Thực tiễn sinh động bác bỏ luận điệu sai trái về tự do báo chí, tự do ngôn luận ở Việt Nam

[CAND] Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn nhất quán chủ trương, chính sách tôn trọng và bảo vệ các quyền tự do cơ bản của con người, trong đó có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tiếp cận thông tin, tự do internet nói chung và mạng xã hội nói riêng bởi đây là một trong những quyền cơ bản của con người.

Thế nhưng, các thế lực thù địch, phản động đã cố tình bóp méo, xuyên tạc sự thật về việc thực hiện các quyền dân sự, chính trị nói chung và quyền tự do báo chí, tiếp cận thông tin nói riêng ở Việt Nam.

Những luận điệu xuyên tạc, vu khống

Việc các thế lực thù địch, phản động lợi dụng chiêu bài dân chủ, nhân quyền, tự do ngôn luận, tự do báo chí để chống phá Việt Nam vốn là điệp khúc cũ mòn. Song những mưu mô, thủ đoạn và cách thức tổ chức hoạt động luôn thay đổi, nhất là trong thời đại công nghệ 4.0 với sự phát triển đa dạng của không gian mạng.

Hoạt động báo chí tại Việt Nam được bảo đảm theo quy định của pháp luật.

Chưa bao giờ người ta thấy có nhiều cá nhân, hội nhóm, tổ chức tự xưng với danh nghĩa phóng viên, báo chí nhân danh dân chủ, nhân quyền, tự do ngôn luận như những năm gần đây, nào là "Nhóm báo sạch", "Câu lạc bộ nhà báo tự do", "Mạng lưới blogger Việt Nam", "Hội ái hữu tù nhân chính trị và tôn giáo", "Hội nhà báo độc lập"… Đi liền với việc thành lập các hội nhóm, tổ chức trên là số đối tượng chống đối được các thế lực thù địch khoác cho danh  xưng "nhà báo tự do", "nhà báo độc lập", "nhà báo công dân", “nhà báo chống tham nhũng”…

Dù mang danh báo chí nhưng các hội nhóm hoạt động không tuân theo các quy tắc nào về báo chí mà chỉ viết bài, đăng tin sai sự thật trên không gian mạng nhằm bôi nhọ, xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phỉ báng chế độ, kích động chống phá.

Về thời điểm, nhân các ngày lễ lớn của đất nước, sự kiện chính trị đối ngoại, đối nội quan trọng của Đảng, Nhà nước ta thì hoạt động chống phá, kích động, chống đối của các thế lực thù địch, nhất là những tổ chức, đối tượng nhân danh báo chí càng quyết liệt. Đặc biệt, họ đã triệt để lợi dụng hoạt động phản biện xã hội dưới danh nghĩa “góp ý, thư ngỏ, thư kiến nghị”… để phê phán đường lối của Đảng, Nhà nước và bôi nhọ lãnh đạo cấp cao với những thông tin không đúng sự thật, thông tin thật giả lẫn lộn, thông tin bị thổi phồng, qua đó hướng lái dư luận theo chiều tiêu cực.

Ở những mức độ khác nhau, các tổ chức và đối tượng trên đã tuyên truyền, bóp méo nhằm kích động, tạo phản ứng không đồng thuận trong nhân dân đối với cấp uỷ đảng, chính quyền. Mục đích của các hoạt động trên nhằm bôi xấu, hạ uy tín Đảng, Nhà nước, hình ảnh đất nước Việt Nam với bè bạn quốc tế. Các đối tượng cũng lấy cớ đả kích các cơ quan báo chí chính thống tại Việt Nam, cho rằng báo chí Nhà nước bị “bịt miệng”, từ đó kích động thành lập báo chí tư nhân, báo chí của các “hội nhóm độc lập”.

