiếm lời. Theo Hiền, mỗi loại thiết bị, dụng cụ dùng để hoạt động cờ bạc “bịp” này có giá tiền khác nhau từ 1 - 10 triệu đồng.

Trước đó, tổ công tác Đội CSHS Công an quận Nam Từ Liêm phối hợp cùng Công an phường Mỹ Đình 1 bất ngờ tiến hành kiểm tra hành chính một ngôi nhà trên đường Mỹ Đình, phường Mỹ Đình 1.

Một trang Facebook cá nhân chuyên bán thiết bị cờ bạc bịp rao bán kính áp tròng nhìn xuyên thấu.

Tại thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện trong nhà có 4 nam thanh niên gồm: Trần Văn Tuyên, sinh năm 1990 (TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc); Lưu Thanh Tùng (TP Vĩnh Yên); Phạm Hồng Quân (huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc) và Trần Văn Chung (TP Vĩnh Yên). Tại tầng 2 của ngôi nhà có 280 bộ bài giấu số; 26 hộp kính áp tròng; 1 hộp bài máy; 2 bộ bát đĩa, quân vị, máy rung, 1 bộ bệ chôn dưới đất; 10 máy rung màu đen kiểu dáng điện thoại Nokia; 6 máy rung màu trắng kiểu dáng điện thoại Samsung; 3 áo phông màu đen bên trong gắn máy đổi bài.

Đấu tranh tại chỗ, các đối tượng khai nhận những thiết bị trên dùng để phục vụ đánh cờ bạc bịp. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản, thu giữ các thiết bị trên và đưa nhóm đối tượng về trụ sở để làm rõ. Quá trình điều tra, cơ quan công an xác định, đây là ổ nhóm chuyên buôn bán kinh doanh thiết bị đánh cờ bạc bịp trên mạng xã hội do Trần Văn Tuyên cầm đầu.

Trần Văn Tuyên khai đã lập 2 trang Facebook “Bịp công nghệ cao” và “Thành Phát casino” để đăng tải các bài viết, rao bán các thiết bị đánh bạc bịp kèm số điện thoại của mình để khách liên hệ rồi giao nhiệm vụ cho Tùng, Chung, Quân quản lý 2 trang Facebook, trả lời khách và gửi hàng đến địa chỉ khách yêu cầu.

Nếu khách có nhu cầu xem hàng trực tiếp, Tuyên sẽ hẹn khách đến khu vực Bến xe Mỹ Đình rồi cử Tùng đi xe máy ra chỗ hẹn để chở khách vào kiểm tra, xem và mua hàng. Cũng theo lời Tuyên, số hàng này được Tuyên lên cửa khẩu biên giới Lạng Sơn thu gom ở nhiều cửa hàng khác nhau rồi mang về nhà trọ cất giấu. Sau đó, rao bán trên Facebook. Tuyên sẽ hưởng toàn bộ lợi nhuận bán hàng, còn Tùng, Chung, Quân được Tuyên trả mức lương cố định 6 triệu đồng/tháng/người.

Khi một số con bạc sử dụng các phương tiện, công cụ cờ bạc bịp này thì sẽ trở thành người quyết định sự thắng - thua trong mỗi canh bạc. Các đối thủ chỉ có thua chứ không có thắng. Khi thua, những con bạc khát nước này càng trở nên “khát nước” và càng có ý định gỡ gạc. Tuy nhiên, vì không chống lại được thiết bị cờ bạc bịp nên kết quả là càng gỡ càng thua. Thậm chí, khi biết mình bị lừa, bị đối thủ gian lận, dùng thiết bị bịp, nhưng vì việc đánh bạc là vi phạm pháp luật, nên các con bạc bị lừa không dám đến cơ quan Công an tố cáo, do đó đành chịu phần thiệt thòi.

Tùy từng thiết bị, công cụ càng hiện đại thì giá tiền càng cao. Chỉ cần sử dụng thành công các loại thiết bị này, các con bạc bị lừa đảo, móc túi trắng trợn mà không hề hay biết. Ngoài ra, các bộ bài bán để  dùng cờ bạc bịp đều được quét các loại hóa chất dùng để phản quang có chứa chất phóng xạ, vượt từ 20-30 lần cho phép, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và môi trường.

