Hé lộ 10 điều chưa biết về chuyến bay vào vũ trụ của Yury Gagarin 60 năm trước

 

QĐND Online - Cách đây 60 năm, ngày 12-4-1961, nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yury Gagarin trở thành người đầu tiên thực hiện chuyến bay lịch sử vào vũ trụ, mở ra kỷ nguyên chinh phục không gian của loài người. Dưới đây là 10 điều thú vị chưa biết về chuyến bay đó.

1. Hình nhân làm mẫu “Ivan Ivanovich”

Vài tuần trước khi phi hành gia Yury Gagarin thực hiện chuyến bay huyền thoại ngày 12-4-1961, người ta đã đưa vào vũ trụ hình nhân làm mẫu trong trang phục phi công có tên là “Ivan Ivanovich” cùng một chú chó “Ngôi sao”.

Chiếc ghế của phi hành gia tàu vũ trụ “Vostok” (Phương Đông). Ảnh: Aleksandr Mokletsov/Sputnik 

Ngoài ra, trên tàu còn có máy ghi âm dùng để truyền về Trái đất các bản ghi chép công thức nấu ăn và những bài hát đồng ca. Việc làm đặc biệt này nhằm gây rối trí cho những người Mỹ đang theo dõi chuyến bay và đang cố gắng giải mã một cách vô ích những thông tin đã được mã hóa.

2. Dòng chữ “СССР” trên mũ phi hành gia

Dòng chữ “СССР” (viết tắt của “Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết”) được ghi lên mũ bảo hiểm của phi hành gia Yury Gagarin đúng 20 phút trước khi bay.

Yury Gagarin chào tạm biệt bạn bè trước khi bay vào vũ trụ. Ảnh: Sputnik 

Trong thời khắc cuối cùng, người ta mới quyết định làm việc đó để khi hạ cánh xuống Trái đất sẽ không bị nhầm phi hành gia với gián điệp nước ngoài. Bởi đúng một năm trước đó, trên không phận của Liên Xô người ta đã bắn rơi một máy bay trinh thám của một người Mỹ có tên Francis Gary Powers. Người này cũng đội mũ bảo hiểm tương tự.

3. Cụm từ đơn giản nhưng nổi tiếng toàn thế giới

Khi tàu vũ trụ được phóng lên, lẽ ra Yury Gagarin phải nói một câu theo nghi thức là “Phi hành đoàn, khởi hành thôi!”. Tuy nhiên, ông đã nói một cụm từ đơn giản mà sau này trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới là “Poyekhali!” (Đi thôi!).

Yury Gagarin trước khi khởi hành tàu “Vostok-1”. Ảnh: Sputnik 

Khi cất cánh trên máy bay thông thường, người hướng dẫn của Yury Gagarin là Mark Gallay vẫn thường nói như vậy, tuy nhiên ông thực sự không hiểu, câu nói đó để làm gì khi phi hành đoàn chỉ có một người duy nhất.

4. Tàu vũ trụ được điều khiển tự động

Tàu vũ trụ “Vostok-1” của Yury Gagarin được điều khiển theo chế độ tự động. Bởi lẽ, chẳng ai có thể đoán trước được con người trong điều kiện cực đoan như vậy sẽ hành xử thế nào.

Tàu vũ trụ “Vostok-1” cùng phi hành gia đầu tiên trên thế giới Yury Gagarin lúc khởi hành. Ảnh: Sputnik 

Để phòng trường hợp bất trắc, người ta đã đưa cho Yury Gagarin một chiếc phong bì có mã kích hoạt chế độ lái bằng tay. Có thể nhận mã kích hoạt bằng cách giải một bài toán số học đơn giản, nhưng lại là phức tạp trong nếu trong trạng thái hoảng sợ.

5. Bức thư từ biệt

Trước khi bay, Yury Gagarin đã viết thư từ biệt gửi người vợ Valentina của mình phòng trường hợp ông không thể trở về Trái đất. Bức thư này mãi đến 7 năm sau bà mới nhận được, khi Yury Gagarin tử nạn trong một chuyến bay huấn luyện ngày 27-3-1968.