Những hoạt động chống phá có sự tiếp tay chặt chẽ của các thế lực thù địch, phản động bên ngoài với những đối tượng chống đối, thành phần cơ hội, bất mãn ở trong nước. Họ cổ xuý, tung hô những đối tượng đội lốt “nhà báo tự do”, “nhà báo độc lập” như Phạm Đoan Trang, Phạm Chí Dũng, Nguyễn Lân Thắng, Lê Trọng Hùng, Nguyễn Chí Tuyến, Nguyễn Vũ Bình… Ngay khi cơ quan bảo vệ pháp luật Việt Nam bắt giữ, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với các hành vi phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự thì các thế lực thù địch bên ngoài đã gia tăng các bài viết làm sai lệch thông tin, bản chất vụ án. Khi các đối tượng bị tuyên án, đang trong thời gian chấp hành án phạt tù thì các tổ chức chống phá vẫn tiếp tục lợi dụng với chiêu bài vinh danh, trao giải thưởng như tổ chức tự xưng “Văn bút Hoa Kỳ - PEN America” trao giải thưởng về tự do viết lách năm 2024 cho Phạm Đoan Trang ngày 11/4/2024. Mục đích của các hoạt động trên không đơn thuần là sự “vinh danh” mà lấy cớ kêu gọi quốc tế can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.

Cần khẳng định rằng, dù được gắn mác, danh xưng giải thưởng gì chăng nữa thì những đối tượng trên thực tế đều có hành vi phạm pháp và bị xử lý theo pháp luật Việt Nam. Về nguyên tắc, pháp luật Việt Nam không cho phép bất cứ ai làm phương hại đến lợi ích của nhân dân, đất nước. Là công dân Việt Nam phải có nghĩa vụ, trách nhiệm với quê hương, đất nước.

Những kẻ vì mưu lợi cá nhân, câu kết các thế lực thù địch, xâm phạm lợi ích của đất nước, nhân dân, đội lốt dưới vỏ bọc “hoạt động báo chí” là thủ đoạn cần phải lật tẩy, đấu tranh. Một số đối tượng còn để cho các tổ chức ở nước ngoài khoác lên những danh xưng mỹ miều “nhà báo độc lập”, “nhà báo công dân”, “nhà báo chống tham nhũng”… nhằm phục vụ âm mưu, thủ đoạn chống phá đất nước. Những danh xưng đó không thể che đậy bản chất. Đó không phải là những nhà báo đúng nghĩa, lại càng không thể là “nhà hoạt động nhân quyền”, “nhà hoạt động vì tự do ngôn luận”.

Xây dựng và phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam

Cách đây 99 năm, ngày 21/6/1925, tờ báo Thanh Niên do Nguyễn Ái Quốc sáng lập xuất bản số đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Không giống nhiều nền báo chí khác, báo chí Việt Nam ngay từ những bước đi đầu tiên đã được định danh là “báo chí cách mạng”, với sứ mệnh phụng sự Tổ quốc, nhân dân. Hiếm có nền báo chí nào trên thế giới mà sự ra đời, phát triển gắn chặt với tiến trình cách mạng giải phóng dân tộc như Việt Nam. Hiếm có một nền báo chí nào mà sự ra đời, phát triển được vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới trực tiếp sáng lập, chăm chút, chỉ đường như thế. Đó thực sự là niềm tự hào của nền báo chí cách mạng nước ta.

Từ đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng đất nước, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, không ngừng trưởng thành, vững mạnh về mọi mặt, là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta. Cùng với đó, sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước là hiện thực sinh động để báo chí Việt Nam phát triển lớn mạnh cả về quy mô, tổ chức, lực lượng, phương tiện, công nghệ làm báo và sức ảnh hưởng, lan tỏa trong xã hội. Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Báo chí vừa là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của các đoàn thể, vừa là diễn đàn của nhân dân”; “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại; thực hiện tốt quy hoạch, phát triển hệ thống báo chí, truyền thông”. Điều 25, Hiến pháp năm 2013 hiến định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”.