Luật sư Trương Quốc Hòe, Trưởng văn phòng Luật sư Interla (Đoàn luật sư Hà Nội) cho hay: Người buôn bán dụng cụ cờ bạc bịp có thể bị xử phạt theo Bộ luật Hình sự hiện hành về hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm. Nhưng Nghị định số 59/2006/NĐ-CP quy định về danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh thì lại không nhắc tới dụng cụ đánh bạc nên khó khăn cho công tác xử lý. Cũng theo luật sư Kiên, theo Nghị định số 73/2010/NĐ-CP (Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh và trật tự, an toàn xã hội), hành vi sản xuất, mua bán các thiết bị cờ bạc bịp chỉ bị xử phạt hành chính.

“Hành vi đánh bạc bằng phương tiện công nghệ nhằm mục đích chiếm đoạt tiền, tài sản có thể khép vào tội lừa đảo. Tuy nhiên, việc sản xuất, mua bán dụng cụ này thì lại khó có thể cấu thành tội lừa đảo. Đơn cử, nếu bắt quả tang được các đối tượng mua/bán dụng cụ chơi cờ bạc bịp nhưng không chứng minh được các đối tượng này dùng dụng cụ đó để lừa đảo cũng không thể xử lý. Việc xử lý hình sự chỉ có thể thực hiện được khi cơ quan điều tra chứng minh được một đối tượng mua và sử dụng công cụ đánh bạc bịp để chiếm đoạt tiền của người khác với số tiền đủ để xử lý hình sự. Còn người bán rất khó xử lý hình sự”, luật sư Hòe phân tích.

Phong Anh

Tết ấm với gia đình Liệt sĩ CAND

[CAND] Thời khắc Tết đến, xuân về, thay vì chộn rộn mong ngóng những người con, người chồng trở về quây quần, sum họp bên mâm cơm ngày đầu năm mới sau những ca trực như thường lệ, những người cha, người mẹ, người vợ trẻ lại lặng lẽ thắp nén tâm hương cho người nằm xuống vì bình yên cuộc sống và hạnh phúc của nhân dân. Tết trong những ngôi nhà Liệt sĩ CAND giữa thời bình cũng vì thế mà có những nốt lặng hết sức đặc biệt.

1. Cứ mỗi độ Tết đến xuân về, hơn 8 mùa xuân trôi qua kể từ ngày cậu con trai thứ là Đại úy Lê Ánh Sáng nhận công tác tại Công an tỉnh Lâm Đồng, vợ chồng ông Lê Ngọc Vĩnh và bà Hoàng Thị Xuyến (trú tại thôn Phái Nam, xã Tân Lâm Hương, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) đã quen với việc con không về đón Tết với gia đình trong những ngày đầu năm mới. Từng là người công tác và trưởng thành trong quân đội nên ông Vĩnh thấu hiểu và chia sẻ với con trai, khi công tác ở lĩnh vực đặc thù của lực lượng CAND là người chiến sĩ CSGT, ngày lễ của nhân dân là ngày trực của chính mình, “gác cho dân ngủ, thức cho nhân dân vui chơi”. Song, với tâm thức của một người mẹ, bà Xuyến luôn đau đáu nỗi niềm, dù biết công việc của con trai vừa là trọng trách, vừa là nhiệm vụ thiêng liêng, cao quý mà ngành đã giao phó.

Cán bộ, chiến sĩ Công an cơ sở luôn bên cạnh, quan tâm và chia sẻ với thân nhân Liệt sĩ CAND.

Những ngày cận Tết Nguyên đán Giáp Thìn, cũng những công việc cũ để tất bật đón năm mới, nhưng năm nay khác so với những mùa xuân năm cũ. Hai ông bà vẫn biết chắc một điều rằng, xuân này sẽ vắng bóng con trai, từ nay về sau vẫn vậy, mãi mãi không còn sự hiện hữu của Sáng, bởi máu thịt của anh đã hòa vào đất mẹ. Anh đã dũng cảm hy sinh, ngã xuống vì bình yên và hạnh phúc của nhân dân trong sự cố thiên tai tại đèo Bảo Lộc (Lâm Đồng), xảy ra cuối tháng 7/2023. Đồng đội, nhân dân và Tổ quốc ghi tên anh.

Năm tháng cũng dần trôi qua, nỗi đau nào rồi cũng nguôi ngoai, nhưng với đấng sinh thành, sự mất mát và nỗi đau ấy hẳn sẽ còn dài lâu. Bà Xuyến chia sẻ, những năm trước đây đã quen với việc những ngày Tết đến xuân về không có bóng dáng con trai trong ngày đoàn viên vì đặc thù công việc, nhưng từ mùa xuân năm nay, Sáng sẽ luôn hiện hữu trong ngôi nhà nhỏ thân yêu, dù là ở một thế giới vô hình khác. Dù đau đớn, bà cũng như các thành viên khác trong gia đình sẽ cố gắng để tập quen, vì người mẹ này biết rằng, sự hy sinh của con trai mình không vô nghĩa.