Bà Valentina Gagarina và con gái Lena đọc thư gửi đến tòa soạn Tạp chí “Ngọn lửa nhỏ” sau khi Yury Gagarin qua đời. Ảnh: A. Golikov/Sputnik 

6. “Tôi đang cháy, xin vĩnh biệt các đồng chí!”

Lúc đó người ta không biết rõ, tàu vũ trụ sẽ như thế nào khi bay qua những lớp dày đặc của khí quyển. Nhìn thấy những đốm lửa trên ô cửa mạn tàu, Gagarin cho rằng, tàu của ông đang gặp nạn và truyền tin về Trái đất: “Tôi đang cháy, xin vĩnh biệt các đồng chí!”. Vì những lý do chính đáng, người ta quyết định quên lãng những lời nói này.

Các nhà khoa học theo dõi tình trạng của Yury Gagarin trong vũ trụ từ Trung tâm điều hành bay. Ảnh: Sputnik 

7. Đặc cách thăng hàm lên Thiếu tá

Yury Gagarin bay vào vũ trụ với hàm Thượng úy, còn khi bay trở về Trái đất thì mang hàm Thiếu tá. Có giả thiết cho rằng, đích thân Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Khrushchev đã ra lệnh Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Rodion Malinovsky thăng hàm đặc cách cho Yury Gagarin, bỏ qua hàm Đại úy và lên thẳng Thiếu tá. 

Yury Gagarin và Bí thư thứ nhất ĐCS Liên Xô Nikita Khrushchev. Ảnh: Aleksandr Sergeev/Sputnik 

8. Mang theo súng vào vũ trụ

Trong khi tàu “Vostok-1” thực hiện chuyến bay, lần đầu tiên trong lịch sử con người mang theo súng vào vũ trụ. Yury Gagarin được giao cho một khẩu súng ngắn Makarov. Dự kiến, phi hành gia có thể sẽ hạ cánh xuống một khu vực xa xôi hẻo lánh, nơi ông phải tự bảo vệ mình khỏi những con thú rừng. Chính điều này đã xảy ra với phi hành đoàn tàu “Voskhod-2” (Bình minh) năm 1965, khi họ phải bắn trả để xua đuổi những đàn sói và gấu trong rừng phủ đầy tuyết ở phía Nam dãy Ural.

Thiết bị tàu vũ trụ “Vostok-1” cùng Yury Gagarin hạ cánh xuống Trái đất. Ảnh: Sputnik 

9. Suýt tử vong khi trở về Trái đất

Việc phi hành gia đáp xuống Trái đất bằng khoang tàu thời điểm đó là không thể về mặt kỹ thuật, vì vậy Yury Gagarin đã tự mình phóng ra ngoài và hạ cánh bằng dù. Trong bộ áo giáp kín mít, ông đã không mở van ngay để cung cấp dưỡng khí, nên phải chịu ngạt thở một lúc. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ nặng nề, người đầu tiên bay vào vũ trụ suýt tử vong khi trở về Trái đất.

Yury Gagarin sau khi trở về Trái đất. Ảnh: Sputnik 

10. “Đừng nói chuyện này với ai nhé!”

Hai ngày sau chuyến bay lịch sử, tại buổi chiêu đãi được tổ chức bên trong Điện Kremlin, Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Shrushchev kéo Yury Gagarin sang một bên rồi hỏi phi hành gia có nhìn thấy Chúa không và được Gagarin trả lời đùa là có.

Nhà du hành vũ trụ đầu tiên trên thế giới Yury Gagarin. Ảnh: Sputnik 

Nhà lãnh đạo Liên Xô liền nói: “Đề nghị anh đừng nói chuyện này với ai nhé!”. Một lúc sau, Giáo chủ Alexy I cũng bước đến hỏi câu tương tự. Yury Gagarin lúc đó lúng túng nói đùa với người đứng đầu Nhà thờ chính thống Nga và trả lời: “Không, thưa Cha, tiếc là tôi không nhìn thấy”. “Yury này, anh đừng đem chuyện này kể với ai nhé!”, Giáo chủ nói.

QUỐC KHÁNH (theo Russia Beyond)