Theo tinh thần ấy, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu về bảo đảm quyền được thông tin của người dân. Những thành tựu ấy trước hết được thể hiện ở việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đã sửa đổi và ban hành mới nhiều văn bản luật nhằm bảo đảm tốt hơn quyền được thông tin của người dân, trong đó có những luật, nghị định như: Luật Báo chí 2016; Luật Tiếp cận thông tin 2016; Luật An ninh mạng 2018; Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng... Những văn bản luật đó đều tuân thủ nguyên tắc pháp quyền XHCN, vừa bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, vừa nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong bảo vệ bí mật Nhà nước, chống việc lộ, lọt bí mật thông tin. Vì vậy, quyền con người, quyền công dân của mọi cá nhân được Nhà nước Việt Nam đảm bảo bằng Hiến pháp, pháp luật và thể hiện rõ trong thực tiễn, hoàn toàn phù hợp với pháp luật và thông lệ quốc tế.

Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện cả nước có 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện (Báo Nhân dân, Đài Truyền hình Việt Nam - VTV, Đài Tiếng nói Việt Nam - VOV, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân, Báo Công an nhân dân). Có 15 cơ quan báo chí (11 báo, 3 tạp chí và Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC) nằm trong các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện nói trên. Ngoài ra có 127 cơ quan báo, 671 cơ quan tạp chí (319 tạp chí khoa học, 72 tạp chí văn học nghệ thuật). Trong 72 đài phát thanh - truyền hình, có 3 đơn vị là VTV, Vnews và HTV được cấp giấy phép biên tập kênh truyền hình nước ngoài.

Đến nay, hầu hết các cơ quan báo chí Việt Nam đã có trên nền tảng mạng internet. Một số cơ quan báo chí đã tiên phong và khá thành công trong việc ứng dụng các công nghệ số tiêu biểu như: Trí tuệ nhân tạo (AI), IoT, Cloud, Big Data... Trước làn sóng “di dân” từ báo in sang báo điện tử, hàng trăm cơ quan báo chí cũng xây dựng các kênh truyền thông của mình trên các trang mạng xã hội như Facebook, Youtube, Tiktok… Nhân sự làm việc trong lĩnh vực báo chí khoảng 41.000 người (khối phát thanh, truyền hình khoảng 16.500 người). Trong đó, hơn 19.300 trường hợp được cấp Thẻ Nhà báo.

Bên cạnh đó, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí được tăng cường. Hiện nay, nhiều hãng truyền thông quốc tế lớn trên thế giới đều đã có mặt tại Việt Nam như CNN, Reuters, AP, AFP, Kyodo, Hãng thông tấn Asia (Hàn Quốc), Nhật báo kinh tế Aju (Hàn Quốc), Hãng thông tấn Rossiya Segodnya (Nga)... Các cơ quan truyền thông quốc tế như CNN, TV5, NHK, DW, Australia Network, KBS, Bloomberg và hầu hết kênh truyền thông lớn thế giới đều đến được với công chúng Việt Nam dễ dàng, thuận tiện mà không có bất kỳ rào cản công nghệ hay pháp lý nào. Các nhà báo quốc tế được Chính phủ Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi để tác nghiệp. Nhiều nhà báo Việt Nam được Nhà nước tạo điều kiện đi học tập, trao đổi kinh nghiệm chuyên môn, tác nghiệp báo chí tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Trải qua 99 năm xây dựng và trưởng thành, báo chí cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo, đã luôn đồng hành cùng những chặng đường đấu tranh của cách mạng, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, góp phần khẳng định và tôn vinh vị thế, sức mạnh và uy tín Việt Nam. Đội ngũ những người làm báo càng nhận thức sâu sắc sứ mệnh, trọng trách của mình trong thời kỳ phát triển mới của đất nước, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức, trung thành tuyệt đối với mục tiêu và lý tưởng của Đảng, tiếp tục đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng.

Những minh chứng trên một lần nữa khẳng định quyền tự do báo chí ở Việt Nam luôn được tôn trọng, bảo đảm. Thực tế đó bác bỏ, phủ nhận những luận điệu xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch về bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận ở Việt Nam.

Tuệ Thiên - Bình Nguyên