Ông Vĩnh kể, bản thân ông công tác trong quân đội, song từ nhỏ, Sáng đã yêu thích sắc màu của lực lượng CAND và tự mình lựa chọn ngành nghề, tương lai cho chính mình. Năm 2015, sau khi tốt nghiệp Học viện Cảnh sát nhân dân, Lê Ánh Sáng được điều động về nhận nhiệm vụ tại Phòng CSGT Công an tỉnh Lâm Đồng. Cũng từ đó đến nay, Sáng chưa một lần về quê đón Tết cùng bố mẹ. Lần cuối cùng anh về thăm gia đình là khoảng tháng 6/2023, kết hợp để chuẩn bị làm lễ cưới, dự kiến tổ chức tại TP Đà Lạt vào đầu tháng 8. Ông Vĩnh, bà Xuyến mừng lắm, vì gia đình chuẩn bị có thêm thành viên mới. Nhưng rồi, ngay trước hôm cưới 3 ngày, Lê Ánh Sáng đã ngã xuống khi đang cùng đồng đội nỗ lực điều tiết giao thông, cứu nạn cứu hộ trên đèo Bảo Lộc.

Với tâm nguyện, để vơi bớt nỗi xót xa mỗi lần nhìn thấy sắc phục của lực lượng Công an, gia đình đã đề xuất nguyện vọng và cuối năm 2023 vừa qua, em trai của Liệt sĩ Lê Ánh Sáng là Lê Vũ Hiệp đã được Công an tỉnh Lâm Đồng hoàn tất hồ sơ để đứng vào hàng ngũ CAND, công tác tại Trại tạm giam Công an tỉnh. Đó là sự tiếp nối, sự tri ân và bù đắp để tiếp thêm niềm tin, nghị lực cho những người ở lại vào chính sách, đãi ngộ của lực lượng CAND cho những người đã nguyện câu thề “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, và vì họ xứng đáng!

Bố mẹ Liệt sĩ Lê Ánh Sáng bên kỷ vật của con trai.

2. Đã 3 mùa xuân trôi qua kể từ ngày Liệt sĩ, Đại úy Sầm Quốc Nghĩa ngã xuống trong quá trình đối mặt với tội phạm ma túy trên tuyến biên giới Việt - Lào, trong căn nhà nhỏ của bố mẹ già ở bản Liên Bận, xã Châu Thắng, huyện Quỳ Châu (Nghệ An), vẫn chưa quen được với sự thiếu vắng của anh, nhất là mỗi khi Tết đến, xuân về.

Trở thành vợ liệt sĩ giữa thời bình khi chưa bước qua tuổi 30, chị Phan Thị Quỳnh ngày ngày lấy việc nuôi giữ trẻ của một cô giáo mầm non và chăm sóc đứa con gái duy nhất - cháu Sầm Gia Hân để vượt qua nỗi đau, cũng như bù đắp lại sự mất mát, thiếu thốn khi không còn người chồng yêu dấu bên cạnh.

Liệt sĩ Sầm Quốc Nghĩa ngã xuống lúc con gái đầu lòng mới hơn 2 tuổi. Mấy năm nay, ngoài mẹ Quỳnh, cháu Gia Hân có thêm những người mẹ đặc biệt, đó là những người mẹ đỡ đầu, hiện đang công tác tại Công an tỉnh Nghệ An. Ngoài vật chất, sự quan tâm, động viên bằng tinh thần cũng bù đắp phần nào những thiệt thòi mà cháu cũng như gia đình phải trải qua trong suốt thời gian qua, cũng như quãng đường phía trước.

Ký ức về người con trai cứ rõ mồn một trong tâm trí ông Sầm Quốc Vinh. Thường xuyên công tác xa nhà, lại trong lĩnh vực nhức nhối là đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy ở tuyến biên giới Việt - Lào nên Nghĩa rất ít khi có thời gian dành cho gia đình, đặc biệt là trong những ngày đoàn viên sum họp. Tết nào cũng vậy, vội vội vàng vàng về nhà rồi lại vội vã đi ngay khi có sự việc cần giải quyết ở đơn vị. Vào sáng định mệnh ngày 22/3/2020, khi cùng đồng đội truy bắt một số đối tượng người Lào vận chuyển ma túy từ biên giới tại khu vực rừng núi xã Nậm Giải, huyện Quế Phong, Nghĩa bất ngờ bị 2 đối tượng dùng hung khí tấn công. Dù trọng thương, anh vẫn tiếp tục truy đuổi và phối hợp với đồng đội khống chế, bắt giữ đối tượng. Do vết thương quá nặng, Nghĩa đã hy sinh. Máu đào, thịt xương anh đã hòa vào đất mẹ.

Đã 3 năm trôi qua, 3 mùa xuân ngôi nhà nhỏ thiếu vắng bóng con trai, người chồng, người bố trong gia đình, ông Vinh trở thành chỗ dựa tinh thần, luôn cố gắng tỏ ra cứng rắn để động viên vợ và con dâu, cháu nội vượt qua để bước tiếp. Song, cứ mỗi độ hoa đào nở, cánh én báo hiệu mùa xuân, dù mạnh mẽ đến đâu, cũng có những lúc trong lòng người cha già trĩu lại, khắc khoải nhớ về ngày xưa sum họp, khi những ngày đầu năm mới, Nghĩa trở về quây quần với gia đình, thời khắc đó dù ít ỏi nhưng ấm áp. Ông Vinh bảo, Tết năm nay là năm thứ tư, các thành viên trong gia đình cũng đã tập quen với việc từ nay về sau, những ngày Tết này sẽ không còn sự hiện hữu của Nghĩa trong thời khắc đoàn viên nữa. Buồn có, chạnh lòng có nhưng không ai hối tiếc vì biết rằng, sự nằm xuống của Nghĩa đã mang lại mùa xuân yên vui cho nhân dân. Đó, cũng là niềm tự hào của đồng bào dân tộc Thái, khi có một người con anh dũng vì nước, vì dân mà hy sinh, tận hiến.

Những người mẹ đặc biệt của con gái Liệt sĩ Sầm Quốc Nghĩa.

3. Đại tá Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết, qua các thời kỳ khác nhau, chỉ tính riêng trên địa bàn Hà Tĩnh từ năm 1983 đến nay, khi đất nước đã lặng yên tiếng súng, thế nhưng trên mặt trận đấu tranh phòng, chống tội, giữ gìn an ninh trật tự, đã có 10 cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Hà Tĩnh hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Các anh đã ngã xuống để mang lại bình yên cho nhân dân.

Tiêu biểu là Liệt sĩ Trần Đức Kháng và Liệt sĩ Nguyễn Xuân Khang, Đội Cảnh sát hình sự Công an thị xã Hà Tĩnh hy sinh khi giải cứu em bé 3 tuổi bị tên cướp bắt giữ làm con tin. Hay, đó là Liệt sĩ Lê Hồng Nam, cán bộ Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an Hà Tĩnh hy sinh trên đường làm nhiệm vụ đấu tranh với tội phạm về ma túy. Liệt sĩ Nguyễn Văn Huế và Liệt sĩ Võ Xuân Đại, cán bộ Phòng CSGT hy sinh khi đang làm nhiệm vụ đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên tuyến Quốc lộ 8A trong mưa lũ. Liệt sĩ Nguyễn Văn Hùng, Liệt sĩ Võ Linh Thuận, cán bộ Công an huyện Vũ Quang và Liệt sĩ Trần Thế Đại, Công an xã Đức Liên, huyện Vũ Quang hy sinh khi giúp dân chạy lũ trong đợt bão năm 2011. Trong đó, Liệt sĩ Võ Linh Thuận, lúc đó là Trung sĩ, mới về nhận công tác tại Công an huyện Vũ Quang được 2 ngày.

Giữa thời bình, chiến trường không tiếng súng, nhưng đâu đó trong cuộc sống này, vì bảo vệ bình yên và hạnh phúc cho nhân dân, vẫn có những chiến sĩ CAND ngã xuống, máu đào thấm đẫm cầu vai. Đảng và Nhà nước ghi công các anh, nhân dân đời đời ghi nhớ khi các anh đã lựa chọn hy sinh vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì đồng đội và vì gia đình. Các anh ngã xuống nhưng trang sử vàng truyền thống vẻ vang ấy vẫn tiếp tục được viết tiếp, khi những người con, người chồng, người vợ tiếp tục khoác lên mình bộ quân phục của lực lượng Công an, để tiếp nối sự cống hiến, làm nên những mùa xuân của cuộc đời.

Thiện Thành